Inhoud
Hoofdstuk 1: Sociale psychologie
1.1 Hoe beïnvloedt de sociale situatie ons gedrag?..........................................................................................4
1.1.1 Onbewust invloeden............................................................................................................................5
1.1.2 Beïnvloeding door gedachteloosheid...................................................................................................5
1.1.3 Wederkerigheid...................................................................................................................................5
1.1.4 Consistentie en gevoelens van gebondenheid.....................................................................................6
1.1.5 Schaarste.............................................................................................................................................6
1.1.6 Sociale gedragsnormen........................................................................................................................6
1.1.6.1 Sociale rollen en sociale normen..................................................................................................6
1.1.7 Conformisme.......................................................................................................................................7
1.1.8 Gehoorzaamheid aan autoriteit...........................................................................................................8
1.1.8.1 Wanneer gehoorzamen we aan autoriteit?..................................................................................8
1.1.9 Het probleem van de omstander: het kwaad van inactiviteit............................................................10
1.2 Het construeren van sociale werkelijkheid: wat beïnvloedt ons oordeel over anderen?.........................11
1.2.1 De eerste indruk................................................................................................................................11
1.2.2 Interpersoonlijke aantrekkingskracht................................................................................................12
1.2.3 Cognitieve attributies maken.............................................................................................................15
1.2.3.1 Driefasenmodel van attributie....................................................................................................15
1.2.3.2 Kelley’s Covariatiemodel.............................................................................................................15
1.2.3.3 Self-serving bias..........................................................................................................................16
1.2.4 Vooroordeel en discriminatie............................................................................................................17
1.2.4.1 Oorzaken van vooroordelen.......................................................................................................17
1.3 Hoe creëren systemen situaties die het gedrag beïnvloeden?.................................................................17
1.3.1 Het Stanford Prison Experiment........................................................................................................17
1.3.2 Keten van systematisch bevel............................................................................................................18
1.4 Pro-gedrag en antisociaal gedrag..............................................................................................................18
1.4.1 Pro-sociaal gedrag..............................................................................................................................18
1.4.1.1 Motieven voor pro-sociaal gedrag..............................................................................................18
1.4.1.2 Invloed van de situatie: wanneer helpt men?.............................................................................19
1.4.1.3 Invloed van persoonskenmerken: wie helpt?.............................................................................19
1.4.1.4 Interpersoonlijke invloeden: wie wordt geholpen?....................................................................19
1.4.1.5 Bevorderen van pro-sociaal gedrag............................................................................................19
1.4.2 Antisociaal gedrag..............................................................................................................................21
1.4.2.1 Oorsprong van agressief en antisociaal gedrag...........................................................................21
1.4.2.2 Aangeboren of aangeleerd.........................................................................................................21
1
, 1.4.2.3 Motieven van antisociaal gedrag................................................................................................21
2.1 Hoe worden psychische stoornissen geclassificeerd?...............................................................................22
2.1.1 Overzicht van het DSM-5-classificatiesysteem...................................................................................22
2.1.1.1 Wanneer heeft iemand een mentale stoornis?..........................................................................23
2.1.1.2 Factoren die een rol spelen bij mentale stoornissen..................................................................25
2.1.1.3 DSM-classificatie van mentale stoornissen.................................................................................25
2.1.2 Depressieve- en bipolaire stemmingsstoornissen..............................................................................26
2.1.2.1 Depressieve stoornis of majeure depressie...............................................................................26
2.1.2.2 Dysthyme stoornis......................................................................................................................28
2.1.2.3 Premenstruele stoornis...............................................................................................................28
2.1.2.4 Bipolaire stoornis........................................................................................................................28
2.1.2.5 Cyclothyme stoornis...................................................................................................................30
2.1.3 Angststoornissen en obsessieve-compulsieve stoornis.....................................................................30
2.1.3.1 Paniekstoornis............................................................................................................................31
2.1.3.2 Gegeneraliseerde-angststoornis.................................................................................................32
2.1.3.3 Fobieën.......................................................................................................................................32
2.1.3.4 Obsessieve-compulsieve stoornis (OCD).....................................................................................33
2.1.4 Schizofreniespectrumstoornissen......................................................................................................33
