Summary
Samenvatting Wetenschapsfilosofie (allesomvattend)
- Course
- Institution
Allesomvattende samenvatting van de tentamenstof voor het vak Wetenschapsfilosofie. Gebaseerd op colleges en literatuur.
[Show more]
2 reviews
By: lisananninga • 7 year ago
By: Eline93 • 8 year ago
Seller
Follow
robin2303
Reviews received
Content preview
WetenschapsfilosofieHC1 31/3/2016
Common sense-beeld van wetenschap:
- Kennis is objectief
- Wetenschap is waardevrij
- Empirisch bewijs staat centraal
o Externe invloeden spelen dan ook geen rol
- Wetenschappers zijn op zoek naar de waarheid
In deze cursus Klopt dit beeld van wetenschap?
Als eerste voorwaarde voor objectieve wetenschappelijke kennis is heldere begripsvorming, los van
vaagheid en los van de opvatbaarheid van meerdere betekenissen. Begrippen moeten operationeel zijn,
zodat ze meetbaar zijn.
De test om intelligentie te meten d.m.v. het meten van de schedelinhoud is niet objectief. Ook het
gebruiken van IQ-testen is niet helemaal objectief, maar is doordrenkt met culturele waarden. De vraag
is dus, of wetenschap überhaupt wel objectief kan zijn. En is het objectiviteit wel gewenst?
Drie fasen in de praktijk van wetenschappelijk onderzoek:
1. De fase voordat het wetenschappelijk onderzoek start
2. De fase waarin het wetenschappelijke onderzoek plaatsvindt (hier is de onderzoeksvraag
inmiddels geformuleerd) Meest interessante vraag is of waarden in deze fase een rol spelen.
3. De fase nadat het wetenschappelijke onderzoek is afgerond.
Belangrijke onderscheiding:
- De rol van epistemische waarden bij de evaluatie van hypothesen en theorieën (precisie en
reikwijdte)
- De rol van niet-epistemische waarden (religie etc.)
De reputatie van wetenschappers speelt een (te) grote rol bij het doen van wetenschap.
Vanaf 1600: Ontstaan van moderne wetenschappen. De natuurwetenschappen boeken grote successen.
Eeuwen later wordt ook de maatschappij onderwerp van wetenschappelijk onderzoek. De
natuurwetenschappen waren succesvol geweest, dus deze methode werd ook gebruikt om de sociale
werkelijkheid te bestuderen. Dit roept echter vragen op:
- Zijn er in de sociale werkelijkheid ook causale verbanden, verklaringen, theorieën?
- In de natuurwetenschappen staan de onderzoeker (het subject) en het onderzochte (het object)
los van elkaar. Maar in hoeverre geldt dit ook in sociale wetenschappen? Subject en object lijken
veel minder tegen over elkaar te staan.
Schütz: “The perspective of the stranger”
Het probleem van subject-object / insider-outsider wordt ook door Schütz behandeld.
De vreemdeling heeft zowel iets van de insider als van de outsider. De sociale wetenschapper kan gezien
worden als zo een stranger. Hij neemt iets van de situatie mee, maar houdt gelijktijdig een zekere
afstand.
Het common sense-beeld moet dus worden bijgesteld!
Rol voor “verborgen aannames” of “onderliggende denkbeelden”
Wetenschapsfilosofie: het centrale schema (Hollis)
Explanation Understanding
Holisme Systems Games
, Individualisme Agents Actors
- Holisme: Het geheel, de instituten.
Het handelen kan op twee manieren uitgelegd/geïnterpreteerd worden.
- Explanation (outsiders): Zoeken naar causale verbanden. Op de manier van de
natuurwetenschappen. Hier ben je op zoek naar oorzaken.
- Understanding (insiders): De betekenis die mensen aan handelen geven. De reden voor bepaald
gedrag proberen te verklaren.
Schütz stelt de vraag of de grenzen tussen de vier kwadranten wel zo hard zijn. We zullen later in de
cursus zien dat ze wat “doorlaatbaarder” zijn dan het lijkt.
Voorbeeld bij:
- Systems: Marx
o Het systeem bepaald het handelen van individuen
- Agents: Mill
o Het handelen van individuen resulteert in een systeem. Het handelen van individuen
staat dus centraal, en dit is precies omgedraaid t.o.v. Marx.
- Games: Wittgenstein
o Het sociale handelen is het beste te begrijpen van uit het geheel. De sociale
werkelijkheid wordt echter niet bepaald door allerlei causale verbanden, maar door de
“regels van het spel”. Bijv. de afspraken die mensen (bewust of onbewust) hebben
gemaakt. De sociale rol die iemand speelt is bepalend, en de persoon daar achter doet
er niet zo veel toe.
- Actors: Elster
o De betekenis wordt bepaald door individuen. “Players construct the game of social life”.
HC2 4/4/2016
In de middeleeuwen is kennis gekoppeld aan gezag van de kerk. De moderne natuurwetenschap staat
“los van God” Gevolg: verlies van het autoritaire zegel van waarheid.
Descartes
Alle kennis begint bij de rede
Er zijn aangeboren ideeën zoals God, ziel, substantie
Systeem van kennis wordt vanuit de bron (de rede) opgebouwd Bv. wiskunde
Wat Descartes eigenlijk wil is dat de “meningen” van de scholastiek uit de Middeleeuwen vervangen
wordt door ware kennis.
Zijn methode hiervoor Methodische of hypothetische twijfel. Je moet aan alles twijfelen.
Waarom twijfelen?
o De tot dan toe overgeleverde kennis is wellicht nooit getoetst
o Zintuigelijke waarnemingen kunnen bedrieglijk zijn
o Alles wat we ons bewust zijn, kan in een droom gebeuren.
o Het enige waar niet aan getwijfeld kan worden is dat je twijfelt “Ik denk, dus ik ben”.
Probleem van Descartes: hoe verwerft dat denkende ik kennis van de wereld buiten ons?
Descartes loopt een beetje vast op het punt dat lichaam en geest met elkaar verbonden zijn. Bijv.
honger. Dit is een lichamelijke impuls, maar je kunt er ook een beetje humeurig van worden.
David Hume
Empirisme kerngedachte: De ervaring als enige bron van kennis
Opbouw van menselijke kennis:
Elementaire waarnemingen (impressies Bijv. deze zwaan is wit)
Op deze waarnemingen gebaseerde kennis (“ideeën alle zwanen zijn wit)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller robin2303. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.67. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
68175 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now