Summary
Samenvatting Sociaal agogische handelen
- Course
- Institution
Volledige samenvatting van Sociaal agogische handelen
[Show more]
Seller
Followfemkeff
Reviews received
Content preview
HOOFDSTUK 1: SOCIAAL-AGOGISCH HANDELEN IS VERANDERENDeel 1 Sociaal agogisch handelen is veranderen
1 WAT IS SOCIAAL AGOGISCH HANDELEN ?
Mensen helpen, ondersteunen, begeleiden in het uitbouwen van een zelfstandig leven. Vaak bij maatschappelijk kwetsbare
mensen, mensen met moeilijkheden…
1.1 VERANDEREN EN HELPEN VERANDEREN
Onzekerheid Veranderingen brengen onzekerheid met zich mee, elke verandering stelt eisen aan de betrokkenen. Het
vertrouwde moet men verlaten en nieuw gedrag moet worden uitgeprobeerd.
Veranderen 1. Overgankelijk veranderen
Het anders maken, iets doen veranderen bv. ik verander de inrichting van mijn kamer
2. Onovergankelijk veranderen
Het anders worden, iets wordt zelf iets anders bv. het weer verandert
Veranderen = van een (oude/bestaande) ongewenste toestand van psycho-sociaal functioneren naar een
(nieuwe) gewenste toestand van psycho-sociaal functioneren. Bij een negatieve uitgangssituatie wordt
gezocht naar een oplossing.
Door:
- Iets bestaands te vervangen door iets nieuws bv. achterdochtige houding veranderen door vertrouwen
en intimiteit
- Iets toe te voegen aan het bestaande bv. mensen met een visuele beperking leren gebruiken maken
van een blindegeleidenstok, vaardigheden bijleren
- Iets te behouden (door te accepteren, er leren mee om te gaan) bv. een lichamelijke beperking leren
aanvaarden
Mensen in Agogie = verzamelnaam voor alle professionele beïnvloeding, veranderingsprocessen in functie van ‘meer
verandering welzijn’ → verschillende agogische werkterreinen met agogische beroepen mogelijk, steeds over mensen
in verandering
Agogiek = de leer van de algemene principes van de agogische werkvelden
Agogie gaat altijd over mensen in verandering. Deze mensen worden beïnvloed en veranderen. Dit zijn
dan ook de kernbegrippen uit de agogie.
1.2 OPKOMST VAN DE AGOGIE
Vroeger - Opgroeien in kleine gemeenschappen, iedereen kent iedereen
Industrialisatie - Verstedelijking, mensen wonen in grote anonimiteit
- Permanente aanpassing aan niet-vertrouwde situaties zonder voorbeelden en vanzelfsprekende hulp
- Op maatschappelijk niveau organisatie van hulp: zorg voor hulpbehoevenden
- Kinderarbeid, ondervoeding, verpaupering en alcoholisme verminderen
- Instanties opgericht voor zaken die eerst gemeenschappelijk waren → proces van professionalisering
- Veel overeenkomsten tussen de beroepen, namelijk beïnvloeden van de verandering die mensen
doormaken, met zicht op positieve verandering
1
,Agogiek definitie “Agogiek is de leer van eenzijdige, systematische, doelgerichte, beroepsmatige beïnvloeding die gericht is
op het bereiken van een meer wenselijk geachte psychosociale situatie van volwassenen (individueel of in
onderling verband) die zich deze beïnvloeding bewust zijn en die deze situatie ook nastreven”
- Eenzijdig = beïnvloeding gaat uit van de SA werker naar de cliënt toe, niet omgekeerd
- Systematisch = doelgericht, niet in het wilde weg
- Meer wenselijk geacht = beter makend
- Bewust = gewenste hulp door de cliënten, hetgeen we doen transparant zeggen ad cliënt
Agogisch handelen is bijna altijd sociaal-agogisch handelen. “Een agoog probeert altijd mensen te
beïnvloeden opdat zij veranderen. Beïnvloeden en veranderen zijn kernbegrippen in de agogiek.”
Brinkman
Agogie = Leiding bij het doelbewust veranderen van het (sociale) gedrag van personen, groepen en
organisaties. Tussenkomen in de leefsituatie, relatie van mensen en hun omgeving.
1.3 KENMERKEN VAN DE AGOGIE
Kenmerken 1. Psychosociale verandering (individueel en in groep)
Psychosociale veranderingen = veranderingen in ons psychosociaal functioneren, functioneren in
relatie met of in relatie tot anderen. Psychosociaal omdat je je op een bepaalde manier gedraag tov
anderen (= sociaal) gebaseerd op hoe je je voelt, wat je gelooft, wat je denkt (= psyche).
Psyche = de geest & Sociaal = alles wat te maken heeft met onderlinge verhoudingen van de mens.