2.1.4.1 Schizofrenie................................................................................................................................33
2.1.4.2 Andere schizofreniespectrumstoornissen...................................................................................35
2.1.5 Stoornissen die ontstaan in de kindertijd en adolescentie................................................................35
2.1.5.1 Pervasieve ontwikkelingsstoornissen..........................................................................................36
2.1.5.2 Leerstoornissen...........................................................................................................................37
2.1.5.3 Communicatiestoornissen..........................................................................................................37
2.1.6 Eetstoornissen en obesitas................................................................................................................40
2.1.6.1 Inleiding......................................................................................................................................40
2.1.6.2 Anorexia nervosa........................................................................................................................40
2.1.6.3 Boulimia nervosa........................................................................................................................41
2.1.6.4 Eetbuistoornis.............................................................................................................................42
2.1.6.5 Obesitas......................................................................................................................................42
2.1.7 Persoonlijkheidsstoornissen..............................................................................................................43
2.1.7.1 Definitie......................................................................................................................................43
2.1.7.2 De drie clusters persoonlijkheidsstoornissen..............................................................................43
2.1.8 Seksuele stoornissen..........................................................................................................................45
2.1.8.1 Inleiding......................................................................................................................................45
2.1.8.2 Genderdysforie...........................................................................................................................45
2.1.8.3 Seksuele disfuncties....................................................................................................................45
2
, 2.1.8.4 Parafiele stoornissen...................................................................................................................47
2.1.9 Middelgerelateerde en verslavingsstoornissen.................................................................................48
2.1.9.1 Inleiding......................................................................................................................................48
2.1.9.2 Aan middelen en verslaving gerelateerde stoornissen...............................................................48
2.1.9.3 Gebruik en misbruik....................................................................................................................49
2.1.9.4 Verslavende middelen................................................................................................................50
3.1 Wat is therapie?........................................................................................................................................53
3.1.1 In therapie gaan.................................................................................................................................53
3.1.2 Componenten van therapie...............................................................................................................53
3.1.3 Historisch bekeken.............................................................................................................................53
3.1.4 Hedendaagse benaderingen van therapie.........................................................................................53
3.2 Hoe behandelen psychologen psychische stoornissen?...........................................................................54
3.2.1 Inzichtgevende therapieën............................................................................................................54
3.2.2 Gedragstherapieën........................................................................................................................55
3.2.3 Cognitieve gedragstherapie: een synthese....................................................................................56
3
, Hoofdstuk 1: Sociale
Psychologie
Wat is sociale psychologie? Inleading filmpje: ‘Psychology – Power of the situations’. Sociale psychologie
gaat over de context en hoe deze het individuele gedrag beïnvloeden.
De sociale psychologie is de tak van de psychologie die zich verdiept in de invloed van
sociale variabelen en cogniti es op individueel gedrag en sociale interacti es .
De sociale psychologie is de wetenschappelijke (objecti ef, feitelijk, repliceerbaar) studie
naar hoe menselijke gedachten, gevoelens en gedragingen worden beïnvloed door
werkelijke of ingebeelde anderen.
Wetenschappelijke studie (onderzoeksmethoden)
Gedachten, gevoelens en gedragingen
Invloed (doelbewust, automatisch, onbewust)
Werkelijke of voorgestelde aanwezigheid van andere mensen
Mensen worden niet zozeer beïnvloed door wat anderen feitelijk vinden, maar door wat ze denken dat
anderen vinden, d.w.z. door hun eigen interpretaties van het gedrag van anderen.
De sociale context is een combinatie van:
1. Werkelijke, gefantaseerde of symbolische aanwezigheid van mensen
2. Activiteiten en interacties tussen mensen
3. Omstandigheden waarin gedrag plaatsvindt
4. Verwachtingen en sociale normen die bepalen hoe gedrag er in een bepaalde situatie moet uitzien
1.1 Hoe beïnvloedt de sociale situatie ons gedrag?
We passen ons gedrag gewoonlijk aan de eisen van de sociale situati e aan, en in nieuwe of
ambigue situati es reageren we op de cues die we afl eiden uit het gedrag van anderen.
SITUATIONISME (kracht van de situatie) is het idee dat ons gedrag evenveel of zelfs meer bepaald wordt door
omgevingsfactoren dan door persoonlijkheidskenmerken.
Vs.
DISPOSITIONALISME , de psychologische oriëntatie die zich bij de verklaring van gedrag primair richt op de
innerlijke eigenschappen van individuen, zoals persoonlijkheidskenmerken, waarden, karakter en
genetische aanleg.
6 principes van beïnvloeding volgens Robert Cialdini: http://www.webperspectief.nl/robert-cialdini-6-
principes-die-werken/
1. Onbewust invloeden
2. Beïnvloeding door gedachteloosheid
3. Wederkerigheid
4. Consistentie en gevoelens van verbondenheid
5. schaarste
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller febebruggeman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.69. You're not tied to anything after your purchase.