Summary
Samenvatting buiteNLand Aardrijkskunde Hoofdstuk 5 'Herhaling Wereld' 6 VWO
- Course
- Level
buiteNLand Aardrijkskunde Hoofdstuk 5 'Herhaling Wereld' 6 VWO
[Show more]
Seller
Follow
bashassing
Reviews received
Content preview
Hoofdstuk 4§1
Tot in 20e eeuw breuklijn tussen centrumlanden in het Noorden
en periferie, landen uit deze periferie maken nu snelle
economisch sociale ontwikkelingen door (de BRICS-land), vormen
nu semi-periferie
Þ Centrum, semi-periferie en periferie vormen een
wereldsysteem
Verschillen in welvaart meten door:
1. BBP/hoofd
a. In koopkracht
b. Alleen formele sector, terwijl in arme landen een
grote informele sector is
c. Gemiddeld getal voor het hele land
i. Maar in arme landen regionale ongelijkheid
groot -> voor zuiverder beeld BRP/hoofd
ii. Er kan een grote sociale ongelijkheid zijn ->
de Gini coëfficiënt geeft een beeld van deze
ongelijkheid
2. Samenstelling beroepsbevolking -> opschuiving binnen
beroepssectoren, zegt alleen weinig over productiviteit
en concurrentiekracht
a. Naarmate economische ontwikkelingspeil hoger is
werkt een kleiner deel in landbouw en een groot deel
in de formele dienstensector
b. Deze verschuiving vindt mondiaal plaats
Arme landen waren vroeger belangrijk voor goedkope
arbeidskrachten en grondstoffen, economie is hierdoor zeer
kwetsbaar
Þ De oogst kan mislukken
Þ Prijzen op wereldmarkt fluctueren
Door economische groei stijgt vraag naar grondstoffen en dus
ook de prijs, maar de voorraden gaan op
Þ Door uitschuiving landen minder afhankelijk van export
maar meer stabiliteit door goederen en diensten
Voor welzijn kijken naar VN-ontwikkelingsindex (samengesteld
op basis van koopkracht, analfabetisme en levensverwachting)
Þ Als een land rijk is meer geld om inwoners te laten
ontplooien en zekerheid geven
, §2
Bevolkingsspreiding te verklaren door:
Þ Verschil in natuurlijke mogelijkheden -> vruchtbare
kustgebieden en rivierdalen hoogste bevolkingsdichtheid
Þ Ligging t.o.v. economisch belangrijke gebieden
Þ Koloniaal verleden -> bevolking rond kustzone
Bevolkingsomvang op twee manieren veranderen:
Þ Geboorteoverschot -> natuurlijke bevolkingsgroei ondanks
afnemende vruchtbaarheid neemt absolute groei toe (vooral
arme landen)
o Demografisch: jonge leeftijdsopbouw en hoge
kindersterfte
o Sociaal: jonge vrouwen laag opleidingsniveau (was
dit hoger daalde de vruchtbaarheid)
o Cultureel: sommige culturen stimuleren veel kinderen
o Economisch: stijgt welvaart, daalt vruchtbaarheid
o Geografisch: hoog verstedlijkingstempo, maar nog
relatief laag verstedelijkingsgraad
o In rijke landen veel vergrijzing en neemt
demografische druk toe, in arme landen hoog door
jonge bevolking -> rijke landen andere positie in
demografisch transitiemodel (verwachting is dat arme
landen zullen opschuiven in dit model)
Þ Migratie -> 200 mil. mensen wonen niet in land van
geboorte, belangrijkst migratie van zuid naar noord voor
betere levensomstandigheden
o Sommige vestigen zich er definitief en andere soms
tijdelijk (arbeidsmigratie)
o Daarnaast forse migratiestromen continentaal of
nationaal -> urbanisatie en daardoor het ontstaan
van megasteden; tegenwoordig de middelgrote steden
die het snelst groeien
o Hoog verstedelijkingstempo in arme land door:
§ Trek van platteland naar stad
§ Jonge stadsbevolking hogere vruchtbaarheid en
hogere leeftijdsverwachting
§ Groei van grote steden en opslokken van
omringde gebieden
Je kan de wereld indelen in cultuurgebieden, religie en taal,
maar andere factoren kunnen deze gebieden aanpassen -> door
deze diffusie worden nieuwe cultuurelementen verweven met een
andere cultuur (acculturatie) -> niet snel een wereldcultuur
Je kan alle landen indelen in democratisch, beperkt
democratisch en dictatoriaal -> na vallen SU heeft VS een rol
als leidende staat
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bashassing. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.85. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53022 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now