Summary
Samenvatting privaat recht
- Course
- Institution
hoorcolleges en slides privaat recht! Erdoor in eerste zit!
[Show more]
Seller
Follow
adh19
Content preview
PRIVAAT RECHT, Personen- en familierecht
Personenrecht: vakgebied dat betrekking heeft op de status en de bescherming van de
persoon als enkeling
Bepaalt wie een persoon is en welke zijn rechten en plichten zijn als enkeling
Regelt ook de bescherming van die persoon
Familierecht: rechtsgebied binne het burgerlijk recht dat de regels omvat betreffende de
privaatrechtelijke verhoudingen tussen personen (huwelijk, geregistreerd partnerschap,
echtscheiding, allimentatie, afstamming en adoptie).
Regelt het statuut van de verhoudingen die enerzijds gebasseerd zijn op de
afstamming en anderzijds op de levensgemeenschap tussen volwassenen.
Er zijn heel wat relaties tussen personenrecht en familierecht:
Recht op onderhoud, recht op opvoeding…
De persoon
Een persoon: elke entiteit die drager kan zijn van rechten en plichten
De natuurlijke persoon: de mens met zijn rechten en plichten
Criterium: mens zijn
Is niet altijd zo geweest:
o Vroeger werd er een onderscheid gemaakt tussen mensen die wel of niet deel
konden nemen aan het juridisch leven
België: de burgerlijke dood
De rechter kon al je rechten wegnnemen waardoor je de facto geen
mens meer was
Vb. in de middeleeuwen werd je als straf vogelvrij verklaard, je bent
dan juridisch geen mens meer, maar wordt je als een ding
beschouwd. Dan konden anderen doen met jou wat ze wouden
(slaan, beroven, doden…) zonder gestraft te worden.
19e eeuw: discussie met de VS
Er kwam veel textiel naar europa vanuit de VS. Ze konden dat daar
goedkoop maken omdat ze slaven hadden die gratis waren.
Hierdoor konden ze de producenten hier in europa makkelijk
wegconcurreren, aangezien het hier duurder was. Dit leidde tot een
handelsconnflict, waarbij men tegen de VS zei dat de slavernij
mensonterend was. De amerikanen zagen geen probleem, want wij
deden zogezegd hetzelfde met de burgerlijke dood. Dit was ergens
wel waar dus werd de burgerlijke dood afgeschaft.
16e eeuw: een nkindje was met een hond aan het spelen en er was een
stukje vlees. Het kind wou het nemen, maar de hond ook en dan beet de
hond het kind perongeluk dood. in die tijd werd niet het baasje (nu is de
eigenaar van het dier verantwoordelijk), maar de hond zelf gearresteerd
en deze belande in de cel waar hij moest wachten op zijn proces. De hond
had zonder dwang een bekentenis afgelegd. De rechters beslisten dat dit
incident zwaar bestraft moest worden, opdat andere honden niet herzelfde
zouden doen. De hond werd veroordeeld tot ophanging en zijn kadaver
oest daarna in het galgenveld gehangen worden om andere honden af te
schrikken. Dit vonnis vermeld ook dat de hond zijn goederen verbeurd
worden verklaard ten gunste van de gemeenschap.
Nu kennen we in België dieren geen rechten toe maar ook geen
verantwoordelijkheden. Je kan je fortuin niet zomaar nalaten aan
een dier. Dit kan enkel door je in bochten te wringen en een vzw op
te richten voor het welzijn van honden. Bij ons zijn dieren ‘een
1
, zaak’, ook al is er een wetgeving op dierenwelzijn. Dit is niets
anders dan een wetgeving ter bescherming van waardevolle zaken.
In een ander land was er een vrouw met een turbelent leven en op
het einde van haar leven gaf ze haar erfenis aan haar honden. Dit
kon volgens dat recht
In het verenigd koninkrijk was er een man die zijn erfenis naliet aan
zijn papegaai en zijn kinderen gingen het pas krijgen als die
papegaai dood was. Papegaaien leven echter extreem lang
(makkelijk 100 jaar).
De rechtspersoon: groeperingen van personen en/of middelen die aan het
rechtsverkeer kan deelnemen als drager van subjectieve rechten en plichten
o Ontstaan:
Tot het midden van de 19 e eeuw hebben we een persoon heel sterk
afgebakend tot de mens. In de 19e eeuw komt er de industriële revolutie
en is er een felle opkomst van grote fabrieken. Om dit te kunnen bouwen
was er veel geld nodig, maar er waren maar weinig mensen die dit
hadden. Om dit op te lossen gingen mensen samen fabrieken oprichten of
gingen ze met elk hun eigen fabriek samenwerken. Plots kregen de
vrienden ruzie en wouden ze geen zaken meer samen doen. Om dit te
vermijden werd het mogelijk om grote organisaties te maken
(vennootschappen met aandelen). Door aandelen te kopen kocht je
eigenlijk een virtueel deel van de totaliteit en zo bouw je samen een
fabriek en als je ruzie kreeg dan kocht je de aandelen gewoon over van
degene die eruit wou. Hierdoor viel de fabriek niet stil, zoals hiervoor wel
het geval was. Een ander probleem dat en hierdoor oploste was de
aansprakelijkheid als het mis ging. In 1889 ontplofte er een kruidfabriek in
Antwerpen, hierdoor waren heel veel doden en het dorp was weggevaagd.
