Linda van der Zijden
Social Work – Flexibele
deeltijd
Den Haag
548320
0
,Inhoudsopgave
Inhoudsopgave.......................................................................................................................................1
Inleiding..................................................................................................................................................2
Deel A. Demonstratie systeemgericht werken.......................................................................................3
A1. Verslag systeemgerichte verkenning............................................................................................3
A1.3 Eerste contact + huidige situatie............................................................................................5
A1.4 Vier dimensies van Nagy.........................................................................................................6
A1.5 Vijf voorbeelden van systeemgerichte gesprekstechnieken...................................................8
A2. Analyse.......................................................................................................................................10
A2.2 De structurele benadering....................................................................................................11
A2.3 De strategische of communicatieve benadering..................................................................12
A2.4 Contextuele of intergenerationele benadering....................................................................13
A2.5 Narratieve en oplossingsgerichte benadering......................................................................14
A2.6 Gekozen benadering.............................................................................................................15
A2.7 Veranderingsperspectieven..................................................................................................16
A3. Uitvoering systeemgesprek........................................................................................................17
A4. Evaluatie.....................................................................................................................................18
Deel B. Toepassingsmogelijkheden systeemgerichte methodieken.....................................................21
B1. Keuze en verantwoording specifieke methodieken....................................................................21
B2. Toepassing in praktijksituatie.....................................................................................................22
Bibliografie...........................................................................................................................................24
Bijlagen.................................................................................................................................................25
Bijlage 1. Beoordelingsformulier......................................................................................................25
Bijlage 2. Feedbackformulier werkveldcoach...................................................................................28
Bijlage 3. Feedbackformulier collega................................................................................................30
1
,Inleiding
In mijn werk binnen … heb ik veel te maken met verschillende cliënten en hun
problematiek en hulpbehoeften. In de …behandeling richten wij ons op de persoon die
wordt aangemeld. Deze persoon ontvangt individuele begeleiding of therapie binnen de
…behandeling.
Echter gaat het bij systemgerichte hulpverlening op een andere manier. De focus ligt niet
op die persoon alleen, maar er wordt ook gekeken naar de belangrijke sociale
betrekkingen en leefverbanden. Een probleem staat namelijk niet op zichzelf, een
probleem is ergens door ontstaan en wordt in stand gehouden door de omgeving. Binnen
systeemgericht werken wordt dus gezegd; “Je kan een cliënt pas echt helpen als het
systeem ook mee verandert.
In deze module heb ik veel geleerd over de begrippen die passend zijn bij de
verschillende stromingen van systeemgericht werken. Tevens heb ik geleerd welke
basishouding, vaardigheden, hulpmiddelen en technieken ingezet kunnen worden bij het
contact maken met gezinnen en gezinsleden.
In deze module heb ik gewerkt aan de leeruitkomst:
Je bent in staat vanuit het systeemgerichte begrippenkader systeemgerichte methoden
toe te passen in familieverbanden.
Deze leeruitkomst bestaat uit verschillende deeluitkomsten:
1. Je kunt het belangrijkste algemene begrippenkader en de werkzame principes van
systeemgerichte benaderingen toepassen bij het analyseren van een
probleemsituatie in een (gezin)systeem en op basis daarvan de
veranderingsperspectieven toelichten.
2. Je kunt een systeemgericht gesprek voeren waarbij je laat zien dat je een
effectieve en evenwichtige werkrelatie legt met elk van de betrokkenen,
structurerende en explorerende gesprekstechnieken toepast, emoties reguleert en
het gebruik van communicatieregels stimuleert.
3. Je kunt op basis van feedback na afloop van een systeemgericht gesprek in
gesprekstechnische termen reflecteren op de communicatieve gebeurtenissen en
over de keuzes m.b.t. de eigen (niet-)gepleegde interventies en wijze van
uitvoering.
4. Je kunt op basis van feedback en reflectie je ervaringen met het werken met
verschillende specifieke systeemgerichte hulpmiddelen (bijvoorbeeld genogram,
gebruik escalatieladder, orbs) in praktijksituaties evalueren.
5. Je kunt de bruikbaarheid van de door jou gekozen systeemgerichte benadering
voor de aanpak van een gezinssituatie waarin sprake is van en probleem
beoordelen en motiveren op basis van verder bronnenonderzoek.
Voor deze module heb ik verschillende trainingsdagen bijgewoond en was ik onderdeel
van een leerteam waarin we 3 bijeenkomsten hebben gehad. Voor alle bijeenkomsten
heb ik voorbereidingsopdrachten gemaakt en veel literatuur bestudeerd die in deze
module veel terug zal komen.
Dit verslag is opgebouwd in een deel A en een deel B. In deel A zal een demonstratie van
systeemgericht werken centraal staan. Dit gebeurt aan de hand van een video-opname
en een analyse. Deel B zal bestaan uit toepassingsmogelijkheden van systeemgerichte
methodieken.
