De verlichting: eigen verstand is zeer belangrijk
- Veel nieuwe ideeën over mens en samenleving
- Komt voort uit renaissance en wetenschappelijke revolutie
Oorzaken wetenschappelijke revolutie
- Humanistische tekstanalyse tijdens renaissance
o Humanisme: menselijke vrijheid
o Kritisch kijken naar teksten uit oudheid en bijbel
o Erasmus, Lof der Zotheid
- Ontdekkingsreizen
o Nieuw wereldbeeld
- Uitvinding boekdrukkunst
o Snelle verspreiding ideeën
- Ambachtelijke technieken
o Precieze waarneming is belangrijk
Scheepsbouw en navigatie
- Ontwikkeling methodisch onderzoek
o Rationalisme
Gebruik je eigen verstand
Descartes
o Empirisme
Kennis baseren op ervaring en waarneming
Locke
Wetenschappelijke revolutie
- Natuur en wereld wetenschappelijk onderzoeken
o Nieuwsgierig
o Kritisch
Ook ten opzichte van geleerden en filosofen uit de oudheid
o Wetenschappelijke methode
Observeren, experimenteren en redeneren
Wetenschappers
- Newton
o Zwaartekracht en natuurwetten
- Van Leeuwenhoek
o Microscoop
- Copernicus
o Heliocentrisme
- Huygens
o Slingeruurwerk
, De Verlichting
- Wetenschappelijke methoden toepassen in de samenleving
o Kritisch over tradities, religies en gezagsverhoudingen (redelijkheid)
Gebruik van rationalisme en empirisme
Ook in onderwijs en opvoeding
- Geloof en optimisme in vooruitgang
o Hoe ver reikt het menselijk verstand?
- Veel verschillende denkbeelden
o Afkeer absolutisme wordt gedeeld
Verlichting en godsdienst
- Oorzaken discussie over positie godsdienst:
o Natuurwetten van Newton
Getijden en banen van planeten uitgelegd
o Ontdekkingsreizen
Andere culturen met andere religies
o Godsdienstoorlogen
Controle van vorsten over religie zorgde voor verdeeldheid en oorlog
o Rationalisme
Wonderen, etc. kunnen niet met het verstand verklaard worden
Twijfel over god en staat:
- Religie wordt steeds individueler gezien
o Geen verantwoording meer van staat of vorst
- Ontstaan secularisatie (=ontkerkelijking)
o Maatschappij niet meer vanuit religie maar politiek
- Reactie van vorsten en kerk om macht te behouden
Verlichting en politiek
Locke en Rousseau:
- Alle mensen hebben dezelfde natuurrechten
o Iedereen is gelijk
- Sociaal contract
o Afspraak tussen vorst en onderdanen
Bevolking geeft macht aan koning
Koning regeert namens het volk
Volkssoevereiniteit
Locke
- Volkssoevereiniteit
- Sociaal contract: grondwet
o Alle mensen hebben natuurlijke rechten op vrijheid, leven en bezit
Staan in de grondwet
- Vorst regeert namens volk, mag dus afgezet worden als hij het niet goed doet
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller semwaltman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.85. You're not tied to anything after your purchase.