Summary
Samenvatting parodontium
- Course
- Institution
- Book
Deze samenvatting omvat hoofdstuk, 1,4,15 en 16. Deze samenvatting is gebruikt bij de selectie van Mondzorgkunde maar kan ook bruikbaar zijn voor jaar 1.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
henrieke-de-vries
Content preview
Bouw en functie van het parodontiumHet parodontium omvat alle weefsels die rondom (peri) of naast (para) de tand (odeus) zijn
gelokaliseerd. Hiertoe behoren:
- De gingiva;
- De alveolaire mucosa;
- Het parodontale ligament;
- Het alveolaire bot;
- Wortelcement.
Het wortelcement en het alveolaire bot zijn
gemineraliseerd.
Het parodontium heeft verschillende functies:
- Geeft steun aan de tand;
- Functionele krachten worden opgevangen
en geabsorbeerd;
- Het speelt een belangrijke rol bij de
bloedvoorziening van de tandweefsels en bij sensorische/reflectorische input;
- Het beschermt het worteloppervlak tegen resorptie1;
- Zorgt ervoor dat de tand standsverandering kan ondergaan.
Zonder een impact parodontaal ligament zijn eruptie en verplaatsing van elementen niet
mogelijk. Bij een tandenloze regio of wanneer er een tand is vervangen door een implantaat,
blijven enkel gingiva, de alveolaire mucosa en alveolair bot
over.
De zwakste schakel is de overgang van mucosa2 naar
gebitselementen: het gebied van de sulcus gingivitis, een
smalle streep op de overgang tussen de gingiva-epitheel en het
tandoppervlak. Bij individuen met een gezond parodontium is
de sulcus gingivillas 0-3 mm diep.
Met het ouder worden komt de overgang van de kroon naar de
wortel meestal ruim apicaal3 van de glazuur cement-
cementgrens te liggen als gevolg waarvan een deel van de
tandwortel bloot komt te liggen. Dit heet een recessie.
1
Bij cervicale externe resorptie wordt de tandwortel van buitenaf door cellen afkomstig uit het bot aangetast.
2
Mucosa of slijmvlies is het weefsel dat onze lichaamsholten bekleedt en afgrenst van de buitenwereld. De
mucosa is gewoonlijk van entodermale origine en is bedekt met een laagje epitheel.
3
Aan de wortelpunt
,Ergere gevolgen zijn verstoringen in het evenwicht
tussen de micro-organismen in de tandplaque en de
afweer van de gastheer4 leiden tot parodontitis. Dit is
een ontsteking in het parodontale weefsel, vaak
leidend tot afbraak van parodontaal ligament en
alveolair bot.
Niet alleen de virulentie en de aard spelen een rol
maar ook de vatbaarheid van de patiënt.
1.2 gingiva
De muscosale bekleding van de mond onderscheidt
zich van de mond doordat de muscosa roder,
vochtiger en gladder is. Dit onderscheid is het gevolg
van verschillen in de vascularisatie5, dikte van epitheel, keratinisatiegraad6, pigmentatie, en
lokale vochtproductie. Niet overal is de bouw en de eigenschappen van de mucosa
hetzelfde.
De mucosa is losser van structuur, dan het verhemelte, dankzij haar hoge elastine-inhoud vrij
gemakkelijk verschuifbaar. De overgang van de gingiva naar de mucosa is eenvoudig vast te
stellen door een pocketsonde.
1.2.1 vrije en aangehechte gingiva
In het gingivale complex rondom de
geërupteerde7 tand kunnen 2
compartimenten worden onderscheiden:
de vrije gingiva en de aangehechte gingiva.
De vrije gingiva is het deel dat zich
occlusaal van bindweefselaanhechting
bevindt. Naar de tand toe wordt zij
begrensd door de sulcus gingivallis en
interne lamina basalis. De epitheliale
bekleding is niet overal hetzelfde maar
varieert qua structuur en samenstelling.
De buitenlaat is bekleed met keratiserend
epitheel, is de sulcuszijde juist voorzien van een laag niet-
keratiserend epitheel.
Van de sulcusbodem tot bindweefselaanhechting treffen we het
aanhectingsepitheel aan. Dit is een gespecialiseerde epithele
structuur die het gingivale complex met het tandoppervlak doet
verkleven.
4
Organisme waarop een parasiet of een commensaal leeft
5
Doorbloeding
6
Verhoorning, normale verharding van de huid (zo vormt de huid een beschermlaag tegen de buitenwereld)
Niet-gecertificeerd epitheel bekleedt de mondholte, slokdarm en keelholte. (Onverhoord)
7
Het proces waarbij tanden en/of kiezen doorbreken in de mond.
,De aangehechte gingiva vertegenwoordigt de vaste basis van het gingivale complex. Zij is
verbonden met het cement en het glazuur via collagene vezels. De aangehechte gingiva
loopt van aanhechtingsepitheel naar de mucogiginivale grens. De aangehechte gingiva is
over het algemeen een klinisch duidelijk te onderscheiden entiteit 8. Bij jongeren is de ag wat
smaller dan bij ouderen. Met de tandeneruptie en de lengtegroei van het aangezicht neemt
de breedte ervan toe. Het gebied van de onder premolaren is
relatief smal ten opzichte van het bovenfront. De kleur van het
weefsel is bleekroze en het oppervlak is van kleine putjes
voorzien (sinaasappeleffect/ stippeling).
