Dit is een samenvatting voor het eerstejaars vak Sociologie voor de opleiding Social Work. Het is overzichtelijke en makkelijk te leren samenvatting.
ISBN: 9789001745660.
Deze samenvatting is ontstaan door de hoeveelheid vragen per onderwerp, wat in mijn deeltoets behandeld werd.
Primaire staatsvorming:
● zekere bevolkingsdichtheid
● relatief gunstige geografische omstandigheden
● sedentaire, intensieve vormen van landbouw en veeteelt
Secundaire staatsvorming: staatsvorming onder invloed van andere staten
de staat:
- territorium
- organisatie
- geweldsmonopolie
→ het zijn afhankelijkheden die betrekking hebben op fysieke dwang die mensen op andere
mensen uitoefenen
kenmerken van de staat:
- territorium
- land nodig
- uitkomst van een machtsstrijd
- organisatie
- overheid en bestuur
- bureaucratische organisatie → luisteren naar regels en voorschriften en niet meer
naar een persoon. Het is een enorme belemmering in het uitvoeren van werk, maar
het beschermt je ook tegen allerlei willekeur → Weber.
- geweldsmonopolie
- belasting
- politie.
ontstaan van eerste staten is dus nauw verbonden met:
- ontwikkeling van gedifferentieerde en gestratificeerde samenlevingen.
- bepaald niveau van economische productie
- religieuze specialisten
- schrift
- stedenvorming.
staatloze samenlevingen: samenlevingen waarin geen staatsorganisatie is ontstaan.
- samenlevingen waren weinig gedifferentieerd en gestratificeerd
- onderlinge gebreken tussen leden werden gereguleerd door verwantschap en
afstamming principes.
- Staatloze samenlevingen worden ook wel tribale samenlevingen genoemd
,kenmerken van de staat → volgens weber:
- politieke organisatie van een menselijke samenleving binnen een bepaald territorium
- de leiding van die organisatie is in handen van het bestuur
- bestuur regeert door middel van het uitvaardigen van regels volgens vaststaande
procedures
- voor het doorvoeren van regels steunt dit bestuur op het geweldsmonopolie
staat: een relatief duurzame politieke organisatie van een samenleving binnen een bepaald
territorium → definitie van Weber.
er zijn drie fasen in politieke ontwikkeling van West Europa vanaf de middeleeuwen
- feodalisme: een gelaagde machts-bestuurs- en samenlevingssysteem gebaseerd op
een leenstelsel. → was een manier van besturen. waarbij de koning het dagelijks
bestuur van bepaalde gebieden overliet aan leenmannen, bijvoorbeeld een hertog,
graaf of heer.
- de tijd van de dynastieke staten
- de tijd van de nationale staten
het feodalisme.
- feodale stelsel bestond uit een omvangrijke hoeveelheid van domeinen en
landgoederen die krijgers en geestelijken in leen hadden ontvangen van een vorst.
- had een piramidaal karakter met de vorst bovenaan.
- onder het feodalisme fragmenteerden grote politieke eenheden in kleinere doordat
vazallen zich in de loop der tijd verzelfstandigden van hun leenheer en het geleende
land gingen beschouwen als eigen bezit. → in ruil voor de verleende rechten aan de
vazallen moesten de vazallen hun eigen gebied militair beschermen, recht en orde
handhaven en hun leenheer met raad en daad bijstaan.
Feodalisering hield in dat vazallen zich ten opzichte van hun vorsten verzelfstandigen.
- interdependentie verzwakte → onafhankelijkheid van elkaar verzwakte.
- leenheer beschikte vaak niet over de mogelijkheden en middelen om naleving van de
overeenkomst af te dwingen.
Vorming van dynastieke staten.
- kwam tot stand door ontwikkelingen sinds het feodalitisch tijdperk.
- de burgerij begon een machtige klasse te worden, waardoor de macht van de
feodale krijgsadel verzwakte.
- hieruit ontstaat de vroege kapitalisme.
- de bevolking groeide.
- agrarische productie steeg
- stedelijke nederzettingen bloeiden op en in die steden begon een burgerij
- actief in handel en ambacht.
- door versterking van de burgerij gingen de vorsten wisselende coalities aan met de
stedelijke burgerij, geestelijke elites en krijgsadel.
- In 1050 en 1300 ontstonden de eerste dynastieke staten in Engeland, Frankrijk en
Spanje.
, Monopolie-mechanisme in dynastieke staten.
- naarmate meer concurrenten worden uitgeschakeld, komen steeds machtiger rivalen
tegenover elkaar te staan tot een van hun suprematie/oppermacht verwerft.
belastingmonopolie ontstond door het uitbreiden van de vorstelijke geweldsmonopolie.
- belastingheffing in geld werd mogelijk gemaakt en dit vergrootte de mogelijkheden
van de vorsten om hun machtsmiddelen te concentreren aanzienlijk.
Bureaucratie is een organisatiestructuur die gekenmerkt wordt door aan regels onderheven
procedures, verdeling van verantwoordelijkheid, hiërarchie en onpersoonlijke relaties.
door economische ontwikkelingen hadden stedelijke burgerlijke groeperingen in de vroege
fase van staatsvorming aan macht gewonnen.
- hun economische basis was vooral gelegen in handel, ambacht en geldbezit.
- De economische basis week af van de feodale heren die hun economische macht
voornamelijk op grondbezit berustte.
- in overeenstemming met hun economische belangen streefden de burgerlijke
groepen naar vrijheid van feodale willekeur en naar veiligheid in hun steden langs
handelsroutes.
- nieuwe economische activiteiten verlangden zij naar passende rechtsregels en
zekere mate van onafhankelijkheid/autonomie.
Standenstaat: een regeringsvorm waarbij vertegenwoordigers van de standen of staten van
adel, vrije burgers en met de vorst overleg plegen over het bestuur en wetgeving.
na verloop van tijd vond er een verschuiving plaats van persoonlijke staatsmacht naar
onpersoonlijke staatsmacht
- staat kreeg een gebureaucratiseerd karakter.
kenmerken bureaucratie → volgens weber
- het werkt wordt verricht in voortdurende en bij regel vastgelegde uitoefening van
ambtstaken, die gekoppeld zijn aan duidelijk afgebakende bevoegdheden.
- deze bevoegdheden zijn hiërarchisch geordend
- de bestuursmiddelen en arbeidsplaats zijn eigendom van de organisatie
- bestuurshandelingen worden schriftelijk vastgelegd.
- ambtenaren worden aangesteld op basis van deskundigheid, hebben een
arbeidscontract. ontvangen een salaris en het ambt is voor het beroep.
bureaucratie biedt de burgers
- voorspelbaarheid
- streven naar gelijke behandeling van gelijke gevallen
- vermindering van willekeur.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maykemk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.52. You're not tied to anything after your purchase.
