Summary
Samenvatting ziekte en gezondheid blok 2
- Course
- Institution
Alle colleges, werkgroepen en bijna alle literatuur van het blok ziekte en gezondheid samengevat.
[Show more]
Seller
Follow
elinedeboer2206
Content preview
Eline de BoerZiekte en Gezondheid
Blok 2
Samenvatting tentamen kennis
INHOUD
WEEK 1 3.6 Zorggebruik WEEK 6
1.1 deel 1 Introductie ziekte en gezondheid WEEK 4 6.1 Zorgverzekeringswet II
1.2 Patiëntenrechten WGBO 4.1 Sociologische theorieën van ziekte en zorg 6.2 Arts-Patiënt relaties
1.3 Ziekte en gezondheid 4.6 Kijk op omstreden aandoeningen 6.5 Basispakket Zvw CBG en Zin
1.5 Patiëntenrechten WGBO WEEK 5 WEEK 7
WEEK 2 5.1 Zorgverzekeringswet I 7.1 Openbare gezondheidszorg
2.1 Ervaren van en omgaan met ziekte 5.4 Epidemiologie en mate van gezondheid 7.2 Gezondheidsvoorlichting en preventieve
gezondheidszorg
2.2 Ervaren van en omgaan met ziekte 5.5 Gezondheidsverschillen
7.4 Culture and health/disease
2.4 Patiënten ervaring 5.7Juridische aspecten zorgverzekeringswet
7.5 Cultural perspectives on health
WEEK 3 5.9 Verdieping gezondheidsverschillen
WEEK 8
3.1 Sociaalzekerheidsrecht 5.10 Gezondheidsmaten en
gezondheidsverschillen 8.1 Gezondheidsgedrag
3.3 Ziektegedrag en zorggebruik 8.2 HAPA-Model
3.4 Sociale zekerheid
,WEEK 1
die ziek is en op welke vormen van hulp een persoon recht heeft in het sociale domein
Artikelen en economische domein. Deze dimensies zijn onderling afhankelijk en tegelijkertijd
hebben zo geen noodzakelijke verbintenis met elkaar. Het beste is als er van alle drie
Hofmann dimensies tegelijkertijd sprake is bij de patiënt. De persoon voelt zich ziek, wordt als ziek
erkend door het sociale domein en er wordt een ziekte ontdekt door professionals. Maar
In het artikel van Hofmann wordt er ingegaan op verschillende dimensies van menselijk
het kan ook zijn dat een van deze dimensies ontbreekt. Zo kunnen er controversiële
ziek zijn, het is namelijk lastig om het concept van ‘disease’ in een overkoepelende
zaken ontstaan over wanneer iemand nou werkelijk ziek is.
definitie samen te vatten. Er zijn namelijk 3 dimensies:
Illness: het persoonlijke perspectief, en hoe het voelt om ziek te zijn. Dit heeft meer
betrekking op emoties en ervaringen zoals bijvoorbeeld angst, pijn en lijden. Het is deels Schermer
subjectief, maar we kunnen wel toegang krijgen tot iemands ziektebeeld door middel
van communicatie en hersenscans. Het is lichamelijk en mentaal bewust zijn van een Wat is ziek en wat is gezond. Een definitie hiervan geven blijkt nog niet zo eenvoudig,
gevoel van vervreemding en onaangenaamheid. sommige mensen voelen zich bijvoorbeeld ziek zonder dat daadwerkelijk te zijn en
omgekeerd kan ook het geval zijn. Er is een verschil tussen objectief vastgestelde ziekte
Disease: het professionele perspectief, en hoe professionals ziekte beschrijven, en de subjectieve ziekte beleving. Of te wel, ‘disease’ en ‘illness’. In een historisch
voorspellen en behandelen. ‘Disease’ is gebaseerd op psychologische, biochemische, cultureel perspectief blijkt ook dat wat als ziekte beschouwd wordt niet altijd en overal
genetische en mentale entiteiten en evenementen. Het kan geobserveerd, onderzocht, gelijk is. Is een ziekte iets omdat we het zo zien of als dokters het daar ook over een zijn,
behandeld en gemeten worden in de meest objectieve zin. Dit is waar medische of zijn het meer onafhankelijke cirteria.
