Class notes
Strafrechtspleging HC 3
- Course
- Institution
Volledige uitwerking hc 3
[Show more]
Seller
FollowMgocmen
Reviews received
Content preview
Strafrechtspleging HC 3Vandaag gaan we het hebben over criminologische theorieën die de omgeving van een
dader/delinquente als verklaring nemen voor het delinquente gedrag. We gaan een inzicht
geven in verklaringen voor crimineel gedrag die de omgeving als uitgangspunt nemen.
Doelstelling en inhoud college
We zullen 4 onderdelen behandelen vandaag.
Een beetje achtergrond bij de vraag waar die sociologische verklaringen vandaan
komen.
Vervolgens gaan we kijken naar de differentiële associatietheorieën, dan gaat het
met name om verklaringen die iets zeggen over de vormgeving van de dader en het
individu van de dader.
Vervolgens kijken we naar de criminaliteit in wijken, waarbij de verklaring voor een
verhoogd niveau van delinquent gedrag in een buurt meer wordt gezocht in de
kenmerken van de buurt. Dan gaat het met name om achterstandswijken.
Tot slot gaan we het hebben over de theoretische stroming van anomie en strain.
Dan gaat het met name om allerlei factoren die stres veroorzaken zowel bij
individuen als in een hele gemeenschap/samenleving.
Dus het is eigenlijk een vervolg op de verklaringen die we vorige week hebben besproken.
Waarbij het dan ging om de kenmerken van de dader. Waarbij we eigenlijk ook al hebben
gezien dat al in de periode van Lombrose een hoop kritiek kwam van bv. Charles die toch
wezen op die invloed van de omgeving en dat daar uiteindelijk tot de conclusie kwamen dat
de omgeving wel belangrijker zou kunnen zijn dan de kenmerken van de persoon.
‘De banaliteit van het kwaad’
De discussie over de vraag: is het nou een speciaal type persoon dat criminaliteit pleegt of
ligt het aan de omgeving? Kwam ook nadrukkelijk naar boven in het proces tegen Adolf
Eichmann (1961). We kennen hem wel als de persoon die de uitroeiing van de hele Joodse
groep heeft georganiseerd. Hij werd eind jaren 50 door de Israëlische geheime diensten in
Argentinië opgespoord en gevangengenomen in Israël. Wat in dat proces met name
zichtbaar werd is iets waar Halla Arend (Amerikaanse filosoof) over geschreven heeft, dat
Eichmann toen hij daar eenmaal zat dat hij overkwam als een kantoorklerk van het nazisme,
er werd niet gekeken naar hoe hij was als persoon. Arend heeft dat in een beroemde
uitspraak gedefinieerd als de banaliteit van het kwaad. Dus m.a.w. iedereen wanneer die in
dergelijke omstandigheden komt, kan tot dit gedrag overgaan, het heeft niet zo zeer te
maken hoe iemand als persoon in elkaar zit.
Iedereen kan dader worden
Er zijn een aantal experimenten geweest in de VS die dat beeld verstrekt hebben. Ik ga er
even kort op in.
Een daarvan is het Stanforn Prison Experiment (1971). Dat is een experiment op een
Amerikaanse universiteit waarbij een groep studenten werd verdeeld in bewakers en
gevangenen. En waarbij dat experiment binnen een heel korte tijd dusdanig uit de
hand liep dat het moest worden gestaakt, omdat diegene die als bewakers waren
aangewezen zich als allerlei manieren begonnen te misdragen ten opzichte van de
, gevangenen. De gevangenen kwamen dan ook direct in een slachtofferrol terecht.
Ook dat is vaak gebruikt als illustratie om aan te geven dat met name de
omstandigheden waarin mensen verkeren tot dat gedrag kunnen leiden.
Iets eerder had je al het experiment van Stanley Milgram (1962). Een acteur (de
leerling) zat achter een glasscherm en als hij een fout antwoord gaf moest een
andere persoon (de leraar) een elektrische schok toebrengen. Na elke schok ging het
voltage omhoog. De persoon die de schok kreeg was een acteur, de persoon die de
schok moest toebrengen was zich hier niet van bewust. Interessant is dat veel
proefpersonen hier heel ver in gingen. Er werd weliswaar druk gezet op de
proefpersonen, maar dat 65% van de proefpersonen door ging tot de dodelijke schok
was erg verassend. De vraag is uiteraard wel waarom 35% niet gehoorzaamde en het
experiment niet afmaakte.
Uiteraard hebben dit soort experimenten een enorme impact gehad op het denken over
crimineel gedrag. Dus de omgeving en de omstandigheden bepalen waartoe mensen in staat
zijn en waartoe ze overgaan.
Je kunt natuurlijk ook op dit soort experimenten een bepaald kritiek hebben. Wat zou een
verklaring kunnen zijn voor het feit dat mensen zo ver doorgaan in dit soort
omstandigheden? Diegene roept steeds: ‘u bent verantwoordelijk, ik niet’. De vraag is
natuurlijk in hoeverre dat in andere omstandigheden misschien wel heel anders zou
uitpakken. Het rationaliseren van het gedrag speelt een heel belangrijke rol in verklaringen
waarom mensen in bepaalde omstandigheden dat gedrag vertonen. Met name bij
witteboordencriminaliteit speelt dat een heel belangrijke rol. Dan is het feitelijk een
werknemer binnen een bedrag die vaak door de omstandigheden (bazen) gedwongen wordt
tot gedrag dat eigenlijk niet kan/immoreel is en dat op hetzelfde manier weg wet te
rationaliseren (ik krijg de opdracht, ik ben niet verantwoordelijk). Een ander punt dat
belangrijk is bij dit soort experimenten is dat je ook moet realiseren dat ook een flink deel
van de mensen stopte (35%). Wat verklaart dat dan?
Nu gaan we naar de sociale leertheorie en de differentiële associatie.
Delinquent gedrag moet je leren!
1 van de belangrijkste elementen van de theorieën die omgeving centraal stellen bij het
verklaren van delinquent gedrag, zijn sociale leertheorieën. De kern daarvan is dat
criminaliteit/delinquent gedrag net als ieder ander gedrag gewoon leert in sociale interactie.
Een van de eerste die daar wat over geschreven is de Fransman Gabriel Tarde, eind 19 e
eeuw. Hij heeft met name gewezen op het belang van imitatie, dus dat eigenlijk alle gedrag
van mensen inclusief delinquent gedrag, geleerd wordt door anderen te imiteren en door te
kijken hoe zij dingen doen. Dat geldt zowel voor gewoon gedrag en bij delinquent gedrag. En
bij delinquent gedrag geldt dat ze wel voor de opvattingen die iemand heeft over
criminaliteit en het plegen daarvan in hoeverre diegene daar tegenover staat als voor
gewone criminele handwerk. Dat moet je net als ander crimineel handwerk gewoon leren.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Mgocmen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.22. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now