Complete samenvatting van het vak ‘Sociologische vraagstukken 1’. De samenvatting bevat de informatie uit de PowerPoints, aantekeningen van de colleges, uitgewerkte voorbeelden en een uitwerking van de verplichte literatuur. Elk college is uitgewerkt aan de hand van de leerdoelen, zoals ze in h...
Samenvatting: Sociologische
vraagstukken 1
Blok 2 – Jaar 2022/2023
25-1-2023
,Inhoudsopgave
Bijeenkomst 1 - Meritocratie, ongelijkheid en sociologie .....................................................................2
Bijeenkomst 2 – Mechanismen in stratificatie-onderzoek ...................................................................4
Bijeenkomst 3 – Kapitaalsoorten: economisch, cultureel, sociaal ........................................................6
Bijeenkomst 4 – Intergenerationele overdracht van ongelijkheid ........................................................7
Bijeenkomst 5 – Stratificatie en politiek ..............................................................................................9
Bijeenkomst 6 – Stratificatie en gezondheid ...................................................................................... 12
Bijeenkomst 7 – Gender en ongelijkheid ........................................................................................... 14
Bijeenkomst 8 – Etniciteit en onderwijs............................................................................................. 17
Bijeenkomst 9 – Etniciteit en de arbeidsmarkt .................................................................................. 18
Bijeenkomst 10 – Intersectionaliteit en ongelijkheid ......................................................................... 21
Bijeenkomst 11 t/m 15 - Bespreking opdracht en feedback ............................................................... 21
Algemene leerdoelen van het vak:
1. Hedendaagse sociale ongelijkheden helder en systematisch beschrijven middels het centrale
sociologische begrippenapparaat aangaande sociale ongelijkheid en sociale mobiliteit.
2. Sociologische theorieën die een verklaring bieden voor sociale ongelijkheid en sociale
mobiliteit in hedendaagse westerse samenlevingen helder en systematisch uitleggen.
3. Verschillen en overeenkomsten tussen voornoemde theorieën helder en systematisch
uitleggen.
4. Voornoemde theorieën op systematisch en analytische wijze toepassen om hedendaagse
empirische verschijnselen te verklaren.
5. De toepasbaarheid en verklarende waarde van voornoemde theorieën vergelijken en
evalueren.
1
, Bijeenkomst 1 - Meritocratie, ongelijkheid en sociologie
Leerdoelen:
- De concepten meritocratie, ongelijkheid, en stratificatie toegankelijk uitleggen
aan een breed publiek
- Het verschil tussen sociologische niet niet-sociologische theorieën toegankelijk
uitleggen aan een breed publiek
- De vier verschillende typen sociologie die Burawoy onderscheidt toegankelijk
uitleggen aan een breed publiek
Meritocratie: Een systeem wat talent en inzet beloond. Een maatschappijmodel waarin de sociaal-
economische positie (sociale status) van elk individu is gebaseerd op zijn of haar verdiensten
(merites) (prestaties en capaciteiten). De eigen inzet bepaalt welke positie men kan innemen in de
samenleving.
Het begrip meritocratie is geïntroduceerd door Michael Young. Young beargumenteerde dat een
meritocratie samenleving niet optimaal is.
Ongelijkheid: Een sociale toestand waarin privileges, kansen en beloningen worden gegeven aan
mensen in bepaalde posities in de samenleving, maar aan anderen word ontzegd. Dit zijn vaak
schaarse materiële (geld/spullen) en immateriële hulpbronnen (onderwijs/vrijheid). Ongelijkheid
gaat over de ongelijke verdeling van begeerde en gewaardeerde kenmerken. Ongelijkheid staat niet
gelijk aan armoede.
Stratificatie
Stratificatie: Stratificatie is een specifieke vorm van ongelijkheid. Bij stratificatie is ongelijkheid
geïnstitutionaliseerd (zit diep in de samenleving) en vereenvoudigd (mensen worden ingedeeld in
een aantal specifieke klasse).
Verschil ongelijkheid en stratificatie:
Elk vakgebied richt zich op ongelijkheidvraagstukken. Sociologen proberen groepsverschillen te
begrijpen. Hoe komen deze verschillen tot stand en welk gevolg hebben deze verschillen.
Sociale stratificatie: De hiërarchische rangschikking van individuen en groepen op basis van hun
toegang en bezit van (waardevolle) hulpbronnen. Elke samenleving bepaald zelf wat ze beschouwen
als waardevolle middelen. Deze rangschikking is bepaald door de geschiedenis, locatie en macht van
de samenleving.
Stratificatiesociologie: Onderzoek wat zich richt op welke wijze het indelen van groepen mensen in
maatschappelijke lagen, waartussen een ongelijkheidsverhouding bestaat, gebeurt. Het indelen
gebeurt op basis van sociale categorieën, zoals geslacht, opleidingsniveau of etniciteit.
Empirische sociologie: Onderzoek gebaseerd op controleerbare feiten, oftewel dat wat op ervaring
of proefneming berust.
Verschillende vormen van stratificatie:
Sociologen erkennen dat sociale verdeeldheid (social division) kan worden onderverdeeld in 3
belangrijke sociale vormen. Samenlevingen hebben hiërarchieën die georganiseerd zijn door:
1 Sociale en economische verdeeldheid;
2 Verdeling in geslacht en seksualiteit;
3 Etnische en raciale verschillen.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Sociologiestudent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.54. You're not tied to anything after your purchase.
