ARW 2 – Inleiding in het Nederlands Recht H14
Enkele kenmerken van het strafproces:
Strafprocesrecht voorschriften over de strafrechtspleging
Doel: verwezenlijken materiële strafrecht, opsporing strafbare feiten, vervolging en
berechting van verdachten
Openbaar Ministerie is belast met vervolging van strafbare feiten
o Vervolgingsmonopolie alleenrecht op de strafvervolging
Karakter van het strafproces:
Accusatoir karakter onafhankelijke derde (rechter) geeft oordeel omtrent
hetgeen door twee in beginsel gelijkwaardige partijen is aangevoerd
o Lijdelijke rechter
o Neemt genoegen met de formele waarheid wat door partij A als feit wordt
gesteld en door partij B niet wordt betwist
Inquisitoir karakter gelijkwaardigheid van partijen ontbreekt, verdachte is
voorwerp van onderzoek
o Rechter onderzoekt wat er werkelijk gebeurd is
o Actieve rechter
Voorbereidend onderzoek in Nederland is gematigd inquisitoir
Onderzoek ter terechtzitting in Nederland is gematigd accusatoir
Dwangmiddelen:
Voorbereidend onderzoek verdachte is voorwerp van onderzoek
OM beschikt over een aantal dwangmiddelen t.o.v. verdachte
Geen voorschrift dat verdachte actief moet meewerken, maar tegenwerken kan in
zijn nadeel werken
Bijvoorbeeld: doorzoeking woning, vrijheidsbeneming, onderzoek aan lichaam
Raadsman:
Mogelijke rechtsbijstaander
Verkleint ongelijkheid in positie tussen OM en verdachte
Geen verplichte procesvertegenwoordiging (exceptie: HR)
Raadsman moet een in Nederland ingeschreven advocaat zijn
Soms: raadsman toegevoegd als deze niet gekozen is
Opportuniteitsbeginsel:
Opportuniteitsbeginsel bevoegdheid van het OM om af te zien van vervolging
van een strafbaar feit als dat wenselijk is
Art. 167 lid 2 en art. 242 lid 2 Sv
OM kan van vervolging afzien “op gronden aan het algemeen belang ontleend”, bijv:
o Zaak is onbeduidend
o Beroep op strafuitsluitingsgrond zal waarschijnlijk slagen
o Onvoldoende bewijs
o Belangen verdachte bovenmatig geschaad
Ook wel seponeren / sepot
Soms: sepot belanghebbende voelt zich benadeeld schriftelijk beklag
, Verloop van normale strafprocedure in geval van misdrijf bij de
rechtbank:
Voorbereidend onderzoek:
Twee fasen van het strafproces:
o Voorbereidend onderzoek onderzoek dat aan de behandeling ter
terechtzitting voorafgaat
Strafzaak begint altijd met opsporingsonderzoek
o Onderzoek ter terechtzitting
Opsporingsonderzoek:
Verricht door de politie
Soms: rechter-commissaris gevraagd om bijv. getuigen te horen, doorzoeken huis
Indien genoeg bewijs zaak met een dagvaarding voor de rechter
Iedereen mag aangifte doen van een strafbaar feit (en soms moet het)
Klachtdelicten strafbare feiten die pas door het OM kunnen worden vervolgd als
daarover eerst een klacht is ingediend
o Aan de klager overgelaten of hij een klacht wil indienen
o Klacht indienen indien hij door strafbaar feit ernstig benadeeld is
o Bijv.: belediging, stalking, etc.
Soms: OvJ leidt opsporingsonderzoek
Doel: ware toedracht achterhalen, daders vinden, bewijs verzamelen, d.m.v.:
o Horen verdachte(n), getuige(n), etc.
o Technisch onderzoek bijv.: sporenonderzoek, wapens, etc.
Proces-verbaal schriftelijk stuk dat bewijsmiddelen bevat waaruit kan worden
opgemaakt of en hoe de verdachte het feit begaan heeft
Bijzondere opsporingsbevoegdheden:
Soms: onderzoek waarbij inbreuk wordt gemaakt op grondrechten
o Bijv.: afluisteren telefoon, doorzoeken woning, etc.
Ook wel opsporingsmethoden
Geregeld in “IVA” in Wetboek van Strafvordering
OvJ beslist over inzet van deze methoden (bijv.: observatie, infiltratie, etc.)
Rechter-commissaris:
Rechter-commissaris rechter die lid is van de rechtbank en wordt aangewezen
o Toezichthoudende bevoegdheden m.b.t. opsporingsonderzoek
o Bevoegdheid om onderzoekshandelingen te verrichten
Praktijk: vooral horen van getuigen / deskundigen
o OvJ en raadsman verdachte aanwezig
o Vóór terechtzitting
Bevoegd tot inbeslagneming van alle vatbare voorwerpen, ten alle tijden bevoegd
Bevoegd om buiten heterdaad en zonder spoed een woning te doorzoeken
Soms: psychiatrische rapportage psychiatrisch rapport of opnemen in kliniek
o Beoordelen psychische gesteldheid en persoonlijke omstandigheden
o Toerekeningsvatbaarheid aan bod
Proces-verbaal van elke handeling van R-C
Beschermt verdachte tegen OvJ als onafhankelijke tussenpersoon
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rbrouwer12. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.