Een volledige en duidelijke samenvatting van de te kennen leerstof, met daarbij aangeduid wat belangrijk is voor het examen.
Wat werd aangeduid, werd ook gevraagd op het examen!!!!
Staatsrecht
Wat is recht?
Er bestaat geen één definitie, wel verschillende elementen samen:
- Geheel van gedragsregels k een geheel v regles zijn maar kan ook een kader
zijn. Al deze regels hebben een algemene draagwijdte waardoor ze vaak heel
abstract zijn geformuleerd
Vb. art 1134 oud bw betekend eigenlijk gewoon belofte maakt schuld
- Opgelegd door het gezag van de gemeenschap: het w niet echt opgelegd van
bovenaf (ookal hebben we dat gevoel);
Het zijn de vertegenwoordigers die wij kiezen die de wetten zullen opstellen
- Met als doel de ordening van de maatschappij
- Deze rechtsregels w gehandhaafd door het maatschappelijk gezag; er moeten
sancties voorzien worden
Vb. 30km/h mag je rijden in de omgeving van een school; aangezien het tergend
traag is moeten er sancties zijn anders zal niemand zich aan die snelheid houden
De bronnen van het Belgisch recht zijn internationale verdragen, Europees recht, puur
Belgisch recht.
Het Belgische recht kunnen we verder onderverdelen. Die onderdelen zijn niet allemaal even
belangrijk; hieronder staan ze met AFNEMEND BELANG:
- Grondwet
Dit is vooral het kader van onze rechtstaat, hierin staat de organisatie van de staat.
De grondwet is de basis van alles en is dan ook van toepassing in volledig België.
Aangezien dit de basis is voor de rest van ons recht zijn grondwetherzieningen zeer
moeilijk speciale procedure
Wijzigingen die doorkomen zullen in het BS verschijnen
- Wetten, decreten en ordonanties
Deze zijn allemaal evenwaardig want richten zich op andere mensen. Wetten zijn
van toepassing in heel Belgie. Decreten k uitgeschreven gewesten, ordonanties zijn
enkel van toepassing in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Ieder parlement heeft een eigen bevoegdheid; die gecontroleerd w door het GwH.
Deze hebben een andere territoriale toepassing dan de grondwet maar ook hier
worden nieuwe wetten gepubliceerd in het BS.
- Uitvoeringsbesluiten
Hieronder valt een KB, MB, Besluit van Gemeenschaps- en Gewestregeringen.
Deze uitvoeringsbesluiten voeren de wetten, decreten en ordonanties uit.
Dit gaat over regeringen en ministers; ze moeten hiervoor eerst het bevel krijgen
om iets uit te voeren
Dit alles w ook gecontroleerd, dit door de RvS
Deze hebben ook een grote territoriale bevoegdheid MB en KB voor gans belgie;
gewest- en gemeenschapsbesluiten gelden enkel in eigen gewest/gemeenschap
Ook deze verschijnen in het BS
- Rechtspraak
De uitspraak van een rechter is enkel van toepassing op de partijen die voor de
rechtbank staan veel beperkter dan andere vormen
+ de rechter moet het recht toepassen
, Hoe dan een bron van recht?
Recht staat genoteerd in algemene vorm waardoor soms discussie bestaat over
toepasisngsgebied; de rechter zal interpreteren en die interpretatie zal gelden voor de
partijen
= precedent (eerste keer dat een rechter een bepaalde interpretatie geeft examenvraag)
Als andere rechtbanken dit volgen dan maken we recht
Vb. Witsel zorgde voor een blessure bij een andere voetballer; wiens carriere voorbij was
hierna. Deze wilde een schadevergoeding maar kreeg geen omdat rechters in Belgie dit niet
toepassen. De voetballer liet het er niet bij en stapte naar de rechter (obv 1382-1383 oud
BW) die de voetballer gelijk gaf (=precedent).
Dit zorgde ervoor dat in volgende gevallen voetballers ook een schadevergoeding k vragen
er w recht gemaakt
- Rechtslee
Alle commentaren en inzichten bij wetgeving en rechtspraak vooral van proffen
Opzich is dit geen recht; maar alle inzichten en commentaren zijn wel nodig om een
rechter te overtuigen een rechter een bepaalde interpretatie toe te passen
Vb. onthaalouders zijn geen werknemers; moeten wel ingeschreven zijn enzo.
Werknemer zijn heeft verschillende voordelen, die onthaalouders dus niets hebben.
Een onthaalmoeder werd van dag op dag geslagen en was het niet eens dat zij, net
zoals een werknemer veel regels moet volgen, maar niet behandeld w als een
werknemer. Ze is naar de rechter gestapt en heeft gelijk gekregen, kreeg een
schadevergoeding door de argumenten die gevonden w in de rechtsleer.
Als ander onthaalouders dit ook doen zullen andere rechters dit ook volgen en wordt
er recht gemaakt
- Gewoonten en gebruiken
Opmerking: alles wat ondergeschikt is, moet het bovengeschikte respecterern!!!
