ACTONEL
Risedroninezuur: Dit geneesmiddel valt onder: Calciumregulerende middelen
Indicaties
Ziekte van Paget. Behandeling en preventie van postmenopauzale osteoporose. Behouden of
vergroten van de botmassa bij postmenopauzale vrouwen die langdurig (> 3 mnd.) een
systemische behandeling met glucocorticoïden in doses ≥ 7,5 mg/dag prednison of equivalent
ondergaan. Behandeling van osteoporose bij mannen met meer kans op fracturen. gebruikt om
botten te versterken
Contra-indicaties
Hypocalciëmie.
Ernstige nierinsufficiëntie (creatinineklaring < 30 ml/min).
Bijwerkingen
Vaak (1–10%): hoofdpijn. Misselijkheid, dyspepsie, buikpijn, diarree, obstipatie. Musculoskeletale
pijn.
Bij dosering van 75 mg per dag op 2 opeenvolgende dagen per maand bij postmenopauzale
osteoporose tevens: erosieve gastritis, braken. Gewrichtspijn, botpijn en pijn in extremiteiten.
Bij dosering van 30 mg per dag bij de ziekte van Paget tevens: Amblyopie, laesie van de cornea,
droge ogen. Neoplasma. Griepachtige verschijnselen, myasthenie, duizeligheid, krampen in de
benen, pijn in de borstkas. Apneu, bronchitis, colitis, tinnitus. Huiduitslag, perifeer oedeem.
Nycturie, gewichtsverlies.
Interacties
Gelijktijdige inname van voedsel en geneesmiddelen die meerwaardige kationen bevatten (bv.
calcium, magnesium, ijzer en aluminium) verstoren de resorptie.
Waarschuwingen en voorzorgen
Neem je ook calciumsupplementen?
Vóór het starten met risedroninezuur een aanwezige hypocalciëmie behandelen. Andere
stoornissen van het bot- en mineraalmetabolisme (bv. disfunctie van de bijschildklier,
hypovitaminose D) dienen te worden behandeld bij het starten met risedroninezuur.
Voorzichtig zijn bij oesophagusaandoeningen of aandoeningen van het bovenste gedeelte van het
maag-darmkanaal (in de voorgeschiedenis) die gepaard gaan met vertraging van de passage door
de oesophagus, of de lediging ervan (zoals stricturen of achalasie). Indien het niet mogelijk is
gedurende 30 minuten die volgen op de inname van de tablet rechtop te zitten of staande te
blijven, extra opletten omdat klinische ervaring hiermee beperkt is. Omdat bisfosfonaten in
verband zijn gebracht met oesofagitis, gastritis en ulceratie van de oesophagus en
gastroduodenum, dient de wijze van toediening goed te worden opgevolgd.
Bij onvoldoende inname via de voeding kan eventueel extra calcium en vitamine D worden
voorgeschreven.
Osteonecrose van het kaakbeen is gemeld, vooral bij intraveneuze toediening, maar ook bij orale
inname, veelal samenhangend met tandheelkundige ingrepen en/of plaatselijke infectie bij
kankerpatiënten die ook corticosteroïden en oncolytica gebruiken.
Bij patiënten met bijkomende risicofactoren (zoals kanker, chemo- of radiotherapie, gebruik van
corticosteroïden, slechte mondhygiëne) bij voorkeur voorafgaande aan de behandeling een
tandheelkundige controle uitvoeren en tijdens behandeling tandheelkundige ingrepen vermijden,
aangezien deze de symptomen kunnen verergeren.
,Bij langdurig gebruik van bisfosfonaten kan pijn in de dij, lies of heup samen met kenmerken van
stressfractuur bij beeldvormend onderzoek, soms weken tot maanden vóór een volledige femorale
fractuur, aanwezig zijn. Bij optreden van een proximale femurfractuur de contralaterale femur
onderzoeken, omdat de fracturen in veel gevallen bilateraal optreden. Slechte genezing van
dergelijke fracturen is gemeld.
Gebruik bij kinderen < 18 jaar wordt niet aanbevolen omdat er onvoldoende gegevens zijn over
werkzaamheid en veiligheid.
Er bestaat beperkt bewijs voor effectiviteit van bisfosfonaten bij leeftijd > 80 jaar. De
werkzaamheid van bisfosfonaten bij de behandeling van osteoporose hangt samen met de
aanwezigheid van een lage botmineraaldichtheid (T-score ≤ –2,5 SD) en/of bestaande fracturen.