professionals het meest op focussen om een oplossing of genezing te kunnen vinden Een ziektelabel is belangrijk omdat:
voor de ziekte. - Het belangrijk is voor een individu dat hun klachten officieel erkend worden zodat ze
toegang kunnen krijgen tot allerlei voorzieningen, ziekte kan namelijk financiële gevolgen
Sickness: het sociale perspectief, hoe een persoon zijn sociale rol is gedefinieerd or hebben.
veranderd door sociale normen en instituties. Hier komen verwachtingen, conventies, - Het betekent ook erkenning en levert daarmee ziektewinst op. Sommige patiënten zijn
beleid, sociale normen en rollen aan te pas. De criteria zijn geformuleerd door sociale daarom ook blij met een diagnose, hij wordt niet meer verantwoordelijk gehouden voor
interactie, participatie en studies. Het is intersubjectief, het bepaald of een persoon wel eventueel afwijkend gedrag door de sociale omgeving.
of niet recht heeft op behandeling, economische voordelen en sociale voordelen. Is een - Met de afbakening van het ziektebegrip wordt ook het medische domein afgebakend.
persoon nog wel legaal aansprakelijk voor zijn of haar acties. Zo is ‘sickness’ ook Welke ‘ziekte’ worden wel of niet door een dokter behandeld. Geneeskunde gaat alleen
gestructureerd door formele structuren zoals de overheid en instituties. Sickness kan allang niet meer over het voorkomen en behandelen van ziekte alleen.
geframed worden door openlijke en gesloten normen, ziekte komt dan voort uit een
De begrippen ziekte en gezondheid proberen het medische domein te begrenzen. Dit
bepaalde stigmatisatie of discriminatie. Zo werd homoseksualiteit lang ook gezien als
kan aan de ene kant leiden tot onderbehandeling als we een probleem niet als ziekte
ziekte. Wat ziekte is kan dus ook per plaats of tijd verschillen en veranderen.
erkennen, maar aan de andere kant tot overbehandeling: hoe sneller problemen als
Deze verschillende dimensies hebben andere vormen van zorg nodig, ‘disease’ roept op ziekte bestempeld worden hoe meer medische behandelingen er gegeven zullen
tot actie van professionals om te zorgen voor de patiënt. ‘Illness’ heeft invloed op welke worden zonder dat dit misschien nodig is.
acties een persoon zelf kan uitvoeren, door bijvoorbeeld om hulp te vragen. Het
veranderd zijn zelfbeeld. En bij ‘sickness’ gaat het om de sociale status van de persoon Gezondheid
,In de meest simpele definitie: de afwezigheid van ziekte. Een meer beruchte definitie de geneeskunde. Sociaal-constructivisten wijzer er op dat afspraken over nomen,
(WHO) is: gezondheid als toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk normaalwaarden en afgrenzingen van ziektebeelden ook beïnvloed worden door sociale,
welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte of lichamelijk gebreken. Hierbij wordt technologische of economische factoren. Ziekte is dus niet alleen een biologisch of
elke vorm van verminderd welbevinden in feite gezien als een gezondheidsprobleem. individueel gegeven maar ook een sociale. Als de sociale omgeving mensen met een
Daar kwam Huber met een volgende definitie: het vermogen om je aan te passen en zelf ziekte accepteert en ondersteunt zullen ze de ziekte ook minder als een last gaan
te redden. Gezondheid wordt gezien als een dynamisch proces met het vermogen tot ervaren.
adaptatie.
Ziekte wordt dus in de drie kaders anders gezien, en deze verschillende ziektemodellen
Ziekte
zullen zo dan ook verschillende oplossingsrichtingen aanwijzen. Telkens opnieuw moet
Naturalistische theorie
er in de wetenschapsfilosofie dus gekeken worden naar het best mogelijke antwoord op
Gaat over de notie van normaal biologisch functioneren wat per soort op onderdelen
wat gezond is en wat ziek is.
