2. Cytologie en histologie
2.1 cytologie
2.1.1 Wat is een cel?
o Celtheorie zegt het volgende over cellen:
- Cellen zijn de kleinste zelfstandig werkende bouwstenen en
stofwisselingseenheden
- Alles wat leeft bestaat uit één of meerdere cellen niet alleen het
menselijk lichaam, ook dieren, planten en schimmels
- Er wordt geschat dat het menselijk lichaam uit 10 tot de 13 cellen
bestaat
- Elke cel ontstaat uit een deling van een eerder bestaande cel
- Micro- organismen zijn doorgaans wezens die bestaan uit een cel
Zie en leer afbeelding in boek p. 41
2.1.2 Bouw van de cel
o Elke menselijke cel bestaat uit
- celmembraan of plasmamembraan
- cytoplasma
cytosol vloeibaar deel
organellen vast deel
- celkern
Zie kader in het boek p. 42
2.1.3 Plasmamembraan
o Jasje van de cel
o Afscheiding tussen intracellulair en extracellulair milieu
o Fosfolipiden
- polaire kop
- apolaire kop
o Semipermeabel (half doorlaatbaar)
Zie afbeelding in het boek p. 42
o Samenschikken apolaire staarten naar elkaar toe en de polaire koppen
naar buiten = fosfolipide dubbellaag
o Sommige moleculen kunnen het celmembraan passeren
- hangt af van hun chemische structuur
- er bestaat een vuistregel:
apolaire moleculen: gassen en vetten en water gaan erdoorheen
grote polaire moleculen en ionen gaan er niet doorheen
daarom moet de samenstelling van het cytosol constant blijven
o Het celmembraan bestaat niet enkel uit fosfolipiden
- er zijn ook nog membraaneiwitten transporteiwitten receptoren
Transporteiwitten
o Ingebed in plasmamembraan
o Verplaatsen specifieke moleculen
o Sommige verbruiken ATP, anderen niet
o Bekendste vb: natrium-kaliumpomp
, Zie afbeelding in boek p. 43
Receptoren
o Ingebed in plasmamembraan
o Specifieke structuur
o Binden met liganden (vaak een hormoon)
o Ook hier geldt het sleutel-en-slot-principe
o Receptor-ligand-complex activeert een waterval van reacties
Zie afbeelding in boek p. 44
Ionkanalen
o Ingebed in plasmamembraan
o Specifieke structuur
o Laten ionen en andere stoffen door
o Ook hier geldt het sleutel-en-slot-principe
o Ze komen ook aan bod in het zenuw weefsel
o Sommige werken alleen als co-transport
o Praktisch vb: blokkade van een ion kanaal bij een lokale verdoving
2.1.4 Celkern (grootste)
o Nucleoli
o Nucleoplasma
o Erfelijk materiaal (code voor eiwitten)
- chromatinedraden
- gecondenseerd chromosomen
2.1.5 Cytoplasma
Cytoplasma
o Sterk georganiseerde cel inhoud buiten de organellen
o Intracellulaire vocht
o Cel skelet
- Om de celdeling in goede banen te leiden
- Om cel beweging mogelijk te maken (fagocytose)
- Om de organellen op hun plaats te houden
Endoplasmatisch reticulum (ER)
o Netwerk van membranen
o Verboden met de membraan rond de celkern
o Glad ER heeft geen ribosomen
o Ruw ER heeft wel ribosomen
o Eerste afwerking van de eiwitten, door het correct opvouwen ervan
- als hier iets misgaat kunnen eiwitten neerslaan in de cel en deze
beschadigen
Ribosomen
o Celorganel dat belangrijke rol speelt in eiwitsynthese
o Het “leest” de boodschapper-RNA (kopie van het DNA) uit de kern af en
vertaalt de volgorde van de basen naar een aminozuur volgorde
o Het ribosoom maakt meteen een het eiwit aan
o Bij een fout in het DNA ontstaat ook een fout in het eiwit met soms catastrofale
gevolgen
bv: mucoviscidose, bloederziekten, spierdystrofie, …
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fleurraats. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.69. You're not tied to anything after your purchase.