, Inleiding
Iedereen wordt met recht geconfronteerd.
Het recht ordent de samenleving en iedereen wordt geacht de wet te kennen.
Het belang van deze cursus:
Mogelijke juridische problemen kunnen aanvoelen
Over de nodige tools beschikken om de wisselende wetgeving te kunnen opzoeken
Wat is recht
Recht =/= moraal
Moraal is gericht op de geestelijke vervolmaking van de mens als individu, het gaat
over het innerlijk
o Niet afdwingbaar
Soms kunnen juridische regels wel moreel zijn = oog om oog, tand om tand principe
Recht =/= godsdienstige regels
Godsdienstige regels zijn regels die van een soort opperwezen komen en de relatie
tussen God en de mensen moeten regelen.
Deze woorden soms als wet ingesteld (vb. Sharia)
Verschil met moraal; godsdienst gaat over het innerlijk en uiterlijk, mensen gaan ook
handelen vanuit hun innerlijk. Moraal is enkel op je innerlijke waar je last van zal
hebben.
'Recht is het geheel der regels die op een bepaald tijdstip in een bepaalde
gemeenschap gelden en op haar geag zijn vastgesteld’.
Deze definitie heeft 4 elementen:
1. Het geheel van regels: enerzijds de regels tussen burgers onderling en anderzijds de
regels tussen de burgers en de overheid.
2. Op een bepaald tijdstip
3. In een bepaalde gemeenschap
4. De regels worden op haar geag vastgesteld: de regels hebben dus een dwingend
karakter.
VOORBEELD: er staan sancties op het overtreden van de coronamaatregelen,
maar dat wil zeggen dat ze een dwingend karakter hebben. Gedragsregels in de
les zijn bijvoorbeeld geen dwingende regels;
VOORBEELD tijdsip en bepaalde gemeenschap: positie van de vrouw
Eeuwen lang werd een vrouw als inferieur beschouwd, haar politieke mening woordt
nog maar 100 gewaardeerd. Dan hebben ze pas stemrecht gekregen. Sindsdien zijn er
meer stappen ondernomen naar meer gendergelijkheid.
2014: de invoering voor de gelijkheid over de achternaam van het kind. Vroueger kreeg
het kind automatisch de achternaam van de vader, nu kunnen ze kiezen tussen dat van
de moeder, de vader of en cobinatie. Maken ze geen keuze dan krijgt het kind de naam
van de vader of de mee-moeder, geraken ze er niet aan uit dan krijgt het kind beide
namen gerangschikt op alfabetische volgorde.
In Afganistan worden nu de vrouwenrechten meer en meer afgenomen door de taliban.
Kenmerken van het recht
Het recht is een geheel van regels, regelingen en instellingen
Het recht is een geheel van regels, regelingen en instellingen, daaronder vallen 5
soorten bepalingen.
1. Gebodsbepalingen: je moet iets doen
1
, o Opkomstplicht, geen stemplicht in België, in amerika is er geen opkomstplicht en
geen stemplicht. Daar gaan dan ook veel minder mensen stemmen dan ons.
o Leerplicht: 5 jaar.
o Aangifteplicht van de geboorte (napoleon)
o Dienstplicht: opgeschort maar niet afgeschaft. Als er oorlog zou zijn, dan kunnen
ze de dienstplicht makkelijk leven inblazen door een parlementaire meerderheid.
Vroeger was er wel dienstplicht. In turlkije is er wel een dienstpliciht, want daar
zijn meer dreigingen.
o Belastingplicht
2. Verbodsbepalingen: dignen die je niet mag doen
o Verbod op bigamie: verbod om meer dan een partner te huwen. In België heerst
monogamie. In de Islam mag bigamie wel, in afrika ook. In Azië mag een vrouw
meerdere keren trouwen, aangezien daar het erfrecht overgdragen wordt via de
vrouw.
o Oneerlijke handelspraktijken: je mag geen bedriegelijke informatie geven
o Strafrecht staat vol verbodsbepalingen
3. Verlofbepalingen: je mag kiezen of je de regels gebruikt of niet
o Indexering van woninghuur: indexering is een koppeling van de huurprijs aan de
productie van de welvaart. Je kan in je huurcontract afwijken om dat niet toe te
passen.
