Class notes
Strafrechtspleging HC 5
- Course
- Institution
Volledige uitwerking hc 5
[Show more]
Seller
FollowMgocmen
Reviews received
Content preview
Strafrechtspleging HC 5We gaan het vandaag hebben over organisatiecriminaliteit. Dat is een vorm van criminaliteit
die heel vaak voorkomt zonder dat je daar bewust van bent. Het gaat hier om criminaliteit,
strafbare feiten die gepleegd worden door bedrijven in de context van de normale
bedrijfsactiviteiten. Dus het is wat anders dan georganiseerde criminaliteit. Als bedrijven in
het spel komen dan zijn ze meestal speciaal opgericht voor het plegen van criminaliteit, bv.
bedrijf voor import en export van fruit waar je cocaïne tussen kunt stoppen. Dat is niet
hetzelfde als organisatiecriminaliteit. Daar zou het gaat om strafbare feiten die in het kader
van het fruitbedrijf zouden worden gepleegd, bv. uitbuiten van personeel. Een ander
belangrijk onderscheid is het gebruik van fysiek geweld. Bij georganiseerde misdaad is dat
vaak aan de orde, bij organisatiecriminaliteit is het meer intimidatie dan dat er eigenlijk
mensen worden geliquideerd of anderszins fysiek mishandeld.
We gaan eerst organisatiecriminaliteit behandelen. We gaan kijken naar de historie: wie
heeft dat begrip bedacht etc.? Dan organisatiecriminaliteit in NL, ik gebruik daarbij een
voorbeeld uit een onderzoek dat ik een aantal jaar geleden heb gedaan. Daar heb ik gekeken
naar het mengen van chemisch afval met scheepsbrandstoffen dat ik NL ene behoorlijk
probleem is en dat bijdraagt aan de milieuvervuiling. Tot slot gaan we meer in op
verklaringen voor organisatiecriminaliteit vanuit criminologische theorie. We komen dan
weer terug op een aantal theorieën die we de revue hebben zien passeren en ook nog een
nieuw theorie, namelijk de gelegenheidstheorie. Dat gaat meer uit van rationele keuzes, en
dat is bij organisatiecriminaliteit vaak de verklaring die gezocht wordt.
Witteboordencriminaliteit
Witteboordencriminaliteit is in 1939 door Edwin Sutherland voor het eerst geïntroduceerd.
We kennen hem ook van de differentiële associatietheorie. Zijn tweede grote bijdrage was
witteboordencriminaliteit. Dat is een beetje breder dan alleen organisatiecriminaliteit. Hij
definieerde dat als criminaliteit gepleegd door individuen en bedrijven die hoog op de
maatschappelijke ladder staan. De eerste keer dat hij dat verhaal vertelde was op een
bijenkomst in 1939. Hij zei: wij kijken alleen als criminologen op dat moment naar (street
crimes) mensen die diefstallen plegen, of straat plegen of overvallen die vaak uit de lagere
sociale klasse kwamen, dat is te beperkt, want mensen die juist hoog op die
maatschappelijke ladder staan en met name bedrijven plegen net zo goed criminaliteit. Dat
gaf een enorme discussie. Je moet ook niet vergeten dat de jaren 30 niet zo lang was na
Lombroso, dus ze waren net aan de ideeën gewend dat je op een bepaalde manier naar
verklaringen van criminaliteit moest kijken en dan komt Sutherland en zegt dat we het veld
van criminologie veel breder moeten zien dan dat we op dit moment hebben gedaan. Dus
dat gaf directe discussie.