Dosering
- Ziekte van Paget: Volwassenen: 30 mg per dag gedurende 2 maanden. Zo nodig kan, > 2
mnd. na de kuur, een herbehandeling met dezelfde dosis en duur worden overwogen.
- Preventie osteoporose bij postmenopauzale vrouwen:
Volwassenen: 5 mg per dag.
- Behandeling postmenopauzale osteoporose:
Volwassenen: Tablet 5 mg: 1 tablet per dag.
Tablet 35 mg 'wekelijks': 1 tablet per week, op dezelfde dag in te nemen. Bij het vergeten
van een dosis, de tablet innemen op de dag dat dit wordt herinnerd en vervolgens weer
1×/w. op de gebruikelijke dag één tablet innemen. Het gebruik van 2 tabletten à 35 mg op
dezelfde dag is niet toegestaan. Tablet 75 mg: 1 tablet per dag gedurende twee
opeenvolgende dagen per maand, waarbij de eerste tablet iedere maand op dezelfde dag
dient te worden ingenomen. Bij het vergeten van een tablet, de tablet innemen op de
ochtend van de volgende dag nadat dit wordt herinnerd, tenzij de tijd tot de volgende
maandelijkse dosering binnen 7 dagen gepland staat. In dat laatste geval dient de geplande
inname te worden aangehouden en dient de vergeten tablet niet te worden ingenomen. Het
gebruik van 3 tabletten 75 mg in een week is niet toegestaan.
- Osteoporose bij mannen:
Volwassenen: Tablet 35 mg 'wekelijks': 1 tablet per week, op dezelfde dag in te nemen. Bij
het vergeten van een dosis, de tablet innemen op de dag dat dit wordt herinnerd en
vervolgens weer 1×/w. op de gebruikelijke dag één tablet innemen. Het gebruik van 2
tabletten à 35 mg op dezelfde dag is niet toegestaan.
De tablet bij voorkeur > 30 minuten vóór het ontbijt en inname van eventueel andere
geneesmiddelen innemen. Indien toediening voor het eerste eten of drinken van de dag (met
uitzondering van gewoon leidingwater) praktisch niet haalbaar is, de tablet eventueel tussen de
maaltijden (> 2 uur verwijderd van eten, drinken of andere geneesmiddelen) óf 's avonds (> 30 min
vóór het slapengaan) innemen, telkens rond hetzelfde tijdstip.
De tablet in zijn geheel doorslikken met een vol glas gewoon leidingwater, terwijl de eerstvolgende
30 minuten na inname de patiënt niet mag gaan liggen.
(Postmenopauzale osteoporose) m.n. na 5 jaar gebruik of langer behandeling heroverwegen,
omdat optimale duur nog niet is vastgesteld.
,AERIUS
Desloratadine= Dit geneesmiddel valt onder: Antihistaminica (H1-receptorantagonisten)
Advies
Bij allergische rinitis is toepassing van een systemisch 'niet'-sederend antihistaminicum met name
aangewezen indien de acute symptomen gepaard gaan met atopische verschijnselen in andere
organen zoals ogen en huid. Desloratadine is de voornaamste metaboliet van loratadine. Van de
'niet'-sederende antihistaminica is met loratadine en cetirizine veel ervaring opgedaan; bij
cetirizine lijkt het risico van cardiale bijwerkingen het geringst, maar kan eerder beïnvloeding van
psychomotorische functies optreden.
Het staat niet vast dat desloratadine minstens even effectief is als loratadine.
Eigenschappen
Desloratadine, de belangrijkste actieve metaboliet van loratadine, is een selectieve H1-
receptorantagonist. De antihistaminerge werking treedt in binnen 1 uur en houdt 24 uur aan.
Kinetische gegevens
Resorptie: goed.
Tmax = ca. 3 uur.
Passage bloed-liquorbarrière: niet.
Metabolisering: in de lever tot het actieve 3–hydroxydesloratadine, dat vervolgens glucuronidering
ondergaat.
Eliminatie: met de urine en feces (gelijke verhoudingen), ca. 87% als metabolieten.
T1/2el = ca. 27 uur.
Indicaties
Allergische rinitis. Urticaria.
Contra-indicaties
Overgevoeligheid voor loratadine. Overgevoeligheid voor het conserveermiddel (stroop).
Zwangerschap/Lactatie
Antihistaminica passeren de placenta. Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij
dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid. Advies: Gebruik ontraden.
Overgang in de moedermelk: Ja. Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel of het geven van
borstvoeding ontraden.
Bijwerkingen
Vaak (1-10%): vermoeidheid.
Soms (0,1-1%): droge mond, hoofdpijn.
Interacties
Antihistaminica beïnvloeden immunotherapie bij allergie.