kan verschillen maar uiteindelijk in alle organismen gericht is op twee doelen: overleving
en reproductie. Gezondheid is het vermogen biologisch normaal te functioneren en
ziekte is het sub-normaal functioneren, het functioneren is dan abnormaal in vergelijking Huber
met een griep organismen van dezelfde soort, leeftijd en geslacht. Het is een
natuurwetenschappelijk gegeven van harde objectieve feiten. Het ziet mensen Huber beschrijft de ontwikkeling van een nieuw concept van gezondheid waarin
uitsluitend als biologische wezens maar gaat voorbij aan de betekenis gevende wezens functioneren, veerkracht en regie centraal staan -> Positieve gezondheid.
die mensen ook kunnen zijn. Bepaalde normale toestanden zouden zo als ziekte Beruchte definitie (WHO) is: gezondheid als toestand van volledig lichamelijk, geestelijk
bestempeld kunnen worden omdat er sprake zou zijn van statisch abnormaal en maatschappelijk welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte of lichamelijk
functioneren. Deze theorie stelt dat pas als we moeten beslissen of iets medisch gebreken. Met deze statische formulering van gezondheid als toestand is vrijwel
behandelt moet worden we kijken naar normen en waarden die kunnen meespelen. iedereen een patiënt de doorlopend behandeling behoeft, er wordt niet gekeken naar
Normativistische theorie het menselijk vermogen om zich aan te passen en om te gaan met nieuwe situaties door
In deze theorie wordt gezondheid gedefinieerd als iemand vermogen om onder normale zelfmanagement.
omstandigheden voor hem of haar essentiële doelen te bereiken die een minimaal Gezondheid wordt volgens Huber gezien als vermogen om je aan te passen en je eigen
niveau van welbevinden of geluk bewerkstelligen. Ziekte is wanneer een persoon door regie te voeren in het licht van de sociale, mentale en fysieke uitdagingen van het leven.
zijn mentale of fysieke toestand lijdt of hinder ondervindt bij het functioneren en het Deze definitie benadrukt de potentie om gezond te zijn of worden, zelfs als er sprake is
nastreven van zijn doelen. Deze last noemt hij ‘Illness’, de processen die deze toestand van ziekte. Sommige patiënten hebben namelijk een ziektediagnose maar nog wel een
veroorzaken heten ‘disease’. Het is primair een toestand die lijden of beperkingen in het groot potentieel aan gezondheid. Gezondheid moet geen doel op zich zijn maar een
functioneren en nastreven van de levensdoelen met zich meebrengt. Het zijn mogelijkheid bieden om ‘je ding te kunnen doen'.
normatieve begrippen. De theorie wordt ook wel ‘holistisch’ genoemd, kennis over
Het concept wordt ingedeeld in zes hoofddimensies: lichamelijke functies, mentale
biologische afwijkingen is van belang omdat n voor zover de afwijkingen uiteindelijk
functies, spirituele dimensie, kwaliteit van leven, sociaal maatschappelijke participatie en
invloed hebben op het leven van mensen, niet vanwege de afwijking op zich.
dagelijks functioneren. Belangrijk bij het definiëren van gezondheid is het zelf door
Sociaal-constructivistische theorie
hebben gemaakt van ziekte. Dan wordt de spirituele dimensie veel meer van waarde dan
Wat ziekte is wordt volgens deze benadering bepaald door de maatschappij waarin we
bij mensen die dit niet zelf ervaren hebben -> deze verschuiving van het waarde patroon
leven en wat als normaal, abnormaal, wenselijk en onwenselijk wordt gezien. Het wordt
het de ‘response shift’.
gezien als praktisch concept: een begrip dat gevormd en gebruikt wordt in concrete
De brede interpretatie van gezondheid wordt ook wel positieve gezondheid genoemd.
praktijken met het oog op bepaalde doelen. Voor veel ziektebeelden geldt namelijk dat
Dit wordt gevisualiseerd in een spinnenwebdiagram met zes assen, zo worden alle
de grenzen niet heel duidelijk maar mede gebaseerd zijn op onderlinge afspraken binnen
dimensies als even belangrijk in kaart gebracht. Bij een goed aanbod van
, handelingsperspectieven en een goede begeleiding kan iemand gaan ervaren of hij de
mogelijkheid heeft om iets aan de eigen situatie te verbeteren. 1.1 deel 1 Introductie ziekte en gezondheid
Huisartsen hebben het gevoel dat de afgelopen jaren de werkdruk toe is genomen en de Belang van gezondheid
patiëntenzorg onpersoonlijker is geworden. Er bleek steeds minder ruimte voor werkelijk Ruime meerderheid van Nederland vindt gezondheid het belangrijkste in het leven. Er
contact met de patiënt wat voor een afname van het werkplezier heeft geleid. zijn verschillende modellen om ziekte en gezondheid te beschrijven.
