Staatsrecht – Beginselen van het Nederlands Staatsrecht H9
Organen en functie:
Tweede grondregel van bestuur overal waar een orgaan bevoegdheid heeft, heeft
een ander orgaan controle daarop
Controle op in zuivere machtenscheiding:
o Uitvoerend orgaan aan wettelijke grenzen binden, grenzen door een tweede
orgaan laten opstellen
o Derde orgaan laten toetsen of het uitvoerend orgaan binnen de grenzen is
gebleven
o Geen samenwerking van organen
In Nederland geen zuivere machtenscheiding:
o Checks and balances soms samenwerking nodig
o Controle soms door rechter, maar altijd door parlement
o Eén orgaan kan meerdere functies hebben op verschillende vlakken
De wetgever:
Art. 81 GW vaststelling van wetten geschiedt door de regering en Staten-
Generaal gezamenlijk
Koning bekrachtigt wetsvoorstel door ondertekening, minister of staatssecretaris
tekent mee
Delegatie wetgever geeft opdracht tot wetgeving aan andere organen, vaak aan
de regering
Legaliteitsbeginsel:
Wet in formele zin gezamenlijk besluit regering en Staten-Generaal
Maar: niet alle besluiten zijn door regering en Staten-Generaal samen genomen
Wet in materiële zin besluit dat algemeen is, voor herhaalde toepassing vatbaar,
bestemd buiten de administratie te werken en bindt burgers of overheidsorganen
o Niet gericht tot bepaalde personen
o Onbepaald aantal gevallen – regel is elke keer toepasselijk als een gedraging
plaatsvindt
o Geen zuiver intern voorschrift
o Verbindend karakter
o Legaliteitsbeginsel avv moet grondslag in Grondwet of de wet hebben
Tot Meerenbergarrest: ruime bevoegdheid koning aangenomen om amvb’s vast te
stellen, bevoegd voor zover de Grondwet / wet het niet verbiedt
Zelfstandige amvb amvb die niet op wettelijke delegatie berust
Meerenberg-arrest HR: zelfstandige amvb is onverbindend – dat alleen in de wet
staat wat de koning niet mag wil niet zeggen dat hij al het andere wel mag
1887 grondwetswijziging dat amvb’s bij kb worden vastgesteld en dat
voorschriften met strafbepaling alleen gegeven mogen worden krachtens de wet
o Maar: dus niet alle amvb’s moeten op wet berusten – maar amvb’s zonder
straf zijn vaak zinloos
o Dus: meeste amvb’s sindsdien op wettelijke delegatie gebaseerd
Regelingen in amvb die alleen interne organisatie betreffen hoeven niet op de wet te
rusten
, Andere vanwege het Rijk vastgestelde avv’s bijv. ministeriële regelingen
uitdrukkelijke grondwettelijke basis ontbreekt, dus mogen geen zelfstandige avv’s
vaststellen
Totstandkoming wet:
Twee soorten wetgevingsinitiatief:
o Door de regering (regeringsvoorstel)
o Door de Tweede Kamer (initiatiefvoorstel)
Indiening regeringsvoorstellen:
1. Minister bedenkt dat een bepaald onderwerp bij wet geregeld moet worden
2. Beslissing over inhoud wetsvoorstel:
a. Commissie benoemen bereidt wetsvoorstel voor
b. Verschillende groepen horen
c. Adviescommissies horen (bijv. SER)
3. Internetconsultatie
4. Nota over voorgenomen wetgeving / brief met hoofdlijnen naar Tweede Kamer
5. Formele behandeling:
a. Wetsvoorstel verlaat het departement indiening ministerraad
i. Aan alle ministers gezonden, opmerkingen in de raad maken
ii. Eventuele wijzigingen door de minister
b. Bij Afdeling advisering RvS aanhangig gemaakt door de Koning
i. Brengt advies uit over wetsvoorstel, toetst op 3 aspecten:
1. Beleidsmatige inhoud
2. Juridische kwaliteit
3. Wetstechnische kwaliteit
ii. Advies wordt aan Staten-Generaal overgelegd, advies naar betrokken
minister, minister wijzigt evt.
c. Nader rapport belangrijke wijzigingen in wetsvoorstel n.a.v. adviezen
ministerraad moet opnieuw beraadslagen
d. Minister zendt wetsvoorstel aan Koning met verzoek het te zenden aan
Tweede Kamer (incl. koninklijke boodschap)
Voorbereidend onderzoek Tweede Kamer:
Voorzitter Tweede Kamer ontvangt wetsvoorstel aan alle leden gezonden +
openbaar gemaakt
Reglement van Orde regelt procedure Tweede Kamer
Voorzitter geeft wetsvoorstel aan vaste / algemene commissie
Commissie brengt verslag uit
o Vragen en opmerkingen leden fracties
Verslag aan minister gezonden + gepubliceerd minister reageert
Soms: wijziging wetsvoorstel n.a.v. verslag commissie nota van wijziging
o Commissie kan nader verslag uitbrengen
o Soms: wetgevingsoverleg over details van voorgestelde artikelen
beraadslagen
o Minister kan het best zo veel mogelijk aan wensen commissie
tegemoetkomen, want indicatie mate van steun voor voorstel
Plenaire behandeling, amendementen:
Voorbereidend onderzoek commissie beraadslaging plenaire Kamer
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rbrouwer12. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.94. You're not tied to anything after your purchase.