complete en duidelijke samenvatting van hoofdstuk 9 uit de methode Spreken Verleden. Hoofdstuk 9 gaat over de Koude Oorlog en in deze samenvatting worden alle paragraven behandeld (1 t/m 8).
begrippen zijn dikgedrukt
Samenvatting geschiedenis – hoofdstuk 9
De tijd van de Koude Oorlog
Hoofdstuk 9, paragraaf 1 de Verenigde Naties
De Verenigde Naties: de bedoeling
Augustus 1941: Amerikaanse president Roosevelt en de Britse premier Churchill
bedachten het Atlantisch Handvest in deze verklaring stond hoe ze na de
oorlog een betere toekomst van de wereld wilden nastreven
De voornaamste punten uit dit Handvest:
- Niemand mag streven naar annexatie van gebieden
- Gebiedswijzigingen zijn niet toegestaan tegen de wens van de plaatselijke
bevolking
- Alle volken mogen hun eigen regeringsvorm kiezen
- Er moet een vrede nagestreefd worden, waarin alle volken in veiligheid
kunnen leven, zonder angst of gebrek
- Alle naties zullen moeten afzien van het gebruik van geweld
- Naties die dreigen met geweld, moeten ontwapend worden
- Er moe een algemeen stelsel van veiligheid komen
De plannen voor een algemeen veiligheidssysteem in de wereld werd verder
uitgewerkt in de laatste jaren van de oorlog een permanente organisatie die
moet zorgen voor de uitvoering van het Atlantisch Handvest
Juni 1945: Organisatie der Verenigde Naties (VN) wordt opgericht
opvolgen Volkenbond
Bijna alle landen lid, alleen de verliezers van WOII werden (voorlopig) uitgesloten
De VN had de volgende doelstellingen:
- Internationale vrede en veiligheid handhaven
- Vriendschappelijke betrekking tussen de volken opbouwen
- Samenwerken bij de oplossing van internationale economische, sociale en
humanitaire problemen
- Als centrum van overleg tussen de volken dienen
De VN: wat ervan terechtkomt
Ruim 60 jaar later: geen nieuwe wereldoorlogen, maar wel veel kleine oorlogen
De grote mogendheden zouden als ‘politieagenten’ moeten waken over de vrede,
maar doen dit niet de ‘Grote Vijf’ of hun bondgenoten gingen zelf agressief
optreden
Er was altijd wel een grote mogendheid die gebruik maakte van het vetorecht om
ingrijpen van de Veiligheidsraad te verhinderen
Slechts 2 keer heeft de Veiligheidsraad gebruik kunnen maken van de
bevoegdheid tegen agressie op te treden Noord-Korea (1950) en Irak in
Koeweit (1990)
,Wel heeft de VN vaak troepen naar oorlogsgebieden gestuurd om bevolking en
vluchtelingen te beschermen de VN-troepen mochten niet deelnemen aan de
oorlog
Hoe gruwelijk mis het kan gaan bij op vrede gerichte VN-operaties, bleek tijdens
de oorlog in het voormalige Joegoslavië
Namens de VN moest Dutchbat (troepen NL), de inwoners en vluchtelingen
beschermen in Srebrenica die door de VN tot ‘veilig gebied’ was verklaard
1995: Servische troepen onder leiding van generaal Mladic vallen Srebrenica
binnen, deporteren en vermoorden 8000 moslimmannen en – jongens
Volgens een vonnis van de rechtbank in Den Haag uit 2017 werkten de Dutchbat-
militairen ‘onrechtmatig’ mee aan de evacuatie van 350 moslimmannen uit de
relatief veilige VN-compound
Hoofdstuk 9, paragraaf 2 tijdelijk bondgenootschap tussen Oost en West valt
na Tweede Wereldoorlog uiteen
Het wantrouwen tussen Oost en West was de belangrijkste oorzaak voor de
Koude Oorlog dat wantrouwen bestond al vóór 1945 en werd tijdens WOII
versterkt
De basis van het wantrouwen tussen Oost en West zat in het verschil tussen het
Sovjetsysteem (communisme) en het Westerse systeem (kapitalisme)
Al vanaf 1917 hadden het Westen en de SU veel redenen om elkaar te
wantrouwen, enkele oorzaken daarvan zijn:
- De SU voelde zich bedreigd door het Westen, dat vijandig stond tegenover
het communisme
