Summary
Ingenieur en Maatschappij 1A Samenvatting (Fac. IIW, UHasselt)
- Course
- Institution
Volledige samenvatting van Ingenieur en maatschappij 1A
[Show more]
Seller
Follow
desmetconnor
Content preview
Deel 1: Leven in de moderne tijd1. Inleiding
Aardbeving Lissabon:
- Lissabon → machtige rijke stad
- Straf van god? Waarom?
- Leibniz:
• Theodicee: rechtvaardiging van bestaan van goede God terwijl de wereld kwaad kent
• God schiep de best mogelijke van alle werelden
• God niet verantwoordelijk voor kwaad in de wereld
• Geschapene is per definitie eindig en beperkt (onvolmaakt)
- Voltaire:
• Als dit de best mogelijke van alle werelden is, hoe moeten die anderen er dan wel niet
uitzien?
- Kant:
• Natuurwetenschappelijke verklaring
• Verlichting: God komt niet voortdurend tussen in concrete gebeurtenissen in de wereld
↔ Theïsme: God heeft geschapen + komt tussen
➔ Aardbeving Lissabon → drempel premoderniteit en moderniteit
2. Van een premodern naar een modern wereldbeeld
Opkomst moderne tijd: eind 15e/begin 16e eeuw – nu:
- Desacralisering (onttovering): het wegvallen van de speciale betekening, de “tover”
• vb. de sterren vroeger: betekenis → lezen i/d sterren: oogst lukken? Oorlog?
• Nu: geen betekenis, gewoon brokstukken → kan de sterren niks schelen of we er nu zijn of
niet
- Rationalisering: emotie ↓, wetenschap ↑
- Verwetenschappelijking
- Toenemend belang van technologie
- Secularisering: religie ↓
- Individualisering:
• vb. vroeger: papa smid → zonen ook smid
• Nu: zelf beslissen → “vreemde i/d werkelijkheid”: wat is uw plaats?
Het individu komt centraal te staan:
• Robinson Crusoe – Daniel Defoe (1719)
• Mens komt in de woestenij terecht en moet zelf een samenleving opbouwen
• Mens is niet langer deel van grotere orde
• Mens moet zelf orde en zin geven aan de werkelijkheid
,Een nieuw wereldbeeld en wetenschapsmodel:
- Teloorgang van het Aristotelisch wereldbeeld:
• Alle wetenschappelijke domeinen integreren in één
• Empirische observatie: aan de hand van individuele gevallen een algemene regel vormen
• Hij zette zelf geen experimenten op, enkel observatie
• Hiërarchie binnen wetenschapsdomeinen
• Gericht op contemplatie: geluk ervaren door inzicht
• 4 types van oorzaken:
▪ Materiële oorzaak: de aard van een object verklaren a.d.h.v. de materie waaruit het
is opgebouwd
▪ Vormoorzaak: Vorm van een object zorgt voor een bepaalde functie
▪ Bewerkende oorzaak: Datgene wat het ding heeft doen ontstaan
▪ Doeloorzaak of teleologische oorzaak: De dingen zijn wat ze zijn omdat ze een
bepaald doel hebben
• Alles in de natuur streeft naar een bepaald doel
• Logische implicatie: er is ook een hoogste doel → GOD
• Aristoteles heeft God nodig om zijn redenering te ronden
• God = onbewogen beweger
▪ Onbewogen: veroorzaakt niet zelf; volmaakt
▪ Beweger: hij zet alles in beweging
▪ = Een ‘filosofische’ God
- In contrast: de moderne wetenschap:
• Een nieuwe methode:
▪ Wiskunde speelt belangrijke rol in verklaringsmodellen
• Opsplitsen van het weten:
▪ Geen hiërarchische structuur meer, wetenschapsdomeinen gaan elk eigen leven
leiden
• Toepassing:
▪ Kennis dient vooral om toegepast te worden
▪ Natuur wordt beheersbaar en controleerbaar
- Mechanisering van het wereldbeeld:
• De verklaarbare wereld, zorgt voor een afname in zingeving
• Geen dieper plan in de wereld
• Natuur is één groot mechanisme
Moderne ervaring van het absurde:
- Albert Camus:
• Leven heeft geen ultieme zin
• De mythe van Sisyphus:
▪ Rots berg op duwen
▪ Mens moet tragiek van Sisyphus aanvaarden en leren appreciëren
▪ Sisyphus is een held
, Uitdaging van de moderniteit:
- Verlies aan zingeving
- Mensen herkennen zichzelf niet meer in koele wetten
- Universum heeft niks te zeggen tegen ons
- Zingeving moet komen van de mensen zelf
3. Moderniteit en Vervreemding
Karl Marx: Vervreemding:
- Ludwig Feuerbach:
• Mens projecteert zijn onbereikbare hoogste ideale op transcendent wezen (God)
(Feuerbach)
• Projectie is geworteld in specifieke maatschappelijke omstandigheden
• Hoe rijker de projectie, hoe armer we zelf worden
• Mensheid vervreemd t.o.v. zichzelf → Mensheid terug centraal plaatsen
- Parijse manuscripten:
• Kapitalisme: systeem gebaseerd op vervreemde arbeid
• Arbeider raakt onderworpen aan zijn eigen product
• Kapitalisme is gebaseerd op de private toe-eigening van gemeenschappelijk voortgebrachte
rijkdom
- Irreligieuze kritiek:
• Mens maakt de religie, de religie niet de mens
• Religie is het opium van het volk
• Religie dient als enige troost in armoedige en ongelijke wereld
• Religie niet afschaffen maar maatschappelijke situatie veranderen
- Communistisch manifest:
• Motor van de geschiedenis = klassenstrijd
• Moderne Bourgeoisie speelt een cruciale rol
- Waren fetisjisme:
• Mensen leven in schijnwereld en kennen aan geld bovennatuurlijke krachten toe
• Geld lijkt een eigen leven te hebben (beurs, koers…)
• Religie van het alledaags leven
• Moderniteit nog niet modern genoeg
- Techniek fetisjisme (Latere filosofen):
• Een ding dat een eigen leven leidt, of eigen ontwikkeling kent en waarvoor we een soort
bijzonder ontzag hebben
• Groei techniek wordt niet goed gecontroleerd
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller desmetconnor. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
70055 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now