Dit is DE samenvatting die je nodig hebt voor het blok levenscyclus in het eerste jaar van je master geneeskunde! Het is een complete, overzichtelijke en handige samenvatting van alle leerstof in dit blok. Onmisbaar voor je tentamen en je klinische stage!
,Zwangerschap en Partus ............................................................................................................................... 65
Verloop zwangerschap ..................................................................................................................................... 65
Leefstijladviezen .......................................................................................................................................... 65
Prenatale screening ..................................................................................................................................... 65
Termijnbepaling ........................................................................................................................................... 66
Problemen zwangerschap................................................................................................................................. 66
Bloedverlies in het derde trimester uit de uterus........................................................................................ 66
Bloedverlies in het derde trimester uit de cervix ........................................................................................ 73
Bloedverlies uit andere plaatsen ................................................................................................................. 73
Hypertensie in de zwangerschap ...................................................................................................................... 73
Chronische hypertensie ............................................................................................................................... 73
Zwangerschapshypertensie ......................................................................................................................... 75
Partus ............................................................................................................................................................... 78
Anamnese en inspectie zwangere ............................................................................................................... 78
Palpatie – fundushoogte bepalen ................................................................................................................ 79
Palpatie – ligging foetus bepalen (handgrepen van Leopold) ...................................................................... 80
Foetale hartactie controleren ...................................................................................................................... 81
Obstetrisch toucher – POVIAS ..................................................................................................................... 83
Bepaling mate van indaling – vlakken van Hodge........................................................................................ 84
Ligging van het hoofd................................................................................................................................... 85
In partu verklaren ........................................................................................................................................ 85
Breken van de vliezen .................................................................................................................................. 86
Kunstfouten bij het begeleiden van de partus............................................................................................. 87
De baring van het kind ................................................................................................................................. 87
APGAR score bepalen .................................................................................................................................. 92
Afnavelen ..................................................................................................................................................... 92
Geboorte van de placenta ........................................................................................................................... 92
Postpartum controles .................................................................................................................................. 94
Video partus................................................................................................................................................. 95
Kraamperiode ................................................................................................................................................... 96
Koorts in het kraambed ............................................................................................................................... 96
Mastitis ........................................................................................................................................................ 97
Borstvoeding ..................................................................................................................................................... 98
Kunstvoeding .................................................................................................................................................. 105
Kindergeneeskunde .................................................................................................................................... 111
Acuut zieke zuigeling ...................................................................................................................................... 111
Symptomen acuut zieke zuigeling ............................................................................................................. 111
Alarmsymptomen bij een acuut ziek kind.................................................................................................. 111
DD koorts ................................................................................................................................................... 112
DD dyspneu ................................................................................................................................................ 112
DD sufheid ................................................................................................................................................. 113
DD vlekjes .................................................................................................................................................. 114
Herkennen ernstig ziek kind ...................................................................................................................... 115
Veelvoorkomende aanwijzingen/ clues die aandacht behoeven .............................................................. 115
Kinderlongziekten ........................................................................................................................................... 118
Alarmsymptomen bij kinderen met luchtwegklachten ............................................................................. 118
DD hoesten ................................................................................................................................................ 118
Acute bovenste luchtwegproblemen bij kinderen..................................................................................... 119
Acute onderste luchtwegproblemen bij kinderen ..................................................................................... 120
Chronische luchtwegproblemen bij kinderen ............................................................................................ 123
Vragen tijdens college................................................................................................................................ 125
, Hoesten – anamnese ................................................................................................................................. 126
Lichamelijk onderzoek bij kinderen met luchtwegproblemen .................................................................. 127
Mogelijke bevindingen bij lichamelijk onderzoek ...................................................................................... 128
Kind met pijn bij het plassen ........................................................................................................................... 130
DD pijn bij het plassen ............................................................................................................................... 130
Urineweginfectie ....................................................................................................................................... 130
Dysfunctional voiding ................................................................................................................................ 131
Vesico-urethrale reflux .............................................................................................................................. 131
Zindelijkheid .................................................................................................................................................... 131
DD enuresis nocturna ................................................................................................................................ 132
Kind met hoofdpijn ......................................................................................................................................... 134
DD hoofdpijn .............................................................................................................................................. 134
Alarmsymptomen hoofdpijn bij kinderen .................................................................................................. 134
Spanningshoofdpijn ................................................................................................................................... 134
