Summary
Samenvatting Het Medisch Fundament: De tractus cerebrospinalis
- Course
- Institution
- Book
De samenvatting van hoofdstuk 7
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
evysteffers1
Content preview
Tractus CerebrospinalisMedisch fundament:
Tractus cerebrospinalis
De tractus cerebrospinalis (het zenuwstelsel) is het stelsel dat de hersenen en
het ruggenmerg omvat. Een neuron (zenuwcel) is de hoogst gespecialiseerde cel
die we in ons lichaam hebben. Zenuwweefsel is hoog gedifferentieerd laag
regeneratief. Dat wil zeggen dat een verloren gegane zenuwcel niet vervangen
kan worden door een nieuwe. Hersenen en zenuwen zijn erg belangrijk voor het
functioneren van ons lichaam als eenheid. We hebben intussen kennisgemaakt
met een aantal van de belangrijkste orgaanstelsels van ons lichaam en de
tractus cerebrospinalis is de verbindende en coördinerende factor. Het laat ons
lichaam functioneren als één geheel en onze hersenen zorgen ervoor dat wij als
'mensen' functioneren.
Bouw en werking van de zenuwcellen; de neuronen
Zenuwweefsel is opgebouwd uit zenuwcellen. Een zenuwcel bestaat uit een
cellichaam met uitlopers. Deze uitlopers voeren enerzijds prikkels of impulsen
naar het cellichaam toe. Deze uitlopers heten dendrieten. Anderzijds voeren ze
prikkels van het cellichaam af. Deze heten neurieten of axonen (enkelvoud:
axon). De dendrieten zijn doorgaans vrij kort en meestal heeft een neuron
meerdere dendrieten of axonen. Een neuriet of axon is lang, soms wel een
meter.
In zenuwweefsel zitten verder gliacellen die dienst doen als bind- en steunweefsel voor het
zenuwweefsel daarnaast vervullen ze een belangrijke functie in de hersenstofwisseling.
Onze zenuwen geleiden de volgende typen impulsen:
1. gevoelsimpulsen; die van het lichaamsdeel naar de hersenen gaan;
2. waarnemingsprikkels, die van de zintuigen naar de hersenen gaan;
3. bewegingsimpulsen; die van de hersenen naar het lichaamsdeel gaan.
Zintuigen zijn de receptoren (ontvangers) van een prikkel. De sensibele, de sensorische en de
motorische neuronen zijn de conductoren (geleiders) van de prikkels. De spieren of de organen die
tot slot de reactie op de prikkel uitvoeren, zijn de effectoren (uitvoerders) van de reactie op de
prikkel.
We onderscheiden dus drie soorten impulsen:
1. de sensibele of gevoelsimpulsen;
2. de sensorische of waarnemingsimpulsen;
3. de motorische of bewegingsimpulsen.
Voor de geleiding van deze afzonderlijke prikkels zijn speciale neuronen verantwoordelijk: de
sensibele, de sensorische en de motorische neuronen. Daarnaast kennen we nog een vierde type
neuron: het schakelneuron dat ervoor zorgt dat de sensibele of sensorische impuls omgezet kan
worden in een motorische impuls.
Impulsgeleiding en impulsoverdracht
Alle informatie die we via de zintuigen verzamelen, wordt omgezet in een elektrische impuls die
doorgeseind wordt naar de hersenen. Een impuls is een elektrische prikkeling. Elektrische impulsen
worden doorgegeven door het zenuwweefsel. Deze impuls wordt door het hersenweefsel gecodeerd
,zodat de hersenen weten wat waargenomen werd. Via onze zintuigen kunnen we sensibele en
sensorische prikkels waarnemen.
Sensibele prikkels worden waargenomen via de huid:
thermische prikkels: warmte en koude
mechanische prikkels: druk, wrijving enzovoort
pijnprikkels: branden, snijden enzovoort
elektrische prikkels.
Sensorische prikkels worden via de zintuigen waargenomen:
lichtprikkels doorgegeven via onze ogen
geluidsprikkels doorgegeven via onze oren
geurprikkels doorgegeven via onze neus
smaakprikkels doorgegeven via onze tong.
De bouw van het zenuwstelsel: het animale deel van het zenuwstelsel
Enerzijds onderscheiden we het willekeurige of het animale deel van het zenuwstelsel. Onze
willekeurige spierbewegingen en de bewust uitgevoerde handelingen worden door dit deel van het
zenuwstelsel uitgevoerd. Anderzijds is er het onwillekeurige of autonome of vegetatieve deel van
het zenuwstelsel. Dit deel is verantwoordelijk voor het besturen van de levensfuncties. Deze
verrichten we niet bewust. Ook het glad spierweefsel van onze spijsverteringsorganen, rondom de
bloedvaten enzovoort, wordt niet bewust door onze wil maar door het autonome zenuwstelsel
bestuurd.
Via het animale of willekeurige zenuwstelsel kunnen we bewust invloed uitoefenen op het
functioneren van een deel van ons lichaam. Onze willekeurige en bewuste bewegingen en onze
gedachten en emoties vinden hun oorsprong in het willekeurige zenuwstelsel.
