Spotprentwijzer
Stap 1: figuren en voorwerpen Stap 3: mening - boodschap van de tekenaar
1 Staat er een jaartal (zelfs datum) op de cartoon? Vraag je af wat de mening van de tekenaar over
Je kunt er meestal vanuit gaan dat een cartoon het door hem afgebeelde thema is.
gemaakt is in de tijd dat het afgebeelde zich afspeel- Denk daarbij aan de volgende zaken: ^
de. Een datering (jaartal) kan je daarom helpen bij - Zijn figuren negatief of niet negatief afgebeeld?
het zoeken naar de historische gebeurtenis waarmee Mooi voorgesteld, overdreven of kritisch?
de tekening te maken heeft. Een cartoonist legt altijd kritiek, ironie of humor in
2 Welke figuren zie je? Wat of wie stellen ze voor? zijn tekening. Vaak wordt minstens één van de
Beschrijf eerst het uiterlijk! Figuren op een cartoon hoofdfiguren belachelijk gemaakt. Wanneer een
zijn niet altijd wat ze lijken. Een persoon kan daad- figuur negatief is afgebeeld, dan zal de tekenaar
werkelijk hebben bestaan (zoals Hitler, Stalin of negatief over hem denken. Zijn alle figuren negatief
Kennedy), maar kan ook een symbool zijn dat betrek- afgebeeld, dan vindt de cartoonist waarschijnlijk de
king heeft op een land of groep mensen (zoals de afgebeelde gebeurtenis als geheel bespottelijk. Er
Amerikaanse Uncle Sam of de Franse Marianne). wordt altijd wel iets bespot!
Let bij deze stap ook op tekst of symbolen op hun - Zijn de voorwerpen negatief of niet negatief
lichamen! Staan er namen in onderschrift of titel? afgebeeld? Mooi voorgesteld, overdreven of kritisch?
Helpt de datering je misschien? Ditzelfde geldt voor Denk aan dezelfde punten als die bij figuren.
afgebeelde dieren (zoals de Chinese draak). - Is het onderschrift en/of titel ironisch, grappig,
ï Welke voorwerpen zie je? Wat stellen ze voor? kritisch, complimenteus of beschrijvend?
Beschrijf eerst het uiterlijk! Let op symbolen en tekst - Gebruik al bekende achtergrondinformatie:
op de afgebeelde voorwerpen en de symbolische • Weet je iets (nationaliteit/politieke voorkeur) van
betekenis van bepaalde voorwerpen (zoals donkere het blad waarin de cartoon gepubliceerd is?
lucht = dreiging, treurwilg = droefheid, kruis = dood, Stel je voor: politieke cartoon over Hitler uit 1942
schedel = dood). Maak bij dit punt onderscheid tus- en je weet dat deze was geplaatst in een Engelse
sen voorwerpen die bijzaak zijn en voorwerpen die je krant: het is dan aannemelijk dat de prent tegen
iets duidelijk proberen te maken. Staan er namen in Hitler is, omdat Engeland in oorlog met Duitsland
onderschrift/titel? Helpt de datering je misschien? was.
4 Wat doen de figuren? Wie of wat is het • Staat de naam van de tekenaar aangegeven?
slachtoffer? Zie uitleg vorig punt.
De op een cartoon afgebeelde figuren doen altijd wel • Weet je iets van de nationaliteit of politieke voor-
iets (en als ze niets doen, is dat opvallend) en vaak keur van de tekenaar? Zie uitleg vorig punt.
doen ze elkaar of iets wat aan. Kijk bij dit punt ook of
de figuren iets (tegen elkaar?) zeggen in de afbeel- Stap 4: vergelijking - de cartoon als bron
ding of in onderschrift/titel. Let op: een onderschrift
Klopt de boodschap van de cartoon met wat jij
of titel zegt veel over een cartoon. De tekst kan
over dit thema weet?
neutraal zijn of de bedoeling hebben een (kritische/
je weet welke historische gebeurtenis het onderwerp van
grappige) boodschap over te brengen. Let op ironie!
de cartoon is. Vergelijk nu of dat wat afgebeeld is, over-
eenkomt met dat wat jij er van weet. De tekenaar geeft
Stap 2: thema ongetwijfeld zijn mening weer, maar in hoeverre houdt
hij zich aan de feiten? Met andere woorden: hoe
Op welke gebeurtenis heeft de cartoon betrekking? gekleurd of zelfs propagandistisch is de spotprent
Vraag jezelf af welke historische situatie plaats heeft
eigenlijk?
gehad waarbij de door jouw geïdentificeerde figuren en
Voorwerpen een rol speelden. Gebruik de eventuele
datering! Bedenk daarbij dat een cartoon niets anders is
dan een (kritisch/humoristisch/ironisch) stripverhaal van
een historische gebeurtenis (die jij kent!).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller semwaltman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.