Dit is een overzichtelijke samenvatting van natuurkunde overal hoofdstuk 2: straling. §1 t/m §5 Zijn beschikbaar in deze samenvatting. Er staan plaatjes in en alle begrippen zijn onderstreept. Succes met leren!
H2 Straling
§1 elektromagnetische straling
Elektromagnetische straling is een verzamelnaam voor alle straling die uit
elektromagnetische golven bestaan, zoals:
● Radiogolven, dit wordt gebruikt om informatie uit te wisselen, bijvoorbeeld door de
radio of gps.
● Microgolfstraling wordt gebruikt door je telefoon, magnetron en wifi.
● IR-straling (infrarood) is een straling die warmte uitzend. De zon straalt ook IR uit. Je
afstandsbediening gebruikt ook IR.
● Uv-straling (ultraviolet) wordt ook door de zon uitgezonden en zorgt dat je bruin word.
● Röntgenstraling is straling die gebruikt wordt op vliegvelden en in ziekenhuizen om
ergens doorheen te kijken.
● Gammastraling is straling die sommige deeltjes spontaan uit zenden.
● Zichtbaar licht is straling die de juiste golflengte heeft voor het menselijk oog om op
te vangen, dit is dus zichtbaar.
Elektromagnetische straling is ingedeeld in het elektromagnetisch spectrum:
Het elektromagnetisch spectrum is ingedeeld op golflengtes. Als je een bepaalde straling wil
waarnemen moet je zorgen dat de antennes (ontvanger van de straling) even groot is als de
golflengte van de straling. Onze ogen hebben dus de juiste “antennes” om zichtbaar licht te
ontvangen.
Golflengtes worden bestaan vaak uit erg veel nullen, om deze reden worden ze in de
machten van tien geschreven.
Elektromagnetische straling bestaan uit fotonen. Dit zijn stralings pakketjes die
stralingsenergie met zich meedragen. De regel is: hoe kleiner de golflengte van de straling,
hoe groter de stralingsenergie. Stralingsenergie kan gevaarlijk zijn.
, ● Radiogolven, microgolfstraling en IR-straling hebben te weinig energie en zijn niet
schadelijk.
● Uv-straling is ook niet schadelijk, het kan zelfs gezond zijn. Maar als je er teveel van
krijgt verbrand je en kan je huidkanker krijgen.
● Röntgenstraling kan ook geen kwaad, behalve als je het teveel ontvangt. Hierom
loopt de doctor ook weg, aangezien deze elke dag röntgenfoto's maakt.
● Gammastraling is wel gevaarlijk, gammastraling heeft namelijk een kleine golflengte
dus veel energie.
De totale energie die per seconde van alle fotonen samen ontvangt is het vermogen.
Elektromagnetische straling heeft veel bronnen. Je hebt 2 categorieën in de bronnen:
1. Bronnen die uit de natuur komen zijn natuurlijke stralingsbronnen. De mens is
bijvoorbeeld ook een bron doordat we warm zijn. Hoe hoger de temperatuur van een
stof hoe groter de stralingsenergie die wordt uitgezonden. Als iets warm word zendt
het eerst rood licht uit, maar na een tijdje zendt het evenveel van alle kleuren uit en
wordt de stof “witheet”.
2. Bronnen die de men heeft gecreëerd om straling op te wekken (zoals bijv
zendmasten) zijn kunstmatige stralingsbronnen. Hierbij geldt: hoe hoger de spanning
hoe groter de stralingsenergie van de uitgezonden straling.
§2 het atoom
Er komen van nature 94 soorten atomen voor op aarde. Een atoomsoort wordt ook wel een
element genoemd. Het grootste deel van alle atomen zijn ijzeratomen. Er worden ook
elementen in laboratoria gemaakt. Deze atomen kunnen vaak niet lang bestaand, ze zijn
instabiel. Dit betekend dat ze na een tijdje uit elkaar vallen; vervallen. Bij vervallen ontstaat
er een ander atoom en wordt er straling uitgezonden. Een atoom die straling uitzendt is een
radioactief atoom.
De straling die een vervallend atoom uitzend kan gammastraling zijn of alfa- of bèta straling.
Alfa en beta straling zijn geen elektromagnetische straling. Alfa en bètastraling bestaan uit
erg snel bewegende deeltjes en hebben een massa. Alfa deeltjes hebben meer massa dan
beta deeltjes.
Bij een chemische reactie wordt ook energie uitgestoten, maar de energie die bij een
vervalreactie wordt uitgestoot is vele malen groter.
Radioactieve stoffen vervallen in een vast tempo. Dit leg je vast in de halveringstijd. Na elke
halveringstijd is nog de helft van de beginhoeveelheid over.
formule halveringstijd
( 12 ) × 100 %=percentage overgebleven atomen , n=het aantal halveringstijden
n
§3 gevaren van straling
Stralingsenergie kan gevaarlijk zijn, dit komt doordat als je in korte tijd veel straling ontvangt
er veel lichaamscellen dood gaan. Dit heeft rode blaren, huid en stralingsziekte als gevolg.
Ook kan straling DNA moleculen beschadigen. Dit zorgt dat cellen gaan afsterven of
aanpassen. Dit laatste is vooral gevaarlijk doordat een DNA-cel zich dan gaat delen en dan
kan je kanker krijgen.
Als je straling wilt tegenhouden moet je rekening houden met het doordringen vermogen, dit
geeft aan hoe gemakkelijk straling ergens door heen gaat. Alfa straling bestaat uit grote en
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nadine3840. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.25. You're not tied to anything after your purchase.