White Collar Crime
Vervolgens is Sutherland onderzoek gaan doen en hij is gaan kijken naar misdrijven gepleegd
door de 70 grootste Amerikaanse bedrijven en 15 publieke nutsbedrijven. Dat boek heeft
Withe Collar Crime. Het kwam erop neer dat die bedrijven wel degelijk allerlei vormen van
criminaliteit pleegden en dat het vaak veel erger was in de termen van wat het opbracht n
hoeveel slachtoffers het veroorzaakte dan het alle street crimes bij elkaar. Dat boek kreeg
gelijk ook te maken met een enorme weerstand. Dat had ook te maken met de tijdgeest in
, Amerika op dat moment. Dit werd gewoon echt gezien als een aanval op het Amerikaanse
systeem. Ze zeiden: hoe kan het nou zo zijn dat onze meest gerespecteerde bedrijven zich zo
schuldig maken aan vormen van criminaliteit? Hij kreeg ook te maken met allerlei dreigingen
met schadeclaims door advocaten van die bedrijven, met als gevolg dat zijn uitgever het
boek niet in een ongecensureerde vorm naar buiten durfde te brengen. In de versie die 1949
verscheen waren alle bedrijfsnamen eruit gehaald. Sutherland heeft het gebaseerd op
openbare bronnen/ vastgestelde feiten: rechterlijke uitspraken, berichten in media. Hij
verzon die dingen niet. Het heeft tot 1983 geduurd voordat er een ongecensureerde vorm
kon verschijnen. Je ziet wel hoe gevoelig het in Amerika lag.
IBM als 1 van die bedrijven…
Om wat voor soort criminaliteit hadden we het dan? Sutherland kwam erachter dat er in de
WOII IBM kantoorapparatuur aan het naziregime had geleverd dat was gebruik voor de
administratie van de holocaust. Dat is eigenlijk gewoon regelrecht landverraad dat IBM
pleegde op dat moment. Dus allemaal zware feiten.
Categorieën van witteboordencriminaliteit
Ik heb het over organisatiecriminaliteit, Sutherland had het over witteboordencriminaliteit.
Er is een onderscheid tussen deze twee termen. Witteboordencriminaliteit is heel breed, het
wordt door sommige gedefinieerd als elke vorm van criminaliteit waarbij geen geweld komt
kijken, maar die wel bedoeld is voor financieel gewin. Dat is eigenlijk gewoon te breed om
werkbaar te zijn.
Dus je kunt beter kijken naar de soort categorieën van witteboordencriminaliteit
- Witteboordencriminaliteit die wordt gepleegd door individuen tegen willekeurige
slachtoffers. Dan gaat het wel om delicten waarbij geen geweld komt kijken. In het
algemeen wordt witteboordencriminaliteit wel afgebakend tot fraudedelicten. Bv.
mensen die goederen op marktplaats zetten en ze vervolgens niet leveren. Dus dan
betaal je wel maar je krijgt de spullen niet. Of ze bieden iets aan en vervolgens krijg je
iets anders. Het is niet zo dat alleen mensen die op de hoog maatschappelijke ladder
zijn dit soort criminaliteit plegen.
- Witteboordencriminaliteit die wordt gepleegd door individuen tegen bedrijven. Bv.
medewerker die fraudeert t.o.v. zijn bedrijf. Of mensen met een gokverslaving die
vaak frauderen.
- Witteboordencriminaliteit die wordt gepleegd door bedrijven tegen willekeurige
slachtoffers. Die slachtoffers zijn niet altijd even goed gedefinieerd, daar kom ik later
nog op terug. Bv. volkswagenschandaal waarbij software ingebouwd wordt waardoor
de auto’s veel meer vervuilende stoffen uitstoten dan dat ze volgens de wetgeving
zouden moeten doen. Daar is het bedrijf bezig met regels te overtreden, de
slachtoffers zijn wij met zijn allen, omdat de extra bijdrage aan de milieuvervuiling
iedereen schaadt. Dus daar heb je dan te maken met willekeurige slachtoffers.
- Witteboordencriminaliteit die wordt gepleegd door bedrijven tegen medewerkers.
Bv. milieucriminaliteit. Een zaak waarin een asbestsaneringsbedrijf 20 Poolse
medewerkers inhuurde via een uitzendbureau, die vervolgens een heel pand liet
ontmantelen dat vol zat met asbest. Die mensen kregen daar helemaal geen
beschermende kleding (witte pakken, maanhelmen) etc. bij. Zij werden 3 maanden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Mgocmen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.22. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now