Summary
samenvatting: fysiologie (ontwikkeling en voortplanting)
- Course
- Institution
een volledige samenvatting van het deel fysiologie van professor Vriens van ontwikkeling en voortplanting.
[Show more]
Seller
Follow
stbernardus
Reviews received
Content preview
O&V: fysiologieINLEIDING
Wat is voortplanting: reproductie à produceren van nakomelingen
Re-produceren = vervangen van huidige generatie door nieuwe generatie (≠ vermenigvuldigen)
Doel seksuele voortplanting: genetische recombinatie à 2 haploide cellen versmelten en er is
uitwisseling genetisch materiaal (≠asexule voortplanting à gnuitwisseling genetisch matreiaal en kind = moeder)
Eicel: groeit bij de vrouw al bij de geboorte in de ovaria à vraagt veel energie van de vrouw
Grootte = 100 𝜇m
Zaadcel: bij ejaculatie komen 20-80 miljoen zaadcellen vrij, maar 1 bevrucht de eicel =sterkste
Voortplantingsstelsel: door endocrinologie à communicatie door hormonen = gaat targer dan AP
1. NIET-ZWANGERE VROUW
A. Gonadotropinen
WAT: 2 hormonen die de gonaden (ovaria) stimuleren de vrouw vruchtbaar te maken
= kleine glycoproteinen
WELKE HORMONEN: luteïniserend hormoon (LH) en follikel stimulerend hormoon (FSH)
WAAR: geproduceerd in de adenohypofyse
STIMULUS: secretie ervan wordt gestimuleerd door gonadotropine-relaesing hormoon (GnRH)
MECHANISME: zie tekening basismechanisme
In de hypothalamus zijn GnRH neuronen aanwezig die een synaps maken met capillairen van
de poortader. In de cell bodys van deze neuronen wordt er GnRH aangemaakt en vrijgegeven
in de poort (via de synaps) en getransporteerd nr de adenohypofyse waar er gonadotrope
cellen zijn. Deze cellen hebben een GnRH receptor waar GnRH op bindt , dan zal er LH en FSH
vrijgezet worden
Functie LH à follikelcellen waarin de eicel ontwikkelt laten groeien tot finale follikels
à piek LH = ovulatie
Functie FSH à ontwikkeling van finale follikels
àgroei van primaire follikels
è beide belangrijk voor piek oestrogeen (E) en progesteron (P)
Zie tekening overzicht hormonen
GnRH neuronen laten GnRH vrijkomen in bloedbaan, maar zijn beïnvloedt door andere neuronen
= KNDy-neuronen: produceert 3 stoffen
• Kisspeptine: puls om het uur à hoge puls, stimuleert vrijzetting LH
Puls om de 4 uur à lage puls, stimuleert vrijzetting FSH
• NKB: neurokinine B heeft stimulerend effect op kisspeptines
• Dyn: dynorfine heeft inhiberend effect op kisspeptines
1
,Feedback mechanisme bij de ovaria: produceren oestrogeen, progesteron en inhibine
• Oestrogeen: positieve feedback op GnRH secretie wanneer E conc lange tijd (50min) hoog
genoeg is
Negatieve feedback op KNDy-neuronen: KNDy-neuronen zijn altijd lichtjes
onderdrukt door E, vooral belangrijk bij de menopauze
Negatieve feedback op FSH secretie
• Inhibine negatieve feedback op FSH secretie
• Progesteron positieve feedback op Dyn
Nog 2 andere factoren die de productie van GnRH verminderen
• Stress: door negatieve enrgie balans (bv anorexia) of door psychische aard (stress om zwanger te
worden)
• Borstvoeding: inhibeert kiss peptide en GnRH neuronen
B. Follikels
= bolvormige structuren in de ovaria waar eicel in groeit
1. Ontwikkeling van de gonaden
5 weken na de bevruchting
è aanwezigheid van gonadale ribbels die aanleiding geven tot vorming van
geslachtsorganen
è aanwezigheid van PGC: differentiatie tot zaadcellen of eicellen
Op dit moment nog universeel (nog geen geslacht)
2. Gonadale differentiatie stadium
Week 6-9: gonaden gevormd à voortplantingssysteem aanwezig bij man en vrouw
Wollfian duct: geeft aanleiding tot mannelijk voortplantingsstelsel
Müllerian duct: geeft aanleiding tot vrouwelijk voortplantingsstelsel
Differentiatie: door testosterone
Man= Y-chromosoom: regio met productie van proteinen die het vrouwelijke
voortplantingsstelsel zal afbreken en het mannelijk zal opbouwen
