Class notes
Strafrechtspleging HC 2
- Course
- Institution
Volledige uitwerking hc 2
[Show more]
Seller
FollowMgocmen
Reviews received
Content preview
Strafrechtspleging HC 2We gaan het vandaag hebben over de persoon van de dader. We gaan kijken naar de
verklaringen vanuit criminologie die persoonskenmerken gebruiken om te verklaren waarom
mensen overgaan toto crimineel gedrag.
Ik wilde beginnen met een klein filmpje over een voormalig knuffelcrimineel (Holleedeer).
Als je dat ziet dan is het niet zo vreemd dat er bepaalde theorieën zijn die de verklaring voor
dit type gedrag zoeken in persoonlijkheidsfactoren. Het was overigens zijn zus waar hij met
in gesprek was. Dus ook nog iemand die redelijk dicht bij hem stond. We komen later nog
wat terug op wat kenmerken/dingen die hij zegt die toch wel indicaties geven van bepaalde
psychische problemen.
We gaan vandaag 4 onderwerpen bespreken
Het eerste is een stukje historie waarin we gaan kijken ofdat crimineel gedrag wel
een ‘vrije keuze’ is ofdat het toch ergens anders vandaan, heeft het met de
persoonlijkheid te maken?
Vervolgens gaan we in op de meer biologische verklaringen voor crimineel gedrag.
Ik ga wat vertellen over persoonskenmerken van daders, dus meer de psychologisch
verklaringen. Daar komen we weer terug op Holleeder.
Tot slot gaan we het hebben over het onderzoek naar uitgaansgeweld wat ik
afgelopen jaar heb gedaan. Daarin heb ik gekeken naar factoren in de achtergrond
van verdachte van uitgaansgeweld en andere mogelijke verklaringen om te kijken
waar het crimineel gedrag vandaan komt en of dat we dan te maken hebben met een
dwarsdoorsnede van de Nederlandse bevolking en ofdat er iets meer aan de hand is
met diegene die zich daaraan schuldig maken.
Verlichting en denken over criminaliteit: het vrije individu
We gaan terug naar de 17e/18e eeuw, met mensen als Beccaria en Benthem die in het
tijdperk van de verlichting vooral alle crimineel gedrag als een vrije keuze beschouwden. Dus
het is eigenlijk het individu die zelf bepaald of je daartoe overgaat. Dat soort ideeën hebben
natuurlijk tot op heden grote invloed, omdat het hele strafrecht min of meer gebaseerd is op
dat uitgangspunt van dat vrije wil. Dus op het moment dat een verdachte niet meer
verantwoordelijk kan worden gehouden voor wat hij zelf doet, dan heb je strafrechtelijke
gezien een behoorlijk probleem.
Wat met name B en B eigenlijk hebben bedacht is het feit dat elke mens uit is op winst te
maximaliseren, dus het zo veel mogelijk vergroten van het genot en het zo veel mogelijk
vermijden van pijn. Naarmate de straf maar afschrikwekkend is dan kiezen mensen ervoor
om zo veel mogelijk die pijn te vermijden en dus geen crimineel gedrag te vertonen. Dit
soort ideeën moet je natuurlijk ook zien i n het kader van het tijdperk waarin ze werden
verdacht. De industriële revolutie speelde een belangrijke rol. Dat bracht ook met zich mee
dat er bv. ook gekeken moest worden ofdat er opgetreden moest worden tegen willekeur
van machtshebbers.
, Ontstaan van de positivistische school
Hoe ontwikkelde zich die gedachte verder? In de 19e eeuw ontstond vervolgens de
positivistische school. Daar is eigenlijk voor het eerst de gedachte dat crimineel gedrag niet
alleen maar vrije wil is maar dat dat ook iets te maken heeft met de omstandigheden waarin
mensen verkeren. In eerste instantie werden die omstandigheden vooral gezocht in de
kenmerken van het individu. Dus er werd nog niet zo zeer gekeken naar de
leefomstandigheden of omgevingsfactoren, maar naar het individu. Waar komt dat
vandaag? Met name de ideeën van Charles Darwin hebben daar een behoorlijke invloed op
gehad. Darwin had het eigenlijk over de natuurlijke selecte. Als je dat vertaald naar c
crimineel gedrag dan werd eigenlijk het idee gelanceerd: mensen die crimineel gedrag
vertonen zijn op de een of andere manier in de evolutie nog wat achter gebleven of er is in
het hele selectieproces wat verkeerd gegaan waardoor ze eigenlijk wat terugvallen naar een
wat primitiever gedrag. M.a.w. criminelen werden als een atavisme gezien, dat is een soort
van terugval in de natuurlijke selectie waarbij kenmerken terugkomen die eigenlijk al
uitgeselecteerd hadden moeten zijn. Dan zit je al heel sterk op de meer biologische
verklaringen voor crimineel gedrag. Dus het zit in de genen zou je kunnen zeggen.
Cesare Lombroso
De eerste criminoloog die die gedachte verder heeft uitgewerkt is Cesare Lombroso. Zijn
uitgangspunt was dat inderdaad vanuit de gedachte van Darwin dat crimineel gedrag een
soort atavisme was. Cesare Lombroso ging uit van het idee dat dat dan ook zichtbaar moest
in de de uiterlijke kenmerken van de mensen. Dus m.a.w. kon je het aan de koppen van de
verdachte zien dat er iets met ze mis was en dat e dus om die reden dat crimineel gedrag
vertoonden. Wat Cesare Lombroso binnen de criminologie in zekere zin voor wordt
gewaardeerd is het feit dat hij dat ook op een wetenschappelijke manier probeerde te
onderzoeken. Hij ging bij het meten van de schedels en het onderzoeken van zijn subjecten
zoo zorgvuldig mogelijk te werk. Die metingen ed. deed hij vrij secuur. Dat legde hij ook vast
en in die zin is het el een eerste proever van meer sociaalwetenschappelijke verantwoorde
manier van meten. Alleen wat hij probeerde te bewijzen met die metingen was het
probleem. Het boek van Cesare Lombroso is weliswaar in 1876 gepubliceerd maar alleen in
het Italiaans. Pas het begin van de 20e eeuw werd het vertaald in het Engels. Toen dat het
geval kwam dus ook meer kritiek los, o.a. van een Engelsman Charles Goring die zelf ook
onderzoek had gedaan in de gevangenissen. Charles Goring kwam tot een tegengestelde
conclusie en stelde vast dat o.b.v. zijn onderzoek er helemaal verschil te vinden tas tussen
uiterlijke kenmerken van verdachte van criminaliteit en mensen die dat gedrag niet
vertonen. Het idee was: uiteindelijk zijn zowel de erfelijke factoren als omgevingsactoren
van belang. Je kunt het dus niet alleen wijten aan biologische factoren maar het heeft ook te
maken met de omstandigheden waarin mensen verkeren. Zelfs Lombroso is in zijn latere
jaren tot die overtuiging gekomen, hij hield zich dus niet vast aan zijn oorspronkelijke ideeën
wat betreft het kunnen zien aan mensen of ze crimineel waren.
Het werk van Sigmund Freud heeft er ook een behoorlijke invloed op gehad. Freud ging uit
van het idee dat in principe alle individuen geneigd zijn tot wangedrag/crimineel gedrag en
dat eigenlijk alleen maar een effectieve socialisering van mensen ertoe leidt dat ze dat
gedrag niet vertonen. M.a.w. de mens moet in toom gehouden worden, anders kan iedereen
in feite overgaan tot het plegen van crimineel gedrag. Dat gedachtegoed had op een
gegeven moment ook invloed op criminologie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Mgocmen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.22. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now