,Waarschuwingen en voorzorgen
Wees voorzichtig bij ernstige nierinsufficiëntie. Er zijn geen gegevens over het gebruik bij kinderen
jonger dan één jaar. Er is weinig ervaring over de werkzaamheid bij kinderen van 1–18 jaar. Bij
kinderen jonger dan twee jaar is de diagnose rinitis meestal infectieus van aard. Antihistaminica
beïnvloeden de uitslagen van allergietesten.
Dosering
Volwassenen en kinderen ≥ 12 j.: 5 mg 1×/dag.
Kinderen 6–12 j.: 2,5 mg 1×/dag.
Kinderen 1–6 j.: 2,5 ml (1,25 mg) drank of stroop 1×/dag.
Intermitterende allergische rinitis kan worden behandeld tijdens het optreden van symptomen.
Persistente allergische rinitis kan eventueel worden doorbehandeld gedurende de perioden van
blootstelling aan allergenen.
De omhulde tablet heel innemen met wat water. De orodispergeerbare tablet onmiddellijk na
opening van de blisterverpakking op de tong leggen, waar deze direct uiteen zal vallen; in principe
is het niet nodig water na te drinken.
,ALPRAZOLAM
Alprazolam = Dit geneesmiddel valt onder: Benzodiazepinen
Advies
Voor de algemene praktijk zijn diazepam, lorazepam en oxazepam als anxiolyticum – gezien de
brede ervaring ermee en de prijs – een goede eerste keus. Alprazolam heeft geen voordelen
boven deze middelen.
Eigenschappen
Benzodiazepine, toegepast als anxiolyticum.
Kinetische gegevens
Resorptie: tabl. snel. F = ≥ 80%.
Tmax = tabl. 1–2 uur,
Retardtablet 5–11 uur.
Metabolisering: vnl. in de lever, in belangrijke mate oxidatief door CYP3A4, tot α-hydroxy-
alprazolam (= even actief als alprazolam) en 4-hydroxy-alprazolam (heeft 10% van de activiteit
van alprazolam).
Vd = 1 l/kg.
Eliminatie: vnl. met de urine. T1/2 = 12–15 uur, bij ouderen gem. 16 uur.
Indicaties
Pathologische angst en spanning, die het normale functioneren verstoort of waaronder ernstig
geleden wordt.
Contra-indicaties
Myasthenia gravis. Ernstige respiratoire insufficiëntie. Slaap-apneusyndroom. Overgevoeligheid
voor benzodiazepinen. Ernstige leverinsufficiëntie.
Bijwerkingen
Zeer vaak (> 10% ): sedatie, slaperigheid.
Vaak (1-10%): verminderde eetlust, verwardheid, depressie, desoriëntatie, ataxie,
evenwichtsstoornis, coördinatiestoornis, geheugenstoornis, dysartrie, aandachtsstoornis,
hypersomnie, lethargie, duizeligheid, hoofdpijn, licht gevoel in het hoofd, wazig zien, obstipatie,
misselijkheid, droge mond, vermoeidheid, asthenie en prikkelbaarheid.
Interacties
Alcohol en andere centraal dempende stoffen versterken het centrale effect van benzodiazepinen.
De euforie en daardoor de psychische afhankelijkheid van opioïden kan worden versterkt. Bij
gelijktijdig gebruik van stoffen met een sterke invloed op leverenzymen (vnl. CYP3A4) kunnen de
concentratie en werking van alprazolam verhogen; daarom wordt gelijktijdig gebruik van de
CYP3A4-remmers, HIV-proteaseremmers, ketoconazol, itraconazol en andere antimycotica
azoolverbindingen afgeraden en is voorzichtigheid en mogelijke dosisreductie aanbevolen bij
gelijktijdig gebruik van fluvoxamine en cimetidine; ook is voorzichtigheid geboden bij fluoxetine,
orale anticonceptiva, diltiazem en macrolide antibiotica. CYP3A4-inductoren (als rifampicine,
fenytoïne, fenobarbital, carbamazepine of sint-janskruid) kunnen de concentratie alprazolam
verlagen.
