De zintuigen
Organismen krijgen met veel omstandigheden te maken waarin ze moeten
inspelen op de omgeving. Dit kan alleen als je deze omstandigheden kan
waarnemen. Dit doen receptoren, een soort sensortjes.
Die receptoren liggen vaak in de zintuigen. Ze vangen de prikkels op en vertalen
deze zodat ze in de hersenschors kunnen worden verwerkt. Welke prikkel er ook
binnen komt, ze veranderen altijd naar elektrische energie, een impuls. Dit
gebeurd altijd pas als de prikkel de prikkeldrempel bereikt. Als de prikkelsterkte
toeneemt ontstaan er ook meer impulsen. Er zijn 4 soorten receptoren:
➔ Chemische receptoren: gevoelig voor verandering chemische
samenstelling rondom cellen. Dit zijn bijvoorbeeld de smaakzintuigcellen.
➔ Mechanische receptoren. gevoelig verandering eigen celvorm. Dit zijn
bijvoorbeeld de pijnzintuigen in de huid.
➔ Temperatuurreceptoren: zijn gevoelig voor temperatuurveranderingen. Dit
zijn bijvoorbeeld de warmte- en koudezintuigen.
➔ Lichtreceptoren: zijn gevoelig voor licht. Dit gebeurt alleen maar in de
ogen.
Adequate prikkels zijn prikkels die voorkomen in een bepaald type receptor.
Voorbeelden zijn:
Neus Oren Tong Huid Ogen
Ruiken Horen Proeven Gevoel Zien
Evenwicht Tast/druk
Temperatuur
De neus
Boven de neusholtes ligt het reukslijmvlies. Die heeft een oppervlakte van
ongeveer 2,5 cm2 en bevat 100 miljoen reukzintuigcellen(chemische
receptoren). De uiteinden van dit reukslijmvlies lopen naar de reukzenuw. De
stoffen gaan door in chemische verbinding naar trilharen van de zintuigcellen
waar ze worden omgezet in impulsen die weer naar de hersenen gaan.
1: hersenen; 2: reukzenuw; 3:
neusholte; 4: geurstoffen; 5: reukkolf
(uiteinde van de reukzenuw); 6:
zeefbeen; 7: uitlopers van de
reukzintuigcellen; 8: reukzintuigcel; 9:
slijmvliescel; 10: slijm; 11: trilharen van
de reukzintuigcel; ⇒: impulsrichting.
, Het oor
In het oor worden 2 dingen geregeld; het gehoor en het evenwicht.
1: oorschelp; 2: gehoorgang; 3:
trommelvlies; 4: middenoor (trommelholte);
5: evenwichtsorgaan; 6: slakkenhuis in het
binnenoor; 7: buis van Eustachius; 8:
keelholte; 9: hamer; 10: aambeeld; 11:
stijgbeugel; 12: basis van de
halfcirkelvormige kanalen; 13:
halfcirkelvormige kanalen.
Het oor heeft verschillende delen. Het buiten-, midden- en binnenoor:
➔ Het buitenoor: vangt de prikkels op met de oorschelp en brengt dat via de
uitwendige gehoorgang en het trommelvlies naar het middenoor.
➔ Het middenoor: geleid de prikkels via een holte met 3 aan elkaar
vastzittende beentjes; hamer, aambeeld en stijgbeugel. Hier worden de
trillingen tot 20 keer versterkt. De trommelholte dempt het weer een
beetje. Deze regelt ook dat de druk in het middenoor gelijk is aan de
buitendruk.
➔ Het binnenoor: de trillingen komen via het vochtige slakkenhuis terecht in
het binnenoor, worden omgezet door de receptoren in impulsen en gaan
dan naar de hersenen. In het binnenoor zit ook het evenwichtszintuig.
Deze kan door middel van de receptoren die in een driehoekige vorm
liggen de stand van het hoofd waarnemen.
De tong
Met de tong kun je bepaalde stoffen proeven. De smaakknoppen, waar er zo'n
10.000 van zijn, zijn chemische receptoren die geprikkeld worden door de
smaakstoffen die oplossen in de slijmlaag in je mond.
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nathantalsma. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.88. You're not tied to anything after your purchase.