Migraine ..................................................................................................................................................... 135
Medicatie-overgebruikshoofdpijn ............................................................................................................. 135
Clusterhoofdpijn ........................................................................................................................................ 136
Meningitis .................................................................................................................................................. 136
Hersentumor.............................................................................................................................................. 137
Kind met vermoeidheid ................................................................................................................................... 138
DD vermoeidheid ....................................................................................................................................... 138
Chronisch vermoeidheidssyndroom .......................................................................................................... 139
Beleid vermoeidheid zonder somatische oorzaak ..................................................................................... 140
Kind met buikpijn ............................................................................................................................................ 140
Alarmsymptomen anamnese ..................................................................................................................... 140
Alarmsymptomen lichamelijk onderzoek .................................................................................................. 141
DD acute buikpijn....................................................................................................................................... 141
DD chronische buikpijn .............................................................................................................................. 142
Functionele buikpijn .................................................................................................................................. 143
Obstipatie .................................................................................................................................................. 144
Coeliakie..................................................................................................................................................... 145
IBD – inflammatory bowel disease ............................................................................................................ 145
Lactose-intolerantie ................................................................................................................................... 147
Neonatale icterus............................................................................................................................................ 147
DD Neonatale icterus ................................................................................................................................. 147
Kernicterus ................................................................................................................................................. 148
Alarmsymptomen bij pathologische icterus .............................................................................................. 148
Diagnostiek icterus .................................................................................................................................... 149
Behandeling icterus ................................................................................................................................... 149
Spugende zuigeling ......................................................................................................................................... 149
Alarmsymptomen spugende zuigeling....................................................................................................... 149
DD spugen zuigeling................................................................................................................................... 149
Pylorushypertrofie ..................................................................................................................................... 150
Infectie ....................................................................................................................................................... 150
Gastro-oesofageale reflux.......................................................................................................................... 151
Overvoeding............................................................................................................................................... 152
Koemelkeiwitallergie ................................................................................................................................. 152
Kind met koorts............................................................................................................................................... 152
Alarmsymptomen bij een kind met koorts ................................................................................................ 152
Kind met vlekjes .............................................................................................................................................. 153
Alarmsymptomen bij een kind met vlekjes................................................................................................ 153
Meest voorkomende kinderziekten met vlekjes........................................................................................ 153
Overig......................................................................................................................................................... 160
Sterilisatiewens ............................................................................................................................................... 160
Seksuologie ..................................................................................................................................................... 162
Zorg voor Migranten....................................................................................................................................... 165
Ethiek en Recht in de Kindergeneeskunde ...................................................................................................... 169
Belangrijke punten in de ontwikkeling van kinderen ...................................................................................... 172
Kindermishandeling ........................................................................................................................................ 173
Klinische Genetica ........................................................................................................................................... 177
Stamboom ................................................................................................................................................. 177
Verwijzen voor erfelijkheidsvragen of -onderzoek .................................................................................... 178
Overervingswijzen ..................................................................................................................................... 178
Dysmorfologie............................................................................................................................................ 180
4 verschillende risico formats in de oncogenetica..................................................................................... 181
4 verschillende manieren om risico’s uit te leggen ................................................................................... 181
Risicocommunicatie ................................................................................................................................... 181
Uitwerking leerdoelen en aantekeningen college ..................................................................................... 182
Quizvragen...................................................................................................................................................... 183
,Urologie
Zwelling in het scrotum bij een kind
DD:
- Hydrocele
- Varicocele
- Cyste
- Haematocele (vaak door trauma)
- Inflammatie
- Tumor
è Zwelling in de testis is een tumor, tot het tegendeel
bewezen is
Hydrocele
- Patente processus vaginalis, i.e. communicerende
hydrocele
= Scrotale zwelling door vocht in communicatie
scrotum en peritoneaal holte
o Presentatie: scrotale zwelling die
toeneemt gedurende de dag (wanneer
peritoneaal vocht ophoopt) en
afneemt in de nacht
o Wie: Kinderen tot 3 jaar, vaak na 1 jaar
vanzelf dicht
o Behandeling: chirurgische excisie
d.m.v. herniotomie, na 2 jarige leeftijd
(voor deze leeftijd herstelt het vaak
spontaan)
- Niet-communicerende hydrocele
= Scrotale zwelling door incomplete reabsorptie van vocht in de tunica vagnialis,
na sluiting processus vaginalis
o Presentatie: scrotale zwelling met transilluminatie en een voelbare testis
o Wie: meestal neonaten en kleine kinderen, verdwijnt vaak tussen 18 en 24
maanden
o Oorzaak:
§ Meestal primair; een scrotale zwelling, resulterend van incomplete
reabsorptie van vocht in de tunica vaginalis, na sluiting van de tunica
vaginalis
§ Soms secundair; als gevolg van testis trauma of torsi, epididymitis of
testis tumor
o LO: vocht-zwelling rondom een normale testis
§ Transilluminatie
§ Testis kan posterieur worden gevoeld
§ Vingers van de examinator kunnen boven de zwelling komen (i.e.
communiceert niet met de lies)
, o Echo: kan helpen bij diagnose
- Hydrocele elders
o Spermatic cord (hydrocele of the cord)
o Ronde ligament (ligamentum teres uterii) bij meisjes (hydrocele of the canal
of Nuck)
Varicocele
= spatader van het scrotum (opgezette ader naar de testis)
- 10% van de jongvolwassen mannen; 90% links
- Presentatie: meestal asymptomatisch; soms i.a.m. infertiliteit door
toename temperatuur van het scrotum.