o Huwelijksrecht: je kan verschillende stelsels i.v.m. de goederen opnemen in het
huwelijkscontract
4. Technische regels: leggen plichten op met het oog op uniformiteit
o Dagvaarding moet er overal hetzelfde uitzien, identiteitskaart, akten van de
burgerlijke stand
5. Individuele beslissingen: hebben geen algemene draagwijdte
o Vonnisen, arresten, bouwvergunningen, benoemingen
2 + 3. Variëren in tijd en plaats
Het tweede kenmerk van het recht is het variëren in tijd en plaats. Recht evolueerd
immers van tijd tot tijd en van plaats tot plaats.
Er wordt gezegt dat recht en regels instrumenten zijn in handen van machtshebbers om ons
in een bepaalde richting te sturen om de samenleving op een bepaalde manier te ordenen
volgens hun inzichten.
Voorbeeld premies zonnepanelen, stimuleren elektrische wagens…
In 1789 was er de Franse revolutie, dit was het moment dat er gebroken werd met de
middeleeuwen. De middeleeuwen zat vol overheidsgeweld, er was een standenmaatschappij
waarbij de adel alle privileges hadden die heel veel konden beslissen, de lagere stand werd
daarentegen als slaven behandeld. De bevolking wou met de revolutie komaf maken van al
die pievileges die de adel had.
Leuze Franse revolutie: liberté, égalité en fraternité
o Vrijheid gelijkheid en broederschap
o Men wou een basis leggen voor politieke ideologieën.
o De code civile van Napoleon is hierop gebasseerd.
Liberté, égalité et fraternité als politieke ideologie
Om deze leuze te bgrijpen en daaraan de politieke idelogieën te linken gaan we ons een paar
vragen stellen:
1. Welke politieke ideologie kan geassocieerd worden met de term?
2. Bestaat deze ideologie nog?
3. Welke politieke partijen belichamen deze stroming?
4. Hebben deze politieke partijen macht?
a. Meetinstrument: aantal ministers in de federale en de Vlaamse regering
2
, 5. Wat hebben deze betekend doorgeen de geschiedenis
Liberté
Het eerste woord van de Franse Revolutie is liberté of vrijheid.
Liberté wordt geassocieerd met het liberalisme. Deze streven naar zoveel mogelijk vrijheid
van het individu.
Partijen
Open vld
MR (mouvement reformateur)
LDD (lijst De Decker)
Tal van andere lokale partijen
o Spirit (linkse liberalen)
o VLOTT (rechtse liberalen)
Hebben deze politieke partijen nog macht, hebben ze ministers in de federale regering? JA!
De open vld en MR
Federale regering (bovenaan):
Open vld
o Alexander de croo (premier)
o Vincent van quickenborne (minister van justitie)
MR
o Sofie wilmes (minister van buitenlandse zaken)
Vlaamse regering (onderaan)
Bart Somers (vice-minister-president van de Vlaamse regering, minister van
binnenlandsbestuur, bestuurszaken, inburgering en gelijke kansen)
Lydia peeters (minister van mobiliteit en openbare werken)
We kunnen dus besluiten dat ze wel nog steeds macht hebben.
Wat hebben ze nu eigenlijk betekent voor ons recht?
Ze waren er al bij sinds 1831 bij het ontstaan van onze grondwet. Daarin stond toen een
hoofdstuk ‘rechten en vrijheden’. België was vrijwel het eerste land in europa dat dit deed
(engeland had wel al de magna carta). Met die vrijheden in te schrijven in een grondwet
wouden ze het individu eigenlijk gaan beschermen tegen de overheid. Het ging hem onder
meer over de vrijheid van meningsuiting, vrijheid van gosdienst, vrijheid van vergadering,
vrijheid van onderwijs, vrijheid van vereniging… Decenia lang was er een grote
onderdrukking, maar dit waq dus de perfecte liberale reactie op die onderdrukking Vrijheid!
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller adh19. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.07. You're not tied to anything after your purchase.