Met elkaar omgaan, betrokken zijn, in gemeenschap leven, beroep doen op elkaar, elkaar
ondersteunen…
Betrokkenheid → zingeving aan ons leven → overstijgen van het individuele → verbinding met elkaar
Psycho Sociaal functioneren
Psycho → sociaal functioneren = onze psyche heeft een invloed op hoe wij functioneren tov anderen
bv. geloven dat inzetten voor anderen een troef is in het leven dus werken als vrijwilliger, geloven dat
abortus niet mag en hier zo naar leven
Sociaal functioneren → psychè = andere hebben een invloed op wat wij denken, voelen, geloven…
Bv. sociaal-agogisch werk = mensen met depressie samenbrengen in een praatgroep om steun te
vinden bij elkaar.
2. Beïnvloeding is beroepsmatig
Agogisch handelen → op een professionele manier invloed uitoefenen op het sociale gebeuren dat
zich tussen mensen afspeelt, door in te grijpen een verbetering willen veroorzaken. Er is dus een
professionele beïnvloeding om anderen het beter te laten krijgen dan voorheen.
Iemand is pas sociaal-agogisch werker wanneer het ondersteunen van verandering zijn/haar taak is.
bv. vrijwilligers, buddy’s, betaalde werkkrachten…
3. Beïnvloeding is doelgericht
Alledaagse levenssituaties zitten vol agogische situaties: moeder die haar dochter helpt in het
huishouden, kotgenoten die je stimuleren om te stoppen met roken, een vriendin die je troost na het
dumpen door je lief
Deze situaties zijn geen sociaal-agogisch werk. Sociaal – agogisch werk is enkel wanneer we op
professionele manier ingrijpen in een situatie met een verbetering op het oog, met een specifiek plan.
Deze situaties zouden ook verder gezet zijn, wanneer wij niet zouden ingrijpen. Bv. een kind zonder
speelpleinwerking zal nog altijd spelen.
4. Veranderaar werkt systematisch
De agoog werkt systematisch, dus niet in het wilde weg. Hij schept omstandigheden waarvan hij denkt
dat ze de beoogde verandering kunnen vergemakkelijken. Hij maakt een plan voor zijn activiteiten en
stemt deze zorgvuldig op elkaar af.
5. Beïnvoeding vindt bewust plaats
Open en eerlijke beïnvloeding.
2
, 6. De verandering wordt door de betrokkene gewenst
De betrokkene wil geholpen worden, niet zoals bijvoorbeeld bij reclame dat de beïnvloeding
onbewust of ongewenst is.
7. De beïnvloeding wordt vrijwillig ondergaan
8. De beïnvloeding is niet wederzijds
Eenzijdige beïnvloeding is bedoeld, eenzijdige richting van de agoog naar de ander.
9. Het gaat om jong/volwassenen
1.4 CLIËNT
Benaming - Patiënt = lijden ondergaan, passieve, afhankelijke rol
- Cliënt = gelijkwaardigheid en zelfstandigheid van de betrokkene
- Cliëntsysteem = groep cliënten
- Deelnemer = deelnemers van cursussen of trainingen
- Bewoners = in inrichtingen, instellingen
- Pupillen = in de zwakzinnigenzorg
- Doelgroep = grote groep, anonieme groep
1.5 SOCIAAL AGOGISCH HANDELEN
Sociaal-agogisch Sociaal agogische manier handelen = veranderingsprocessen ifv. welzijn inspelend/ingrijpend op hoe een
handelen individu psycho-sociaal functioneert, hoe zijn denken, doen, geloven (psychè) invloed heeft op hoe hij/zij
met anderen omgaat en hoe die omgang met anderen invloed heeft op zijn/haar psychè.
Sociaal-agogisch handelen:
- Het gaat om mensen in verandering
- Is bewust omgaan met alledaagse aspecten
- Niet toevallig, maar professioneel beïnvloeden
- Verandering in de gewenste richting
1.6 NIVEAUS VAN PSYCHOSOCIAAL FUNCTIONEREN
Niveaus van 1. Individuele dimensie
psychosociaal
Gericht op één individu, op één persoon. Bv. zijn gevoelens, houding, persoonlijke ervaringen, gedrag,
functioneren
zelfbeeld, identiteit, ambitie… bv. iemand begeleiden voor een gezonder eetpatroon,
budgetbegeleiding, kamertraining…
Op basis van de 2. Groepsdimensie
aard van het
Groep = een verzameling van mensen die elkaar kennen, die met elkaar omgaan en die ook
psychosociaal
herkenbaar zijn als bij elkaar horend. Gericht op groepen, gezinnen, buurten, kringen… Omdat een
functioneren
groep uit mensen bestaat, speelt het individuele ook een rol! Bv. jaloezie, communicatie,
vriendschap… bv. teambuilding, leefgroepwerkingen, vakantiekampen, praatgroepen…
Elke 3. Organisatiedimensie
hogerstaande
Gericht op grote groepen mensen, scholen, formele groepen mensen, vaak anoniemer. Bv.
