Volledige samenvatting van het vak Sociaal Werk en Sociale Rechtvaardigheid. Modeltrajectjaar 2 sociaal werk - academiejaar . Aantal pagina's: 43. Behaald resultaat met deze samenvatting (eerste zittijd): 17/20
SAMENVATTING: SOCIAAL WERK &
SOCIALE RECHTVAARDIGHEID
HOOFDSTUK 1 - INTRODUCTIE
1.1 WAT IS SOCIALE RECHTVAARDIGHEID
Rechtvaardigheid = redeneren, de beginselen op basis waarvan men stelt of handelingen juist en eerlijk zijn.
• Is wat juist is, altijd eerlijk?
• Is wat eerlijk is, altijd juist?
• Wat is juist en wat is eerlijk?
Sociale rechtvaardigheid = visies op wat faire en rechtvaardige relaties tussen individu en samenleving zijn –
(relatie met sociaal werk … ?)
• Doel:
o Individuen hun rol (kunnen) vervullen in de samenleving
o Individuen al dan niet krijgen waar ze recht op hebben
• Het toewijzen van rechten en plichten m.b.t. de basisinstituties van een samenleving
o Delen in de lusten: onder welke voorwaarden kan iemand genieten van een aantal
basisvoorzieningen?
o Het verdelen van de lasten voor die basisinstituties (wie betaalt?)
• Wordt vaak ‘gemeten’ aan de hand van:
o Verdeling van rijkdom
o Kansen op persoonlijke ontwikkeling
o Welke sociale voordelen er zijn voor wie en onder welke voorwaarden?
o Gelijkwaardige participatie aan de samenleving
Nancy Fraser
Fraser
• Standpunt: sociale rechtvaardigheid = gelijkwaardige participatie
• Hoe moet de samenleving eruit zien om sociaal rechtvaardig te zijn
3 domeinen rond sociale rechtvaardigheid en sociaal werk
Vraag naar herverdeling- Vraag naar herkenning-recognitie Vraag naar vertegenwoordiging-
redistributie representatie
Kwesties over de verdeling van Kwesties over erkenning van wie Kwesties over mee vorm geven
goederen/diensten/in de men is en wil zijn in de aan de samenleving – een stem
samenleving samenleving, vragen over hebben in de samenleving
identiteit
= het economische domein = het culturele domein = het politieke domein
1
,3 soorten onrechtvaardigheden
Economische Culturele onrechtvaardigheden Politieke onrechtvaardigheden
onrechtvaardigheden
• Normen en waarden die
• Ongelijke verdeling van • Hoe politieke
maken dat je je als persoon
materiële bronnen en besluitvorming en
diensten (inkomen, of als lid van een mechanismen ervoor
minderheidsgroep
woonkwaliteit…) zorgen dat niet iedereen
minderwaardig voelt
• Vb. vrouwen nog altijd een gelijke stem heeft
• Vb. holebi’s als afwijkend
minder loon • Vb. Vroeger vrouwen geen
van norm, … stemrecht
• Ook minder duidelijke
uitsluiting
• Vb. mensen met mentale
beperkingen, …
->Nood aan beleid van ➔ ->Nood aan beleid van ➔ ->Nood aan beleid van
redistribution of herverdeling recognition of erkenning representation –
vertegenwoordiging
=>Onrechtvaardigheden zijn inherent verweven met elkaar = complex samenspel
2 Strategieën om deze onrechtvaardigheid te bestrijden
Affirmatieve benadering Transformatieve benadering
• Ongelijkheden zelf aanpakken • De samenleving aanpakken
• Samenlevingsordening veranderen
• Zonder onderliggende samenlevingsorde in
• Vb. door die mechanismen die voor
vraag te stellen
ongelijke verloning of racisme zorgen bloot
• Compenserende strategieën vb.
voedselbanken, quota, … te leggen en te veranderen
1.2 SOCIALE RECHTVAARDIGHEID ALS SOCIAAL -POLITIEK KADER VOOR SOCIAAL WERK: VAN
GUNST NAAR RECHT
2
, 1.2.1 VAN TEKORTKOMINGEN NAAR MOGELIJKHEDEN
18de-19de eeuw
• Medisch model: deficit-benadering
• ≈ sociaal werk: ‘sociale tekortkomingen’ = de onaangepastheid van een individu of een groep van mensen
aan de burgerlijke waarden en normen in onze samenleving
• Beschavingsoffensief: ‘classe dangereuse’
• Rol sociaal werk: beschaving bijbrengen, bv. via de eerste kinderwetten
o Wet op het Verbod op Kinderarbeid (1889)
o Wet op de Kinderbescherming (1912)
o Wet op de Leerplicht (1914)
Na WOII
• Ondersteunende benadering
• Startpunt = mogelijkheden van mensen
o Vb. eigen kracht, herstelgericht werken, ervaringsdeskundigen in de hulpverlening,
zelforganisaties bij armoedebestrijding
• Naast individuele ook structurele focus: hoe maatschappelijke structuren aanpassen zodat mensen met
een beperking toch kunnen deel nemen?
=>Aandacht voor tekortkomingen verdwenen?
• Vb. nudging bij mensen in armoede -> letterlijk mensen een ‘duwtje’ in de rug geven
1.2.2 VAN SOCIALE CONTROLE NAAR EMANCIPATIE
18de-19de eeuw
• Doel sociaal werk: sociale controle
o Bv. heropvoedingsmaatregelen in de jeugdzorg, programma’s van sociale hygiëne of
arbeidsmarktbegeleiding
• ‘sociale controle-logica’ = instrumentalisering van het sociaal werk: inzetten voor de realisatie van doelen
die gelegen zijn buiten haar eigen praktijk.
Na WOII
• Jaren 60: maatschappelijke contestatiebeweging
• Van verticale naar horizontale ondersteuningsrelaties: focus op onderhandeling
• Doel sociaal werk: emancipatie = kritische analyse van machtsrelaties die beletten dat mensen tot hun
recht komen en deze machtsrelaties ombuigen in een groter respect voor de menselijke waardigheid.
=>Volledig overgegaan van sociale controle naar emancipatie?
• Sociaal werk begeeft zich op spanningsveld tussen beiden
• = dubbelkarakter van het sociaal werk: sociaal werk is tegelijk controlerend en emanciperend
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ellenanckaert. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.