Huisartsen denken vooral ziektegericht en zijn opgeleid om de hulpvraag medisch te Definities van gezondheid
vertalen. Onze maatschappij, dokter en patiënt zijn gemedicaliseerd. Ook de kennis van Biomedische model:
‘nuldelijnszorg’ en de sociale kaart is niet optimaal. Juist met positieve gezondheid wordt Gezondheid: de afwezigheid van ziekte.
met een bredere visie gewerkt, zo kan de echte vraag van de patiënt naar bovenkomen Ziekte: storing van een normaal functionerend organisme, verstoorde
en eventueel gekeken worden naar een niet medische oplossing van een probleem. Het Biologische/lichamelijke processen als oorzaak. Het is te meten.
ondersteunt een persoonsgerichte werkwijze. Focus: de behandeling van het lichaam door een arts, en preventie door het wegnemen
van oorzaken.
Steel Consequentie: patiënt heeft een passieve rol, de professional bepaald wat er aan de
hand is en of iemand ziek is, hij kan er dan voor kiezen hoe de patiënt behandeld wordt.
Steel stelt dat de definitie van Huber onvolledig is. Volgens deze definitie is niemand ooit De ervaringen van de patiënt en sociale processen zijn niet belangrijk.
werkelijk gezond, wat ook zonder afgeronde diagnose zijn er mensen die ergens aan
lijden. Gedrag wordt gezien als kenmerk van gezondheid. De somatische en psychische Bio-psychisch sociaal model:
functies die ermee samenhangen ontbreken in de definitie. Het is goed dat gezondheid Ziekte en gezondheid is een continuüm. Iedereen heeft zieke en gezonde delen in hem.
niet meer gezien wordt als ziekte en zorg, maar de begrippen gedrag en gezondheid Het is een samenspel van biologische sociale en psychische factoren die ook meespelen
worden te veel in elkaar geschoven. Er zijn veel mensen op aarde die leven in in het genezingsproces. Er zijn dus verschillende aangrijpingspunten voor
erbarmelijke omstandigheden maar zich wel eraan hebben weten aan te passen, dan zijn ziektepreventie en gezondheidsbevordering. Er zijn verschillende perspectieven in ziekte
ze volgens de definitie gezond terwijl ze ernstige aandoeningen kunnen hebben. De (normativische theorie) -> Denk aan Disease, illness en sickness (artikel Hofmann). Deze
begrippen hangen samen met elkaar maar zijn niet gelijk aan elkaar. dimensies hangen met elkaar samen maar zijn onafhankelijk van elkaar. Er zijn genoeg
Alternatieve definitie: het mede door eigen inspanning en naar welbevinden kunnen aandoeningen waar niet alle perspectieve overeenkomen.
behouden en ontwikkelen van de gezien de levensfase en levensomstandigheden
noodzakelijke lichamelijke, psychische en sociale functies. Deze definitie sluit meer aan bij WHO: gezondheid als toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk
de bio psychische benadering waarmee huisartsen werken. welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte of lichamelijk gebreken. Volgens deze
definitie is dus niemand gezond en worden te veel problemen in het medisch domein
Syllabus patiëntenrechten getrokken.
Huber: vermogen om je aan te passen en je eigen regie te voeren in het licht van de
sociale, mentale en fysieke uitdagingen van het leven. Deze definitie benadrukt de
potentie om gezond te zijn of worden, zelfs als er sprake is van ziekte. Sommige
patiënten hebben namelijk een ziektediagnose maar nog wel een groot potentieel aan
gezondheid. Gezondheid moet geen doel op zich zijn maar een mogelijkheid bieden om
‘je ding te kunnen doen'. -> dynamische formulering. Maar er wordt gefocust op coping
gedrag -> een vaardigheid. Gezondheid kan geen vaardigheid zijn.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elinedeboer2206. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.15. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73918 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now