,Waarschuwingen en voorzorgen
Het gebruik kan leiden tot verminderd reactie- en concentratievermogen. Vele dagelijkse
bezigheden (bv. autorijden) kunnen daarvan hinder ondervinden. Amnestische effecten kunnen
gepaard gaan met onaangepast gedrag. Het risico van afhankelijkheid neemt toe bij hogere
doseringen, langere gebruiksduur en bij alcohol- en/of drugmisbruik in de anamnese. Bij herhaald
gebruik gedurende enkele weken kan het hypnotisch effect van benzodiazepinen minder worden
(tolerantie). In verband met de risico's van afhankelijkheid, tolerantie en centrale bijwerkingen
dient het gebruik te worden beperkt tot bij voorkeur 1–2 weken, max. 8–12 weken inclusief het
uitsluipen van de dosering. Om mogelijke onthoudings- en/of rebound-verschijnselen te
voorkomen dient men bij staken van de behandeling de dosering geleidelijk te verminderen. Er zijn
aanwijzingen dat bij benzodiazepine(-achtige)n met een korte werkingsduur reeds binnen het
doseerinterval onthoudingsverschijnselen kunnen optreden, vooral bij hoge doseringen. Bij
kinderen en adolescenten (< 18 jaar) niet toepassen, omdat voor deze leeftijdsgroep de veiligheid
en werkzaamheid niet is vastgesteld. Terughoudendheid is geboden bij alcohol- en/of
drugmisbruik in de anamnese en bij ernstige psychiatrische aandoeningen (m.n. depressie of
suïcidale neigingen).
Dosering
Gewone tablet:
startdosering: 0,25–0,5 mg driemaal per dag;
gebruikelijke dosering: 0,5– 3 mg per dag verdeeld over meerdere giften;
bij iemand die ouder, verzwakt of een gestoorde lever- of nierfunctie heeft: begin- en gebruikelijke
dosering 0,25 mg twee- à driemaal per dag;
max. 0,75 tot 1,5 mg per dag; afhankelijk van de ernst van de verzwakking of de
functievermindering en het postuur van de oudere.
Retardtablet: startdosering: 1 mg per dag in 1–2 giften; gebruikelijke dosering 0,5–3 mg per dag in
1–2 giften; bij iemand die ouder, verzwakt of een gestoorde lever- of nierfunctie heeft: begin- en
gebruikelijke dosering 0,5–1 mg in 1–2 giften, indien nodig en indien de ziekte het toelaat de dosis
geleidelijk verhogen.
Bij chronische respiratoire insufficiëntie met hypercapnie lager dan gewoonlijk doseren wegens de
kans op ademhalingsdepressie. Bij staken van de behandeling de dagelijkse dosis iedere 3 dagen
met max. 0,5 mg verminderen; bij sommige patiënten is een trager afbouwen aangewezen.
De tablet met gereguleerde afgifte niet kauwen, vermalen of breken, maar in zijn geheel
doorslikken.
,AMOXICILLINE
Amoxicilline = Dit geneesmiddel valt onder: Breed-spectrum penicillinen
Advies
Indien behandeling met een breed-spectrum penicilline is gewenst, is voor orale toediening alleen
amoxicilline beschikbaar.
Eigenschappen
Bactericide antibioticum uit de groep van aminopenicillinen. Het werkingsspectrum is breed en
omvat Gram-positieve en Gram-negatieve bacteriën. Ongevoelig zijn onder andere
penicillinasevormende stafylokokken, indol-positieve Proteus-
stammen, Pseudomonas spp., Legionella pneumophila, Klebsiella spp., Enterobacter spp.,
enBacteroides fragilis. Amoxicilline is penicillinase-gevoelig. De plasmaspiegel stijgt evenredig
met de dosering. In sputum, mucosa, botweefsel en oogkamerwater worden therapeutische
spiegels bereikt. De (inactieve) metaboliet penicilloïnezuur heeft allergene eigenschappen.
Kinetische gegevens
Resorptie: oraal snel en voor 70–90%.
Tmax = i.m. 1 uur,
oraal 1–2 uur.
blijft extra–cellulair; de concentratie in weefsels is afhankelijk van de doorbloeding en de
hoeveelheid extracellulair vocht.
Penetratie in liquor: slecht; bij ontstoken meninges 20% van de concentratie in het bloed.
Metabolisering: gedeeltelijk, voornaamste (inactieve) metaboliet penicilloïnezuur dat allergene
eigenschappen heeft.
Eliminatie: vnl. met de urine, ca.80% via tubulaire secretie en 20% via glomerulaire filtratie.
T1/2 = 1–1½ uur; bij creatinineklaring < 15 ml/min tot 8½ uur; bij prematuren, neonaten en
zuigelingen < 6 mnd. 3–4 uur.
Indicaties
Infecties veroorzaakt door voor amoxicilline-gevoelige micro-organismen, zoals infecties van de
bovenste en onderste luchtwegen, tractus urogenitalis, maag-darmstelsel, bot, galblaas en
galwegen, huid en weke delen.Meningitis veroorzaakt door Listeria monocytogenes.