Het epitheel van de alveolaire mucosa is rijk aan glycogeen en
daardoor kleurbaar met een dubbele kaliumoplossing.
1.2.2 epitheel
De buitenzijde van de gingiva is bekleed met een meerlagig
plaveiselepitheel van het verhoornde type. Vanaf de epitheel-bindweefselgrens
onderscheiden we: stratum basale, stratum spinosum, stratum granulosum en stratum
corneum.
In het stratum basale bevinden zich de
progenitorcellen van het epitheel. Dit zijn
cellen met een goed ontwikkeld vermogen
tot celdeling, die voor een voortdurende
verjonging van het epitheel zorgdragen. De
cellen schuiven van onderaf op totdat ze, na
ongeveer een a twee weken, aankomen in
het stratum cornuem. Tijdens deze migratie
veranderen ze van vorm: van enigszins kubisch in het
stratum basale tot vlak en langgerekt in de oppervlakkige
cellagen.
De hoornlaag die goed bestand is tegen mechanische
belasting, slijt af en de resten ervan worden met
mondvloeistof afgevoerd. Gedurende de migratie van de
epitheelcellen naar het oppervlak verandert niet alleen de
celvorm maar ook de celinhoud. In de bovenste laag van de stratum granulosem, worden de
zogenoemde keratohyaliene korrels9 gevormd. Deze cytoplasmatische structuren zijn nauw
geassocieerd met de keratinefilamenten en vormen onderdeel van het verhoorningsproces.
Het stratum spinosum van de alveolaire muscosa onderscheidt zich van dat van de
aangehechte gingiva doordat het veel glycogeen bevat. Dit valt microscopisch te zien door
kleuring met behulp van jood-joodkalioplossing.
8
Iets wat bestaat
9
Keratinocyten zijn cellen die het verhoorningsproces ondergaan waarbij celdeling stopt.
, Het epitheel van de gingiva wordt gekenmerkt door een hoge celdelingssnelheid en een
hoger turnover. Dit betekent dat – bijvoorbeeld na een hechting- de continuïteit van het
weefsel in het algemeen snel herstelt. Hoewel er een hoge dynamiek in het epitheel is en de
cellen rap ten opzichte van elkaar verschuiven, zijn ze toch stevig met elkaar verbonden via
demosomen en andere intercullaire verbindingsstructuren10. De desmonen11 worden
gestabiliseerd door intermediaire filamenten 12(bestaan uit keratinen).
Niet alleen zorgt het epitheel voor bescherming van het onderliggende bindweefsel tegen
infectie, het helpt ook uitdroging voorkomen en speelt een belangrijke rol in de
immunologische afweer, doordat dit cellen bevat die in staat zijn binnen dringende
antigenen te instaleren.
De cellen in het stratum basale
wisselen voedingsstoffen,
afvalproducten en
communicatiesignalen uit met het
onderliggende bindweefsel via de
basale membraan, waarvan de basalis
lamina een onderdeel is. Deze
structuur bestaat uit 2 laagjes: de
lamida lucida en de lamina densa (op de overgang naar het bindweefsel). De epitheelcellen
vormen naar de lamina lucida toe de hemidesmomosomen (halve demosomen). De bouw
van deze hechtingsstructuren heeft een overeenkomst met de demosomen. Het
plasmamembraam is plaatselijk verdikt met aan de cytoplasmazijde een aanhechtingsplaque
waarin keratinefilamenten hechten. Overeenkomend daaraan verloopt in de lamina lucida
een lokale verdikking van glycoproteïnen.
Nauw geassocieerd met de lamina densa zijn de verankeringsfibrillen. Deze vezelige
structuren zijn om de interstitiële collagene fibrillen heen geslagen en zorgen voor een
fysieke hechting van de lamina basalis aan het onderliggende bindweefsel.
1.2.3 sulcusgebied
Het meerlagig plaveiselepitheel dat de sulcus bekleedt, gaat ter hoogte van sulcusbodem
over in het aanhechtingsepitheel. Dit epitheel is niet verhoornd en wijkt in een aantal
opzichten af van het gewone mondepitheel:
- Naar apicaal toe neemt het aantal cellen af waardoor de dikte erdoor sterkt
vermindert.
- (Als er geen ontsteking is) weinig retelijsten worden gevormd op de overgang van
epitheel en bindweefsel.
10
De stof tussen de cellen van een weefsel.
11
Een desmosoom is een structuur in de celmembraan van dieren die ervoor zorgt dat cellen aan elkaar
kunnen hechten. Desmosomen komen ook voor in de zogenaamde intercalairschijven tussen hartspiercellen
van de mens,
12
Een intermediair filament is een onderdeel van het cytoskelet van een dierlijke cel. Het is een dun eiwitbuisje
dat de cel versterkt en in vorm houdt: het houdt de organellen op hun plek en stabiliseert de cel in verhouding
met omgevende cellen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller henrieke-de-vries. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.82. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now