De oorzaak was niet geweten maa rde eigenaar van de fabriek werd
aansprakelijk gesteld omdat deze de veiligheidsvoorschriften niet goed
volgde. Deze heeft alles wat hij had ten gelde moeten maken om de
schade te betalen en is hierdoor in armoede geraakt. Hierdoor wou
niemand nog een risicovolle onderneming opstarten om dit probleem
tegemoet te komen werden vennootschappen met een
aansprakelijkheidsbeperking in het leven geroepen (bvba bv). Hierbij is
de opzet dat er een vennootschap wordt opgericht waar je je gelden en
goederen insteekt, maar waarbij je dat geld dat je niet in de vennootschap
steekt niet kan kwijtgeraken. Zo is men tot de oprichting van de
rechtspersoon gekomen.
o omwille van twee noden:
Kapitaal samenbrengen
Aansprakelijkheid beperken: als er iets fout gaat nieemt de rechtspersoon
de verantwoordelijkheid op zich en die fysieke personen worden niet ten
volle geraakt
Ten hoogste het bedrag dat ze in de rechtspersoon hebben
gestoken kan afgenomen worden
Opkomst commerciële vennootschap, maar later ook niet-
commerciële vennootschappen (streven niet naar winst)
o Hebben/ vrijwel hetzelfde als een natuurlijke persoon, maar kunnen niets doen
wat te maken heeft met de essentie van het mens-zijn (familierechten, adoptie,
alles te maken met kinderen…)
Wel alles zakelijk: mogen bezitten, mogen transacties doen, mogen
contracten sluiten…
De rechtspersoon
Ontstaan in de 19e eeuw om tegemoet te komen aan een aantal problemen:
Nood aan systeem voor kapitaalopbouw
Nood aan beperking van aansprakelijkheid
2
, o Als er een ramp gebeurt valt het niet op de schouders van de initiatiefnemers
Belangrijk bij het ontstaan van die vennootschappen is dat men een aparte persoon is gaan
creêren, los van de mens. Men is die rechtspersoon als een abstract persoon gaan bekijken
Men is een onderscheid gaan maken tussen:
Publiekrechtelijke rechtspersonen: zij dienen het algemeen belang waarvoor ze
specifieke bevoegdheden krijgen
o Vb. gemeenschappen, gewesten, lokale besturen, Bpost, proximus…
o Zij kunnen dingen die die private rechtspersonen niet kunnen doen
Kunnen eigen belastingen heffen
Kunnenr eglementen opstellen die bindend zijn (eenzijdig, vb. post bepaalt
zijn tarieven)
Kunnen onteigeningen doen (vb. infrabel kan eigendommen onteigenen
voor spoorwegen)
Privaatrechtelijke rechtspersonen
o Lang opgedeeld in:
Commerciële privaatrechtelijke rechtspersonen
Vb. BV of Besloten venootschap (vroeger BVBA)
Niet-commerciële privaatrechtelijke rechtspersonen
Vb. VZW of Vereniging zonder Winstoogmerk
o Kan niet zomaar opgestart worden:
Je moet statuten opmaken: publiceren in BS
Je moet een dossier neerleggen op de handelsrechtbank
Feitelijke verenigingen
o Hier heb je geen aansprakelijkheidsbeperking: je bent persoonlijk
verantwoordelijk voor de daden die je stelt in naam van de vereniging
o Vb. jeugdverenigingen
o Vakbonden willen geen rechtspersoonlijkheid omdat:
Ter bescherming van het stakersrecht: stakingen zouden via de rechtbank
kunnen tegengehouden worden
Financiële aansprakelijkheid: het zou niet vanzelfsprekend zijn als een
vakbond zou moeten opdraaien voor de miljoenen euro’s economische
schade ten gevolge van een stakingsactie
Er hebben wel al eens plannen op tafel gelegen bij de regering om die
vakbonden te gaan verplichten rechtspersoonlijkheid aan te nemen, zodat
ze toch kunen aangesproken worden.
Kwam van de NVA, omdat zij geen rechtsreekse verbinding hebben
met een vakbond
Vaak is het onduidelijk of het om een privaatrechtelijke of om een publiekrechtelijke
rechtspersoon gaat, omdat de overheid bij de oprichting van de publiekrechtelijke
rechtspersoon besloten heeft om beroep te doen op externe expertise, waardoor ze
publiekrechtelijke rechtspersonen met aandelen gaan maken, waarbij men sommige van die
aandelen aan private investeerders gaat aanbieden om geld te hebben.
Vb. proximus is een overheidsbedrijf, maar zet een deel van de aandelen bij privé-
investeerders
Zijn deze rechtspersonen dan publiekrechtelijk of privaatrechtelijk?
o De algemene regel is dat als de helft + 1 van de aandelen bij de overheid zit het
ene publiekrechtelijke rechtspersoon is
o Is dit niet het geval, dan is het een privaatrechtelijke rechtspersoon
o Vb. bpost wou fuseren met postnl. Postnl is echter volledig in private handen,
dus werd er gesteld dat als zij zouden fuseren niet eer de meerderheid van de
aandelen bij de overheid zou zitten. Dus zo zou Bpost een privaatrechtelijke
rechtspersoon/onderneming worden, met als resultaat dat alle ambtenaren die
bij Bpost werken contractuele medewerkers zouden worden met een ander
statuut. De ambtenaren protesteerden waardoor dit niet doorging
o Sommige overheidsbedrijven zijn langzaam aan privébedrijven geworden.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller adh19. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.47. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
77333 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now