Class notes
Aantekeningen Colleges Klassieke Teksten - Taalkunde
- Course
- Institution
Aantekeningen van de colleges Klassieke Teksten in de Neerlandistiek, in het bijzonder Taalkunde, onder leiding van Jack Hoeksema.
[Show more]
Seller
Followromyvandermolen
Reviews received
Content preview
Aantekeningen Colleges Klassieke Teksten in de NeerlandistiekTaalkunde (Jack Hoeksema)
College 1 – 7/3/2022
Basistekst
Productiviteit
- Sommige processen zijn productief (d.w.z. in staat om nieuwe combinaties te
produceren), andere niet
- Niet-productief is bijv. de Nederlandse naamvalsmorfologie: ter ere van, ’s nachts,
ten tijde van, het Koninkrijk der Nederlanden
- M.u.v.: des Ns als predikaatnomen in de moderne betekenis: kenmerkend voor
o Vb.: Het parcours is niet des Spanjaards
- Vooral sinds pakweg 1990 heel gebruikelijk in journalistieke proza, vooral
sportrubrieken
- Voorbeeld productieve samenstelling (N + N): ‘emmerkast’ -> iedereen snapt wat je
daarmee bedoelt; een kast die voor emmers is gereserveerd
- Voorbeeld improductieve samenstelling (V + V): ‘zweefvliegen’ => lastiger te maken
- Voorbeeld productieve samenstelling (V + N): ‘dimlicht’, ‘wensput’, ‘springkussen’
o Minder productief dan N + N
- Voorbeeld samenstelling die opgenomen is in woordenboek: ‘hagelslag’ -> niet uit
hagel of slag af te leiden wat het betekent, niet voorspelbaar
o Afleidingen van samenstellingen niet, zoals ‘Venz hagelslag’
Hoe vergelijk je graden van productiviteit?
- Diachroon: door te kijken wat er per decennium bijkomt (vergelijking van
woordenboeken)
- Synchroon: door te kijken naar unieke gevallen (die kunnen wijzen op productieve
formaties die ter plekke zijn gemaakt, zoals des televisies)
o Komen eenmalig voor, is het een fout?
- Unieke gevallen heten ook wel hapax legomena (Griekse term uit de filologie) en zijn
belangrijk geworden door het werk van Baaijen
- Graad van bijwoorden, verschil in inzetbaarheid: zeer > hoogst
o Oorzaak: aantal lettergrepen; hoogst alleen bij meerlettergrepige woorden
Productiviteit en frequentie
- Moeten niet verward worden
- Hoogfrequente verschijnselen (zoals sterke werkwoorden) kunnen improductief zijn,
en laagfrequente verschijnselen niettemin productief (bijv: takke- als prefix:
takkewijf, takketent, takkeherrie)
, Baaijen: productiviteit is variabel. De mate van productiviteit kan worden benaderd via
corpusonderzoek, psycho-linguïstisch onderzoek en zelfs enigermate via introspectie
10 korte werkwoorden: lopen, vinden, lezen, beven, lachen, grijpen, buigen, leren, legen,
eten
- Ge-V => veel mogelijkheden; productief
- V-ing => weinig mogelijkheden; improductief (‘lezen’ – ‘lezing’)
o Wel oké: afwijkende semantiek
Corpusmaten voor productiviteit
- I = V/S
- Productiviteitsindex gebaseerd op gevonden aantal V gedeeld door mogelijk aantal S
- Probleem (afgezien van de vraag hoe de waarde van S in te schatten) is dat het
verkeerde resultaten oplevert: het improductieve -te krijgt een hogere I-waarde dan
het productieve -ering
Inzetbaarheid
- U(f) = V [pragmatische bruikbaarheid] wordt gelijkgesteld aan aantal types in corpus
- Vb: takke- als prefix is productief, maar niet veelgebruikt: de meeste media
vermijden kwetsend taalgebruik en gescheld
- -te is niet productief, maar wel veelgebruikt: ruimte, drukte, gemeente, ziekte
- Meest recente nieuwvorming: gekte
NB: Deze maat is (net als andere) gevoelig voor de omvang van het corpus
- Je kunt U-waarde van affixen vergelijken binnen eenzelfde corpus. Moet je waarden
verschillende corpora vergelijken, dan is een ingewikkelde omrekenformule nodig
Productiviteit in engere zin
- P = n1/N [aantal hapaxen gedeeld door alle tokens geproduceerd door de regel]
o Schaal P: (niks uniek) 0-1 (alles uniek)
- Vb.: -egge: cf. dievegge: 0/425 = 0
- Type – token ratio: 1/425 = 0,0023
-erig
- Beverig, hebberig, huilerig (V-erig)
- Paniekerig, vlekkerig, puisterig (N-erig)
Semantische issues
- Affixen kunnen meerdere rollen hebben, zoals -er
- Belegger = iemand die belegt
- Inkopper = in te kopper zaak, meevaller, instinker
- Amsterdammer = iemand uit Amsterdam
- Groter = vergrotende trap van groot
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller romyvandermolen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.26. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now