Deze samenvatting is gemaakt aan de hand van alle PPT's, cursussen en extra documenten. Ook inhouden van het boek 'NatuurOnderwijs Inzichtelijk' staan hierin samengevat.
Dit vak wordt gevolgd in het eerste jaar kleuteronderwijs aan Hogeschool PXL (semester 2). Ik slaagde door deze samenvatting te ...
Samenvatting: Wetenschappen en techniek
Hoofdstuk 1: Indeling van de levende organismen
1. Het 5-rijken systeem
5-rijkensysteem =
- Door Whittaker
- Alle levende wezens kan men op basis van hun gemeenschappelijke kenmerken
of onderlinge relaties onderbrengen in 5 verschillende groepen
- Organisme onderverdeelt in 5 rijken:
o Het rijk van de Monera (= bacteriën) (ééncellig zonder kernmembraan)
o Het rijk van de protisten (ééncellig; kern met kernmembraan)
o Het rijk van de dieren
o Het rijk van de planten
o Het rijk van de zwammen
- Indeling is handvormig
- Onderverdeling:
vb. Rijk: Dierenrijk
Stam: Geleedpotigen
Klasse: Insecten
Orde: Vliesvleugeligen
Familie: Bijen en
hommels
Geslacht: Hommel
Soort: Akkerhommel
- !!! Organismen behoren tot dezelfde soort indien zij onderling kunnen
voortplanten en vruchtbare nakomelingen voortbrengen
o Kruisingen tussen paarden en ezels geven wel nakomelingen = muildieren
o Muildieren/muilezels kunnen op hun beurt GEEN nakomelingen hebben
o Paard en ezels zelfde soort
,1.1. Het rijk van de ééncelligen
Eéncelligen =
- Eéncellig zonder celkern (= prokaryoten)
- Autotroof (maken zelf voedsel aan) of heterotroof (halen voedsel bij anderen)
voeden
- Planten zich geslachtelijk en/of ongeslachtelijk voor
1.2. Het plantenrijk
Planten =
- Meercellig
o Cellen weefsels organen stelsels
- Alle cellen bezitten celwand, opgebouwd uit cellulose
- Voeden zich autotroof d.m.v. fotosynthese
o Nemen anorganisch voedsel op uit omgeving en maken zelf organische
stoffen
- Bezitten bladgroen
- Planten zicht geslachtelijk of ongeslachtelijk voort
1.3. Het dierenrijk
Dieren =
- Meercellig
o Cellen weefsels organen stelsels
- Cellen bezitten GEEN celwand
- Voeden zich heterotroof
o Nemen energierijk (organisch) materiaal op uit hun omgeving waaruit ze
de energie halen
- Planten zich geslachtelijk voort
o Ongeslachtelijk = bladluizen
1.4. Het rijk van de zwammen
Zwammen =
- Meercellig of ééncellig
- Voeden zich heterotroof
o Nemen hun voedsel op door absorptie
- Cellen hebben celwand met chitine (= hoorn; geen cellulose)
- Planten zich geslachtelijk of ongeslachtelijk voor
,1.5. Het rijk van de bacteriën
Prokaryoten (ééncellige zonder celkern) =
- Archaea
- Bacteriën
Eukaryoten (bevat cel met celkern) =
- Protisten
- Planten
- Dieren
- Schimmels
Wat zijn virussen:
- Kunnen niet zelfstandig leven
o Leven ten koste van andere levende organismen
o Leven in andere cellen en gebruiken materiaal van die cel
- Pathogeen = betrokkenen gastheer schade
Wat zijn microben:
- Verzamelnaam voor alle organismen die we niet met blote oog kunnen
waarnemen
- Veroorzaken meestal één of andere ziekte
- Zowel bacteriën, virussen als ééncelligen kunnen microben zijn
, 2. Bouw van levende wezens
Kenmerken levende wezens:
- Bewegen uit zichzelf
- Reageren op prikkels
- Groeien
- Voeden zich
- Hebben een stofwisseling
- Scheiden afvalstoffen uit
- Planten zich voort
- Chemische opbouw
- Sterven
2.1. Cellen
- Alle organisme bestaan uit cellen
- Kleinste bouwsteen van een organisme
- Microscopisch klein
- Vertonen alle kenmerken van leven
2.2. Delen van een cel
2.3. Een plantencel en een dierlijke cel
- Celwand van cellulose (papierproductie)
- Vacuole: grote holte gevuld met vocht (zouten, reservevoedsel, afvalstoffen)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mirthegoessens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.01. You're not tied to anything after your purchase.