De namen die in dit verslag zijn gebruikt zijn fictieve namen.
2
, Deel A. Demonstratie systeemgericht werken.
A1. Verslag systeemgerichte verkenning
A1.1 Casus familie Duijne.
Het gezin bestaat uit moeder Daniëlle (41 jaar), vader Ron (42 jaar), dochter Loes (uit een
eerder huwelijk van Daniëlle, 21 jaar) en zoon Sjoerd (14 jaar uit de huidige relatie met
vader Ron).
Daniëlle is 41 jaar oud en is sinds juli 2018 onder behandeling binnen de GGZ, wegens
haar posttraumatische stress stoornis (PTSS) en ADHD. Door de PTSS klachten vermijdt
ze drukke ruimtes en durft ze niet bij andere mannen in de buurt te komen. Daniëlle heeft
vroegkinderlijke traumatische ervaringen met jarenlang seksueel misbruik door de
buurman. Zelf is ze opgegroeid in een intact gezin met een oudere zus. Daniëlle is
werkzaam als remedial teacher op een basisschool. Het werk kan ze grotendeels nog wel
volhouden. De collega’s van Daniëlle zijn echter wel op de hoogte van de situatie rondom
Daniëlle haar PTSS. Dit zorgt er voor dat wanneer ze het even niet aan kan, ze dit ook
aan kan geven zonder uitleg te hoeven geven. Daniëlle heeft nog vaak last van slechte
nachtrust en wordt herhaaldelijk zwetend wakker door herbelevingen. Daniëlle is vaak
vermoeid en ervaart thuis veel zorgen om haar dochter Loes waarbij autisme is
gediagnostiseerd en om haar zoon die in haar ogen alleen maar aan het gamen is en
problemen heeft op school daardoor. Ze vind het ingewikkeld om hier mee om te gaan en
ervaart daarin erg weinig steun van haar man Ron. Die doet alsof het allemaal wel
meevalt.
Ron is 42 jaar oud en heeft een eigen loodgietersbedrijf waar hij vaak druk mee bezig is.
Ron komt uit een gezin waar hij enig kind was en heeft nog af en toe contact met zijn
beide ouders. Hij heeft als kind altijd ervaren dat hij mocht gaan doen wat hij leuk vond
en wist ook al vrij snel dat hij geen universitaire studie zou gaan doen. Hij wilde
loodgieter worden en is eerst in dienst geweest waarna hij zelf een bedrijf heeft
opgestart. Ron vindt het wel vervelend dat Sjoerd niet zoveel doet, maar herkent zichzelf
als kind er wel in. Hij vindt het wel erg vervelend dat er zoveel problemen met school
ontstaan nu, dat is naar zijn inziens niet nodig. Loes ziet hij niet echt als zijn dochter. Hij
vindt het ingewikkeld om contact met haar te maken en krijgt niet echt hoogte van haar
in wat ze wilt. Hij krijgt vaak het gevoel dat Daniëlle zich te druk maakt om de kinderen
en dat ze zich hier teveel zorgen om maakt waardoor het voor zowel de kinderen als voor
Daniëlle niet bevorderend is.
Loes is 21 jaar oud en heeft de diagnose autisme. Loes is net klaar met de havo op de
middelbare school en moet nu gaan nadenken over wat ze verder wilt doen in haar leven.
Een nieuwe situatie, dat vindt Loes spannend en gaat ze liever uit de weg. Loes heeft
geen contact met haar biologische vader en ziet Ron als een soort bonusvader. Een lange
tijd (ongeveer 7 jaar) heeft Loes nog met haar moeder alleen gewoond. Ze waren met z’n
tweeën, dat heeft Loes als een fijne tijd ervaren. Loes is verlegen en vind het lastig om
contact te maken met anderen waardoor ze niet heel veel vriendinnen heeft. Ze vindt het
lastig dat veel mensen niet precies weten wat ze wilt of wat ze bedoelt waardoor ze zich
vaak onbegrepen voelt. Loes is op school veel gepest en heeft daardoor een laag
zelfbeeld. Ze zou zo graag wat meer vriendinnen hebben en wat meer mensen om haar
heen die haar begrijpen. Ze is wel blij dat ze nu de diagnose autisme heeft gekregen
zodat het allemaal misschien wat makkelijker te verklaren valt. Met haar halfbroertje
Sjoerd heeft Loes eigenlijk heel weinig contact. Hij zit alleen maar te gamen en ze weet
toch niet wat ze met hem zou moeten bespreken.
Sjoerd is 14 jaar en zit op de middelbare school. Hij zit het liefst op zijn kamer en is veel
aan het gamen. Op de basisschool haalde hij altijd goede cijfers en ging het hem
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Lindavdz. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.59. You're not tied to anything after your purchase.