- Diagnostiek: in staande patiënte, bij platliggen klappen de vaten in
en worden impalpabel.
- Behandeling: (alleen bij pijn/oligospermie) 1e keus is percutane
embolisatie; 2e keus is chirurgische ligatie.
Cyste
- Multiple cysten: ontwikkelen zich boven in de epididymis;
o Presentatie: pijnloze scrotale zwelling
- Epididymale cysten
o Transilluminaal; palpabele testis gescheiden van de cysten
o Jonge kinderen
- Spermatocele: enkele cyste met spermatozoa
o Vaak in hoofd van de epididymis (3e testis) / soms in spermatic cord
Haematocele
= scheur/bloeding van de testis door trauma
- Binnenin de testis = haematoom // open testis = haematocele
Inflammatie
- Epididymitis = inflammatie van de epididymis
- Orchitis = inflammatie testis, meestal bacterieel (SOA) / viraal
o Acuut: vaak viraal (mazelen) // Chronisch: door TBC of syphillitic gumma
Tumor
è Zwelling van/in de testis is een tumor, tot het tegendeel bewezen is
è 1,5% van alle mannelijke kankers; 30-40 jaar;
è Metastase naar intra-abdominale LK
- Kiemceltumoren (90%): snelgroeiend, agressief, intra-abdominale LK + longen
o Bij slecht-gedifferentieerde vorm, vaak verhoogd b-HCG (door
syncytiotrofoblast cellen)
- Seminomen (48%): uit spermatocyten; 20-45jr (piek 35jr)
o Bij gemetastaseerd seminoom >50% verhoogd LDH
o BH: orchidectomie, e.v.t. daarna radio- of chemotherapie
- Teratomen: uit multipotente stamcellen; piek 25jr
, o 75% van de gemetastaseerde teratomen verhoogd a-fetoproteïne (niet bij
seminoom) (door yolk-sac elementen)
o BH: orchidectomie, bij recidief chemo, LK-dissectie of surveillance
- Geslachtskoord/gonadale stromale tumoren
o Leydig cellen: uit gonadaal stroma, productie hormonen
o Sertoli cellen
o Mix
Andere problemen in de lies en het scrotum bij een kind
Cryptorchisme
= niet (goed) ingedaalde testis
- 3% van de a term pasgeborenen; 20% van de prematuren
- Volledige indaling meestal met 3-6 maand; 1,6% niet
- Normale afdaling:
o 1e fase: Migratie vanaf gonadale ridge naar interne inguinale
ring
§ Afhankelijk van verkorting gubernaculum, gedreven
door Müllerian inhibiting substance (MIS)
e
o 2 fase: Afdaling vanaf interne ring naar scrotum
§ Afhankelijk van androgenen
- Plaatsen: 20% in abdomen; 80% in liesgebied, inguinale kanaal, buiten de externe
ring (superficiale inguinale pouch) of bovenin scrotum; 1% ectopisch
o Tweede fase fout in de indaling vaak door structureel abnormale testis
- Houd rekening met mogelijk: intrekbare/retractiele testis (e.g. cremasterreflex/kou),
trauma, afwezige testis (mono-/anorchidisme) of verkeerde plaats van de testis.
- Risico’s:
o Maligniteiten
§ 10x hoger risico; zelf-examinatie is belangrijk; m.n. seminomen
o Subfertiliteit
§ Incomplete maturatie van de seminifereuze tubuli, leidend tot
afwijkende spermacellen + te hoge temperaturen (moet 1˚ lager
zijn).
o Torsie:
§ Abnormaal mobiele testis; meestal torsie van de spermatic cord,
leidend tot strangulatie en testiculaire necrose, en later atrofie.
o Cosmetische en psychologische impact
- Behandeling: zo vroeg mogelijk, tussen 6-12 maand;
o Orchidopexy: mobilisatie van de testis en spermatic cord
à processus vaginalis open à testis plaatsen in de
subcutane pouch.
o Laparoscopische Fowler-Stephens procedure bij
abdominale testis: testis mobiliseren door testiculaire
vaten door te nemen, 6 maanden later testis mobiliseren
aan de vas en naar het scrotum brengen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lannema. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $18.93. You're not tied to anything after your purchase.