We kunnen het willekeurige of animale zenuwstelsel indelen in:
het centrale zenuwstelsel oftewel het CZS omvat hersenen, hersenstam en
ruggenmergorganen;
het perifere zenuwstelsel oftewel het PZS omvat de hersen- en de ruggenmergszenuwen
(‘bedrading’).
We kunnen het centrale zenuwstelsel verder indelen in:
de hersenen bestaande uit:
het cerebrum: de grote hersenen,
het diëncephalon: de tussenhersenen,
het cerebellum: de kleine hersenen.
de hersenstam bestaande uit:
het mesencephalon: de middenhersenen,
de pons: de brug,
de medulla oblongata: het verlengde merg
het ruggenmerg bestaande uit
de medulla spinalis: het ruggenmerg.
Overzicht van het centrale zenuwstelsel
Impulsen komen het centrale zenuwstelsel binnen via het ruggenmerg. Als het gaat om een impuls
dat een 'eenvoudige afhandeling' vereist dan doet het ruggenmerg dit. Hoe gecompliceerder de
afhandelingsprocedure, hoe hoger de impuls naar het CZS wordt doorgeseind. Het laagste niveau is
dus het ruggenmerg en hier worden onder meer de reflexen afgehandeld. Het volgende niveau is de
hersenstam waar zich onder meer het hoestcentrum bevindt. Daarna komt het cerebellum, de kleine
hersenen. Hier wordt onder meer de coördinatie (de afstemming) van de lichaamsbewegingen
geregeld. Het allerhoogste niveau is het cerebrum. Alle impulsen die tot in het cerebrum
, doorgeschakeld worden, dringen tot ons bewustzijn door. Deze impulsen worden als informatie in
ons geheugen opgeslagen.
De aard van de impuls is bepalend voor het niveau waar de informatie terecht komt. Lang niet alle
informatie die via het ruggenmerg het centrale zenuwstelsel binnenkomt, dringt dus door tot het
cerebrum.
Het ruggenmerg verloopt in het vertebrale kanaal. Dit kanaal wordt gevormd door de
opeengestapelde ruggenwervels die in het midden een gat hebben: het foramen vertebrae. Het
ruggenmerg loopt door het wervelkanaal van het foramen magnum (achterhoofdsgat), vanaf de
bovenste halswervel tot en met de eerste sacrale wervel. Hier gaat het ruggenmerg over in een
zenuwbundel (de zogeheten paardenstaart: cauda equina).
Het ruggenmerg
Het ruggenmerg loopt door het wervelkanaal omgeven door de meningen (hersenvliezen), die zich
ook om de hersenen bevinden. Deze drie vliezen zijn:
1. het dura mater: het harde hersenvlies (loopt tot onderin de rug)
2. de arachnoïdea: het spinnenwebvlies
3. het pia mater: het zachte hersenvlies
Tussen de arachnoïdea en het pia mater bevindt zich de liquor cerebrospinalis: het hersen- en
ruggenmergvocht. Deze vloeistof zit ook in de ventrikels en beschermt het kwetsbare hersenweefsel.
Het dient verder voor de afvoer van hersenstofwisselingsproducten.
Het ruggenmerg wordt in segmenten verdeeld, gelijklopend met de ruggenwervels:
8 cervicale ruggenmergsegmenten
12 thoracale ruggenmergsegmenten
5 lumbale ruggenmergsegmenten
5 sacrale ruggenmergsegmenten
1 paar bij het stuitbeen: nervi coccygei
Er is een relatie tussen het ruggenmergsegmentniveau en het lichaamsniveau dat door het segment
van impulsen voorzien wordt: het hoofd wordt geïnnerveerd door zenuwen die uit de hersenstam
naar buiten treden, de schoudergordel en de bovenste extremiteiten door de zenuwen uit de
cervicale segmenten, de borstkas door de zenuwen uit de thoracale segmenten, de bekkengordel
door zenuwen uit de lumbale segmenten en de onderste extremiteiten (benen en voeten) worden
geïnnerveerd door de zenuwen die door de sacrale ruggenmergsegmenten naar buiten treden.
Het ruggenmerg vervult een aantal functies:
Het fungeert als doorschakelstation van de zenuwbanen die de hersenen en het ruggenmerg
met elkaar verbinden.
Het bevat centra en geleidingsbanen van het autonome zenuwstelsel.
Het is een zelfstandig opererend onderdeel dat in staat is om eenvoudige impulsen
zelfstandig af te wikkelen in de vorm van een reflex.
Een reflex is een onwillekeurige reactie op een prikkel. Deze handeling wordt niet bewust gestuurd
en dringt vaak pas tot het bewustzijn door als de afhandeling al heeft plaatsgevonden. Een reflex is
een onmiddellijke motorische respons door de spieren of een secretorische respons door de
endocriene klieren op een gevoelsprikkel.
We onderscheiden twee soorten reflexen:
Directe reflexen: deze worden binnen één ruggenmergsegment afgehandeld zoals de KPR
(kniepeesreflex) en APR (achillespeesreflex).
Indirecte reflexen: bij deze reflexen is meer dan één ruggenmergsegment betrokken en de
bewustwording van deze reflex treedt nog tijdens de afhandeling ervan op.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller evysteffers1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.45. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53022 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now