- Eind augustus 1939 sloten Hitler en Stalin een niet-aanvalsverdrag
- In september 1939 werd Polen (bondgenoot Frankrijk en Engeland) door
Duitsland en SU aangevallen en verdeeld
Het Geallieerde bondgenootschap berustte op een gemeenschappelijke vijand:
Hitler, en dus niet op wederzijds vertrouwen het wantrouwen bleef bestaan,
ook toen de SU en het Westen elkaars bondgenoten waren
Het onderlinge wantrouwen werd onder andere versterkt door het Tweede Front
Juni 1941: Duitsland valt de SU binnen
Vanaf 1941 tot 1944 vocht driekwart van het Duitse leger aan het Oostfront
Stalin wilde naast dit eerste front in Oost-Europa een Tweede Front: invasie van
de westerse Geallieerden in Frankrijk, om de Duitse druk aan het Oostfront te
verlichten
Dat Tweede Front kwam er pas in 1944 volgens Stalin deden de westerse
Geallieerden dit met opzet om hun eigen krachten te sparen en die van de SU te
verzwakken
Februari 1945: de Grote Drie (regeringsleiders VS, Engeland, SU: Roosevelt,
Churchill, Stalin) hielden in Jalta op de Krim een conferentie over de voortzetting
van de oorlog en de toekomst van Duitsland en Europa
, 8 mei 1945: het Duitse Rijk capituleerde daarmee kwam er een einde aan WOII
in Europa
Eind juli 1945: de Grote Drie kwamen (als overwinnaars) opnieuw bijeen om de
onderhandelingen voort te zetten de Conferentie van Potsdam
De Grote Drie van Potsdam waren niet meer dezelfde personen als die van Jalta:
- VS: Roosevelt was plotseling overleden opgevolgd door vice-president
Truman
- Engeland: conservatieve Churchill verloor de verkiezingen
Het belangrijkste besluit van Potsdam was dat Duitsland in 4 bezettingszones
werd verdeeld VS, SU, Engeland en Frankrijk kregen elk een zone toegewezen
Berlijn werd eveneens in 4 bezettingszones verdeeld, hoewel de stad in de zone
van SU lag
Het politieke leven zou op democratische grondslag worden uitgeroeid en de
oorlogsmisdadigers zouden worden berecht
De SU en westerse Geallieerden voerden na WOII steeds meer een apart beleid,
waardoor Europa werd verdeeld in 2 invloedssferen
Daarvoor hadden zij verschillende redenen:
- De SU wilde, na herhaalde malen vanuit het Westen te zijn aangevallen,
veiligheid door een buffer in Midden-Europa tegen westerse agressie
> die buffer wilde de SU aanbrengen door met geweld
communistische partijen in aantal Midden-Europese staten aan de
macht te helpen
- De VS wilden voorkomen dat het nog maar net van fascistische dictaturen
bevrijde Europa in handen zou vallen van de communistische dictatuur van
de SU zij zagen communisme als bedreiging van de westerse
parlementaire democratie
De scheidslijn in Europa tussen de westerse invloedssfeer en die van de SU en
haar bondgenoten werd het IJzeren Gordijn genoemd
Bij de verdeling ging het vaak zo: degene die een bepaald gebied op de Duitsers
op Japanners had veroverd, kreeg in dat gebied de grootste invloed
In de jaren 1945-1946 groeide de overtuiging in de VS dat de SU naar uitbreiding
van haar macht streefde SU had bijna alle Midden-Europese staten en Noord-
Korea bezet en bracht daar communistische regeringen aan de macht
Communistische partijen in West-Europa volgden de door Stalin aangegeven
partijlijn daardoor sterk onder invloed van de SU
Maart 1947: uit angst voor meer communistische expansie bedacht Truman een
nieuwe buitenlandse politiek: Trumandoctrine (ook Trumanleer en politiek
van containment)
> het doel van deze politiek was het in bedwang houden van het
communisme door zich te verzetten tegen iedere communistische aanval
of opstand, gericht tegen vrije volken, waar ook ter wereld
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elisehoedemaker. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
