Geschiedenis examencontext
‘Steden en burgers’ VWO 2022
1 | Steden en burgers in de Lage Landen
(1050-1700)
1.1 | De opkomst van een stedelijke burgerij (1050-1302)
Wat maakte de opkomst van een stedelijke burgerij in de Nederlandse gewesten mogelijk?
Het Heilige Roomse Rijk werd op feodale wijze bestuurd, met
leenmannen en de keizer als hoogste leenheer. De leenman zorgde 13 | De opkomst van de handel
voor bescherming en bewoners boden diensten aan. Nederland was en ambacht die de basis legde
nauwelijks geschikt voor landbouw en was grotendeels voor het herleven van een
zelfvoorzienend. Vanaf de 11e eeuw veranderde dit, omdat de agrarisch-urbane samenleving.
landbouw productiever werd. 14 | De opkomst van de
1. Nieuwe ontginningen voor landbouwgrond. stedelijke burgerij en de
toenemende zelfstandigheid van
2. Drieslagstelsel, met zomer-, wintergraan en braakgrond. Dit
steden.
leverde meer op.
3. Keerploeg en paarden voor de ploeg i.p.v. ossen.
De hogere landbouwproductie leidde tot bevolkingsgroei en specialisatie. Nijverheid werd geruild
voor voedsel en de handel herleefde. Gevolgen van de handel waren:
1. Toename in verstedelijking. Ambachtslieden en handelaren gingen op belangrijke plekken
(kruispunten/rivieren) wonen. Steden ontstonden of kwamen opnieuw tot bloei.
2. Monetaire economie door behoefte aan geld als ruilmiddel. Er ontstond een agrarisch-urbane
samenleving [KA 13].
De opkomst van steden leidde tot politieke veranderingen. Stadsrechten zorgden voor recht op
zelfbestuur, eigen rechtspraak en een verdedigingsmuur. Het voordeel voor de feodale heer was de
belastingen en militaire steun van de stedelingen. Inwoners werden burgers of poorters genoemd: de
burgerij. Ze hadden voorrechten, zoals het recht op ambacht, recht om berecht te worden en de
mogelijkheid om in aanmerking te komen voor een bestuursfunctie. Nieuwkomers moesten betalen
voor deze status. Zij zorgden voor nieuw kapitaal en nieuwe kennis – goed voor de ontwikkeling van
een stad [KA 14].
Het zorgde ook voor economische veranderingen. Stadsrechten gaven het marktrecht. Veel
kooplieden kwamen naar deze markten en boeren verkochten daar hun overschotten. Steden kregen
een belangrijke marktfunctie voor het verzorgingsgebied.
Vlaanderen ontwikkelde zich het hardst. Atrecht was het economische zwaartepunt en de
aanwezigheid van een bisschop zorgde voor veel werkgelegenheid. Er kwam een grotere vraag naar
luxeproducten en de stad was gespecialiseerd in de lakenhandel.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller luandel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.