H1: Inleidend hoofdstuk
Wat is pedagogiek?
Pedagogiek = de studie van de manier waarop volwassenen (ouders, onderwijzers, opvoeders,…)
kinderen en jongeren grootbrengen met een bepaald doel. Het is de wetenschap die de opvoeding
van kinderen en jongeren bestudeert.
Andere woorden voor pedagogiek: opvoedingsleer of opvoedingswetenschap.
Agogiek = de wetenschap die bestudeert hoe mensen (van alle leeftijden) veranderen en
aanwijzingen geeft over de manier waarop deze veranderingsprocessen beïnvloed en begeleid
kunnen worden.
Onder pedagogie wordt de praktijk van het opvoeden verstaan.
De gespecialiseerde opvoeder bestudeert de opvoeding, de ontwikkelingsfasen, en ook de relatie
tussen het kind en zijn omgeving.
Orthopedagogen zijn pedagogen die zich gespecialiseerd hebben in POS (Problematische
OpvoedingsSituaties). Zij observeren en onderzoeken waarom de opvoeding moeilijk verloopt en
welke interventie nodig is.
Een bachelor in de orthopedagogie richt zich op de praktijk.
Het opvoeden door een gespecialiseerde begeleider kan je opdelen in 4 deeltaken:
1. Waarnemen, observeren en onderzoeken
Is belangrijk om het gedrag en de ontwikkeling van het kind te kunnen begrijpen en er een
opvoedkundige betekenis aan te geven. Men probeert de oorzaak van het gedrag te
achterhalen.
2. Begeleiden
Bestaat uit het aanbieden van hulpmiddelen en adviezen aan mensen die zelf een bepaald
gedrag willen veranderen.
3. Behandelen
Trainingen geven: d.m.v. een training kan men vaardigheden aanleren om het gedrag te
veranderen.
4. Voorlichten
Voorkomen is altijd beter dan genezen en dat geld ook voor problemen in de opvoeding.
De pedagogiek als wetenschap
Pedagogiek is een toegepaste wetenschap. Het richt zich op de praktijk, maar wel op een
wetenschappelijke manier. De pedagoog werkt methodisch en planmatig en daarvoor verzamelt hij
of zij gegevens uit de praktijk en de theorie.
Praktijkgegevens worden verzamelt door observatie. Theoriegegevens leent de pedagoog
vooral van andere wetenschappen. De pedagogische wetenschap kenmerkt zich vooral in het
vormen van een visie.
We hebben een pedagogische visie nodig over alle zaken die we tegenkomen. Wanneer men geen
visie of mening heeft over een onderwerp in de pedagogiek, is men niet betrokken en geen goede
opvoedkundige.
Pedagogiek is een handelingswetenschap. De pedagogiek staat dicht bij de praktijk. Ze gaat over het
opvoedend handelen.
1
, Iemand die pedagogiek studeert, maakt zich wetenschappelijke inzichten eigen en “van professionele
hulpverleners mag verwacht worden dat ze systematisch nadenken over het eigen handelen, over de
methoden die ze gebruiken, over de beperkingen van die methoden, over de relatie met cliënten en
over de maatschappelijke betekenis van het eigen werk. Een reflectieve professional zou niet alleen
in staat moeten zijn tot deskundig handelen binnen één specialisme, maar ook tot nadenken, kiezen,
oordelen en veranderen” (Kuipers).
Pedagogiek is een wetenschap. Door het combineren van inzichten uit verschillende wetenschappen
ontstaan nieuwe theorieën en methodieken die nergens anders in de wetenschap aan te treffen zijn.
Kan iedereen opvoeden?
Een ervaringsdeskundige is iemand die autoriteit op een bepaald gebied heeft die niet gebaseerd is
op beroepsmatig verworven kennis maar op de eigen ervaring.
Ervaringsdeskundigen kunnen echter wel ingezet worden in opvoedingssituaties.
Mensen die pedagogiek studeren en in de pedagogiek werken, zijn opvoedingsdeskundigen. Zij
hebben hun kennis wel beroepsmatig verworven.
Waarom pedagogiek?
Hoe is pedagogiek ontstaan, vroeger bestond het niet en werd er ook opgevoed? Maatschappelijke
vraag naar opvoeden is groter dan ooit. De pedagogiek wilt een antwoord formuleren op vragen in
de opvoeding omdat daar een nood aan is. In de loop van de geschiedenis is er ook het eigene en het
unieke aan het kind ontdekt en kregen kinderen eigen rechten.
De maatschappelijke vraag
Door de vele informatie die ouders kunnen raadplegen is de onzekerheid groter dan ooit. Want wat
is nu de perfecte manier om je kind op te voeden en gelukkig te maken? Wie kan je het best advies
geven over opvoeding? nood naar opvoedingsdeskundigen groter dan ooit
De geschiedenis van het kind
De wetenschappelijke belangstelling voor de eigenheid van het kind is er gekomen aan het eind van
de vorige eeuw.
In de oudheid
De opvoeding stond in eerste plaats in dienst van de maatschappij. Er werd een grote waarde
toegekend aan het toekomstige belang van het kind voor de maatschappij ( toekomstige burger).
We merken uit theorieën van Plato dat oude Grieken al ideeën hadden over de invloed van
omgevingsfactoren die vroeg op de kinderontwikkeling inwerken.
In de middeleeuwen
Kinderen werden gezien als volwassenen in een zakformaat en ze deden gewoon mee met de rest
van het gezin. In de middeleeuwen waren de gezinnen bezig met overleven en voor andere zaken
was er geen tijd. Volwassenen werden ook anders gezien als nu. Individualisme en zelfstandigheid
waren niet aan de orde Groep > individu.
Opvoeding was vooral voor de hogere klasse ( = leren). In lagere klasse was opvoeden vooral
socialisatie.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller javdb. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.10. You're not tied to anything after your purchase.