Studietaak HC4
Logemann hoofdstuk 2 – anatomie en fysiologie van de normale slikbeweging
Anatomische structuren
Anatomische gebieden die betrokken zijn bij het slikken: mondholte, farynx, larynx, oesofagus.
Structuren in de mondholte: lippen, tanden, harde gehemelte, zachte gehemelte uvula,
mandibula/onderkaak, mondbodem, tong, farynxbodem. in de sulcus blijft vaak eten achter; ruimte
tussen alveolairrand en wang-/lipweefsel aan boven en onderkant.
Het hyoidbeen vormt de basis voor de tong die er bovenop ligt. De larynx is opgehangen aan het
hyoid door het thyreohyoidligament en de m. thyreohyoideus. Als het hyoid omhoog en naar voren
beweegt, zal de larynx omhoog en naar voren bewegen.
De tong bestaat bijna helemaal uit spiervezels die in vrijwel elke richting liggen. Met slikfunctie 2
delen:
Oraal deel: tongpunt, tongblad, tongvoorzijde, tongmiddenzijde, tongachterzijde. Actief tijdens
spreken en de orale fasen van de slikbeweging en staat onder corticale/willekeurige neurale
controle. Eindigt bij papillae circumvallate.
Faryngeale deel/tongbasis: van papillae circumvallate tot hyoidbeen. Actief tijdens de faryngeale
fase van het slikken. Valt onder onwillekeurige neurale controle, gecoördineerd vanuit de
hersenstam, maar kan in enige mate onder willekeurige controle worden gebracht.
De bovenkant van de mond wordt gevormd door de bovenkaak/harde gehemelte, velum/zachte
gehemelte en uvula.
Faryngeale structuren betrokken bij slikken: de 3 faryngeale constrictoren: m. constrictor faryngeus
superior, medialis en inferior. Samen vormen ze de farynx zijwanden en achterwand.
Omdat de vezels van de m. constrictor faryngeus inferior aan de voorzijkant van het thyreoid
aanhechten, ontstaat aan beide kanten van het thyreoid een ruimte. Deze ruimten heten sinus
piriformes. Deze eindigt onderin bij de m. cricofaryngeus (laagst gelegen deel van de farynx). De
vezels van de m. cricofaryngeus vormen samen met het vlak van het cricoid de sfincter in de
oesofagus die bekend staat als cricofaryngeale gebied. Een functie van de bovenste faryngeale
sfincter is het risico te verminderen dat oesofagusinhoud terugvloeit en in de farynx terechtkomt.
De drukverhoging bij het ademen zorgt ervoor dat er geen lucht in de oesofagus kan gaan. Tijdens de
slikbeweging opent de cricofaryngeale sfincter op het juiste moment om de bolus in de oesofagus te
laten gaan.
De oesofagus is een in elkaar geklapte spierbuis, ongeveer 23-25 cm lang. Bovenin en onderin zitten
een sfincter. 2 spierlagen: binnenste is circulair, buitenste is longitudinaal. De oesofagus gaat door de
hals, borstholte, middenrif en naar de maag. De primaire functie is voedsel en secreties (inclusief
maagzuur) in de maag te houden.
Ter hoogte van de tongbasis komt de farynx uit in de larynx, die als primaire functie heeft te
voorkomen dat voedsel tijdens het slikken in de luchtwegen komt. De bovenste structuur van de larynx
is de epiglottis. Ruimte tussen de tongbasis en de epiglottis heet valleculae. De valleculae en de 2
sinus piriformes staan bekend als de faryngeale recessie/instulpingen: voedsel kan hier terechtkomen
en achterblijven voorafgaand of na het opwekken van de faryngeale slikbeweging.
Bij slikken kantelen de arytenoiden naar voren. Hierdoor wordt de luchtweg afgesloten.
De ruimte aan iedere kant tussen de ware- en valse stemplooien heet het laryngeale ventrikel. Net als
de valse stemplooien vormen de ware stemplooien ook 2 bundels zacht weefsel die bij adductie over
de luchtweg heen komen te liggen en daardoor de larynx effectief afsluiten. De ware stemplooien zijn
het laatste niveau waarop bescherming van luchtweg voor de trachea plaatsvindt.
3 sfincterniveaus in de larynx die in staat zijn de larynx volledig af te sluiten van de farynx, waardoor
penetratie van vocht/voedsel tijdens slikken wordt voorkomen; epiglottis, aryepiglottische plooien,
arytenoiden, basis van de epiglottis en de valse en ware stemplooien.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tessastudent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.78. You're not tied to anything after your purchase.