Endocarditisprofylaxe bij risicopatiënten. Ziekte van Lyme.
Contra-indicaties
Overgevoeligheid voor β–lactam–antibiotica zoals penicillinen en cefalosporinen (waaronder acute
gegeneraliseerde exanthemateuze pustulose, AGEP). De aspartaambevattende producten niet
gebruiken bij kinderen en zwangere vrouwen met fenylketonurie. Mononucleosis infectiosa of
lymfatische leukemie vanwege de sterk toegenomen kans op exantheem.
Bijwerkingen
Zeer vaak (> 10%): diarree.
Vaak (1–10%): misselijkheid, braken, flatulentie, droge mond, smaakstoornis. Candidiasis van
huid en slijmvliezen. Huidreacties (5–11 dagen na start van de therapie) zoals exantheem, jeuk,
urticaria.
, Interacties
Bij antibiotica–geassocieerde colitis is het gebruik van geneesmiddelen die de darmperistaltiek
vertragen gecontra–indiceerd. De werking van penicillinen wordt geantagoneerd door
bacteriostatische antibiotica. Amoxicilline vermindert de renale klaring van methotrexaat; dit kan
leiden tot het eerder bereiken van toxische waarden van methotrexaat. De werking van vitamine
K–antagonisten kan worden versterkt; een aanpassing van de dosering van de vitamine K–
antagonist kan nodig zijn. Fenylbutazon verlengt de plasmahalfwaardetijd door vermindering van
de tubulaire secretie. Gelijktijdige toediening met allopurinol kan allergische huidreacties
opwekken.
Waarschuwingen en voorzorgen
Tussen penicillinen onderling en (in mindere mate) de penicillinen en cefalosporinen kan
kruisresistentie voorkomen:
Heeft u ooit al allergisch gereageerd op een antibioticum?
vóór toediening zorgvuldig nagaan of de patiënt overgevoelig is voor andere β–lactam–antibiotica
zoals penicillinen of cefalosporinen. Anafylactische reacties komen vaker voor bij overgevoeligheid
voor penicillinen in de anamnese en bij atopische personen. Bij optreden van een koortsig
gegeneraliseerd erytheem met pustuls de diagnose acute gegeneraliseerde exanthemateuze
pustulose (AGEP) overwegen en de behandeling direct stoppen. Voorzichtig bij patiënten met een
natriumbeperkt dieet indien hoge parenterale doses worden gebruikt. Bij optreden van ernstige
diarree de diagnose pseudomembraneuze colitis overwegen; in dit geval, evenals bij optreden van
hemorragische colitis, of overgevoeligheidsreacties, het gebruik staken. In geval van langdurige
toepassing, toepassing bij premature kinderen of tijdens de neonatale periode de nier- en
leverfunctie regelmatig controleren en regelmatig hematologische testen uitvoeren. Hepatische
bijwerkingen komen vooral voor bij mannen en ouderen bij langdurige behandeling; de
symptomen ontstaan meestal gedurende of kort na de behandeling, maar soms pas na enkele
weken
Overdosering
Symptomen: vooral bij nierfunctiestoornissen kunnen convulsies optreden. Verstoring van de
water– en elektrolytenbalans. Kristalurie met nierfalen.
Therapie: bij convulsies: diazepam. Amoxicilline kan via hemodialyse uit de circulatie worden
verwijderd.
Dosering
De dosering is afhankelijk van leeftijd, lichaamsgewicht en nierfunctie van de patiënt, de ernst en
lokatie van de infectie en van de verwachte of vastgestelde veroorzakende bacterie.
Niet ernstige en matig ernstige infecties:
Volwassenen en kinderen ≥ 40 kg: Oraal: 500–750 mg elke 12 uur of 375–500 mg elke 8
uur. Kinderen < 40 kg: 40–90 mg/kg lichaamsgewicht per dag in 3 doses; alleen bij hogere
doseringen eventueel in 2 doses per dag. Max. 3 g/dag.
In het algemeen de therapie 48–72 uur voortzetten na verdwijnen van de klinische symptomen.
Een behandelduur van 5–7 dagen zal in het algemeen voldoende zijn, bij streptokokkeninfecties
moet deze echter ten minste 10 dagen bedragen.
KUUR UITNEMEN
De capsule zonder kauwen met wat water innemen. De Disper kan in zijn geheel worden
ingenomen met ruim water of worden opgelost in een half kopje water. De suspensie schudden
voor gebruik en met een glas water innemen; bij baby's de suspensie onverdund toedienen en
daarna melk of thee geven.