Vrouw= geen Y-chromosoom dus geen testosteron dus vrouwelijk geslachtsorgnen
ontwikkelen
3. Follikel vorming
a. Primordiale follikels
20 weken oude embryo: primordiale follikels al gevormd
è eicel omgeven door 1 laag cellen = granulosacellen
= groei eicel stimuleren en bescherming buitenwereld è vorming basaal
membraan
Ovaria op dit moment gevuld met alle eicellen en geen neiuwe meer gevormd
b. Pre-anarale follikels
10-jarig meisje: maakt kisspeptine aan à primordiale follikels differentieren verder
tot pre-anatrale follikel
Eicel omgeven door zona pellucida: beschermlaag
Meer lagen granulosacellen en rond granulosacellen zijn er fibroblastcellen die
differnetieren tot thecacellen (vormen dak rond granulosacellen)
c. Anatrale follikels
Tijdens puberteit: spontane golven van eicelgroei door FSH à evolutie tot anatrale
follikel
Granulosacellen nemen toe en creëren holte = antrum met follikelvocht
Thecacellen volledig gevormd
d. Pre-ovulatoire follikels/graafse follikels
Tijdens ovulatoire cyclus: uitgroeien door hoge conc FSH tot graafse follikel
2
, à neemt toe in volume en nieuwe laag granulosacellen rondom eicel = andere
eigenschappen en functie dan de andere granulosacellen è cumulus oöphorium
Tijdens ovulatie barst follikel open en eicel komt vrij
Atresie: afsterven van folliekls en eicellen
è Granulosecellen: apoptose
è Thecacellen: differentieren tot
fibroblastcellen
è Antrum: valt in elkaar
Door FSH: wanneer conc constant blijft of daalt
Zie grafiek follikels
Halfwege zwangerschap is er een piek, geboorte
minder dan helft minder, nog maar 300 000 als
meisje vruchtbaar is, vanaf puberteit neemt het
langzaam af tot menopauze
C. Ovulatoire cyclus (!!!!!!)
24-38 dagen à anders = onregelmatige cyclus
Opdelen in 2 fase die elk 2 weken duren
- Follikulcaire fase: eicel nog omgeven door rganulosacellen en follikelcellen
- Luteale fase: ovulatie en eicel weg uit follikelcellen, thecacellen en granulosacellen nemen
luteïne op van voeding = geel lichaam
1. FOLLICULAIRE FASE
• Rekruteringsfase (1-5)
DAG 1: eerste dag van de menstruatie
Stijging FSH en LH (omdat deze hoog waren op het einde vorige cyclus)
Effect: FSH à 20 pre-anatrale follikels gaan verder ontwikkelen tot anatrale follikels (met
juiste FSH receptoren), in de thecalaag hebben ze LH receptoren
à toename FSH: granulosacellen delen en productie van E en P
LH: in de thecacellen à LH bindt aan receptor en zet cholesterol om nr androgenen
FSH: in granulosacellen à bindt op receptor, inhibine wordt aangemaakt en
adrogenen worden omgzet tot E
• Selectiefase (5-10)
DAG 6: Ontstaan van 1 dominante follikel die verder E aanmaakt
à stijging E dus stijging LH dus inhibitie FSH
LH: zal in de thecacellen verder adrogene produceren
FSH: minder dus androgenen niet meer tot E omgezet à accumulatie van
androgenen = fataal, maar bij dominante follikel zal de FSH receptor veranderen in een LH
receptor à LH zal de rol van FSH overnemen en andogenen metaboliseren tot E
• Preovulatoire follikel
Preovulatoire follikel secreteert heel veel oestradiol (E2) en inhibine
Hoge conc E2 gedurende 50 uur stimuleert de secretie van LH en FSH à LH (doordat de puls
1 per uur is geworden)
è luteïniseerd de follikel: theca- en granulosecellen stapelen luteïne op
Granulosecellen stoppen met delen en maken uit cholesterol progesteron aan, E2 en LH zal
dalen voor ovulatie
LH laat meiose starten en zorgt dat granulosacellen loskomen van de perifere
granulosacellen à enzymen om opening in follikelwand en ovariele wand te maken voor
ovulatie (door collagense = afbraakenzym) kan soms bloed bij vrijkomen
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller stbernardus. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.03. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75323 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now