Opmerking: alle wetten die in het BS gepubliceerd w, treden normaal gezien in
werking 10 dagen na de verschijning
Examenvraag: welk soort recht is het; in de vorm van een casus gegeven
Er zijn verschillende soorten recht. Gebiedende rechtsregels en aanvullend recht.
Gebiedende rechtsregels kunnen we verder onderverdelen in:
- Regels van de openbare orde (en goede zeden): je kan er niet van afwijken!
Ze zijn v essentieel belang van de staat of voor de gemeenschap want ze zorgen
voor rust en orde = ze zijn van algemeen belang
Dit zijn vooral de regels van publiekrecht
Als u afwijkt van een regel v openbare orde in een ctt nietigheid; het ctt w
vernietigd (partijen gaan terug naar de toestand van voor het ctt)
Vb. iem koopt een gebouw om studio’s te verhuren. Er blijken enkele studio’s te klein
te zijn niet volgens de regels dus mag niet verhuurd w
Het ctt dat de verhuurder gesloten had met de verkoper w nietig verklaard (verkoper
krijgt het gebouw terug en moet het geld teruggeven)
Goede zeden is wat op een bepaald moment moreel aanvaard w echt kijken naar
het moment zelf = onderdeel van openbare orde
Vb. abortus was in jaren 60 niet geldig nu wel door verandering v tijdsgeest
, Vb. vastgoedsbedrijf verkoopt een bordeel. De eigenaar wil het verkopen aan een
van de animeermeisjes. Er w een ctt opgemaakt. Na een aantal maanden kan het
meisje niet het volledige bedrag betalen.
Verkoper is uiteindelijk naar de rechtbank; de rechter wilde niet helpen want verkoop
van een bordeel is tegen een openbare orde. Verkoop werd nietigverklaard
- Regels v dwingend recht: er kan niet van afgeweken worden
Deze regels zijn er ter bescherming van een zwakke partij in een contract.
Ook hier is de sanctie nietigheid.
Vb. in een ctt w geen rekening gehouden met opzeggingstermijn. De
opzeggingstermijn is er om de zwakke partij te beschermen. Ook al staat in het
contract dat een andere termijn is afgesproken, geldt deze niet. Het ctt zal nietig
verklaard worden.
Aanvullend recht = suppletief recht
Dit w toegpast als het contract geen oplossing heeft voorzien.
Vb. er is een bedrijf gestart met bouwmaterialen. Die materialen w afgenomen door
aannemers. Die goederen moeten ook geleverd w maar wie betaald de leverkosten?
Staat in het ctt wie betaald dan w dat gevolgd. Staat daar niets in dan w gekeken naar
aanvullend recht (hier art 1608 oud BW)
Grotendeels van het recht dat wij zien is aanvullend recht; waardoor ctt’en zo
uitbundig zijn
Inrichting van de Belgische staat
Kenmerken van onze staat;
- Rechtsstaat:
Je mag alles doen buiten wat de wet verbiedt; ook de overheid is gebonden aan de
wet
Politiestaat: je mag alleen doen wat de wet toelaat
- Democratie:
Wetgeving w onrechtstreeks door de burgers bepaals verkozenen zetelen in
parlement/raden
- Monarchie:
Ons staatshoofd is een koning
De koning is onschendbaar, onbekaam (kan niet handelen zonder ministers) en heeft
zelf geen persoonlijke macht
- Federale staat:
De macht is verdeeld over verschillende niveaus federaal, gemeenschappen en
gewesten
Er zijn twee belangrijke principes om de verdeling van de bevoegdheden goed te laten
verlopen:
1. Scheiding der machten: verschillende machten mogen zich niet met elkaar bemoeien
Wetgevende macht: parlementen en raden
Uitvoerende macht: regeringen
Rechterlijke macht: rechtbanken
2. Verschillende beleidsniveaus:
Nevengeschikte niveaus: federaal – gewest – gemeenschap
Ondergeschikt niveau: provincie – gemeente ondergeschikt moet zich houden
aan alles wat het nevengeschikt niveau beslist
, Wie oefent de wetgevende en uitvoerende macht uit op het nevengeschikt niveau?
FEDERAAL:
Wetgevende macht = federaal parlement (=Kamer + Senaat) + Koning zij beslissen via wet
Uitvoerende wacht = federale regering + Koning zij beslissen via KB en MB
GEMEENSCHAPPEN EN GEWESTEN:
Gewesten: Vlaams – Waals (Frans en Duits taalgebied) – Brussels Hoofdstedelijk
Gemeenschap: Vlaams – Franstalige – Duitstalige
Alle gewesten en gemeenschappen mochten eigen parlement en regering;
Vlaanderen heeft beslist één parlement en één regering op te richten voor het
gewest en de gemeenschap samen
Bevoegdheden voor alle niveaus niet vbk; wel inzicht
Belangrijk
voor VG
Opmerking: gemeenschappen zijn vooral taalgebonden, gewesten hebben vooral teritoriale
bevoegdheden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mereldevlaminck. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.74. You're not tied to anything after your purchase.