dimensie, heeft
hiërarchie, belangentegenstellingen, besluitvormingsprocedures, formele posities… Bv. lokale
invloed op een
overlegplatformen onderwijs, bewonersraad van de stad, overleg tussen moskee en
onderliggende
gemeentebestuur…
dimensie
4. Samenlevingsdimensie
Grote, anonieme verzamelingen van mensen op structureel niveau. Ze hebben één of meerdere
kenmerken met elkaar gemeenschappelijk. Bv. inwoners van Kortrijk, bejaarden, rokers…
Ook maatschappelijke normen en waarden spelen een grote rol en vaak ontstaan er subculturen in.
bv. preventiecampagnes, infosessies, verspreiding van brochures…
3
, Niveaus van Onderlinge systemen die elkaar onderling beïnvloeden. Nadenken over doelstellingen, afbakeningen als
sociaal agogisch sociaal-agogisch werker.
handelen
1. Microniveau Bv. individuele ondersteuning aan 1 gezinslid
Soc.eco. model
2. Mesoniveau Bv. ondersteuning aan het gezin
3. Macroniveau Bv. ondersteuning van het gezin in samenwerking met een grotere organisatie
1.7 INCIDENTELE EN STRUCTURELE VERANDERING
Verandering is niet incidenteel OF structureel. Het zijn graduele begrippen, dus meer of minder van het één of het ander.
Structurele veranderingen zorgen doorgaans wel voor meer effect, maar zijn van langere adem en zijn moeilijker te
bewerkstelligen. Meer-van-hetzelfde-oplossingen zijn incidentele oplossingen die steeds herhaald worden en het probleem enkel
maar vergroten. Bv. leerstof aanbieden aan studenten die al achterlopen op de leerstof
Incidenteel = acties die éénmalig plaatsvinden, beperkt in de tijd voor één situatie bedoeld bv. informatieavond
Structureel = acties met blijvend karakter, grondiger en diepgaander. Invloed op de structuur van de situatie, op het
wezen van de situatie bv. oprichting Huizen van het Kind
1.8 VERANDERBAARHEID , VERANTWOORDELIJKHEID EN VRIJHEID
Fixed mindset = Mensen die niet geloven in verandering, die geen energie of kracht hebben voor het nieuwe, onbekende
(moeizamer) → zo goed mogelijk proberen hen aan te zetten
Accenten Weinig standaard-oplossingen → werken op vraag en maat van de cliënt, procesgericht veranderen (cliënt
beslist wat er nodig is) → agoog gaat focussen op het proces en niet per sé op het resultaat
Growth mindset = mensen die geloven in verandering en die zich ervoor open stellen, die vol motivatie iets willen
veranderen
Verantwoordelijk- Agoog: geloof in verandering bevorderen + Cliënt: willen veranderen
heid
- Het karakter = een kern van basisgegevens van mensen, maar wat je ermee doet is aangeleerd en kan
je dus (hoe moeilijk ook) wijzigen
- De natuur = veel van onze gevoelens, gedachten en gedragingen hebben een biologische grondslag.
De mens kenmerkt zich net doordat hij zich onnatuurlijk gedraagt bv. het eten koken, seks na het
huwelijk… De mens is niet puur afhankelijk van zijn ‘in nature ben ik zo’.
- Boven de natuur = sommige mensen geloven dat er een bovennatuurlijke kracht/macht is, een
godheid, goede en kwade geesten… die het doen en laten van de mens bepalen.
Vanzelfsprekend- De vanzelfsprekendheid van een situatie is de grootste vijand van verandering. De cliënt moet eerst inzien
heid als vijand welke verantwoordelijkheid hij zelf draagt voor de situatie waarin hij/zij zich bevindt. Er moet bewust
van verandering gehandeld worden. De cliënt moet bewust kiezen en verantwoordelijkheid nemen. Er moet dus ook een
zekere mate van keuzevrijheid zijn voor de cliënt. Hij moet dus wel degelijk een verantwoordelijkheid
hebben in de situatie waarin hij zich bevindt.
Handelen en - Gedrag
gedrag
Gedrag wordt gezien als reactie op bepaalde prikkels. Het wordt opgeroepen en bepaald door de
omgeving.
- Handelen
Handelen is actief, wie handelt is verantwoordelijk en heeft een eigen keuze. Er wordt een doel
nagestreefd en je kunt zin toevoegen aan je eigen handelingen. Je hebt zelf verantwoordelijkheid en
moet deze ook nemen.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller femkeff. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $14.89. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62555 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now