Vandaag gaan we het hebben over straffen. Hierbij gaan we vooral kijken naar de vraag:
helpt straffen? Voorkomt het recidive? Brengt het mensen op een beter pad? Als dat niet zo
is, waar ligt dat dan aan? Kun je ook onderscheid maken tussen soorten straffen of
maatregelen in relatie tot het effect dat ze hebben?
Wat gaan we vandaag doen? Eerst gaan we kijken naar de strafrechtketen. Vervolgens ga ik
in op de geschiedenis en de ontwikkeling van het leer van de straffen. Dan gaan we kijken
naar de effecten van straffen. En vervolgens gaan we een specifieke casus bespreken en dat
heeft te maken van het aanpakken van criminele netwerken die bezig zijn met synthetische
drugsproductie. Een laatste onderdeel is een alternatief voor straffen, of iets dat als een
aanvullende maatregel kan worden opgelegd, namelijk de voordeelsontnemingen. Ook daar
is onderzoek gedaan naar in welke mate het iets opbrengt.
Er wordt veel verwacht van straffen, met name in bepaalde politieke stromingen.
Dit is een logo van de VVD, maar ook hier kan je vraagtekens bij zetten.
De strafrechtsketen is een belangrijk element van het straffen. In elke democratie is het hele
systeem erop gebaseerd om zo weinig mogelijk straffen nodig te maken. We hebben het
eerder gehad over criminaliteit als een sociaal construct. Dat geldt natuurlijk ook voor
straffen als een sociaal construct. En dat geldt voor het maken van wetten. Het punt is dat
op het moment in een democratische samenleving de wetten gedragen worden door de
bevolking (democratisch gelegitimeerd zijn) dan zou dat moeten inhouden dat zo veel
mogelijk mensen zich uit eigen vrije wil aan die wet houden. Dus dat betekent dat je niet zo
veel straffen hoeft uit te delen. In de praktijk zie je dat in vrijwel alle democratische
samenlevingen het rechtssysteem vrij klein is, altijd klaagt over gebreken aan
middelen/financiering. Dat heeft te maken met het feit dat we het hele strafrechtelijk
systeem als een ultimumremedium beschouwen dat normaliter alleen nodig is voor die
kleine groep mensen die zich niet aan algemeen aanvaarde wetten en regels houden.
Hoe effectief is straffen eigenlijk? Dit is een plaatje van een trechter van de strafrechtsketen.
Het begint met het aantal strafbare feiten dat naar schatting plaatsvindt in NL.
, Aan de ene leggen we veel nadruk op het belang van straffen aan de andere kant zien we
dat er van alle gepleegde feiten maar 2% ooit tot een vervolging lijdt. De vraag is dus: hoe
kan een samenleving functioneren als er uiteindelijk zo weinig wordt bestraft? Dus op de
een of andere manier weten we met elkaar samen te leven zonder dat er een uitgebreid
strafsysteem voor nodig is en zonder dat er op elk gepleegd feit ook daadwerkelijk straffen
volgen. Dus we hebben niet veel verwachtgingen van het hele strafsysteem.
Hoe kan je dit verklaren: In slachtofferenquêtes wordt ook gevraagd aan mensen: heeft u
aangifte gedaan bij de politie en waarom niet? Dan zie je dat in de meeste gevallen men
toch zegt: ik vond het allemaal niet zo belangrijk, ik heb het op een andere manier opgelost,
ik verwacht niet veel van het doel van aangifte in de termen van vervolging door de politie.
De leer van het straffen
Wat willen we nou eigenlijk met straffen?
De historische ontwikkeling van straffen
Absolute benadering
Klassieke benadering
Relatieve theorieën
Verenigingstheorie
Absolute (middeleeuwse) benadering van straffen
Bij deze benadering had straffen maar 1 doel: vergelding door het toevoegen van leed. Dat
leed moet wel evenredig zijn met wat de verdachte zelf had aangericht. Dus wanneer
iemand een oog uitgestoken was dan mocht de verdachte ook het oog uitgestoken worden.
Dus het moest wel in evenwicht zijn met wat de verdachte had aangericht. In de klassieke
periode was verbanning een populaire middel, je stuurde diegene die zich niet aan de
wetten en regels hielden naar een andere plek. Straffen heeft geen verbeterdoel. 1 van die
kenmerken van de absolute benadering is dat de straf bij voorkeur in het openbaar moest
worden voltrokken om de hele gemeenschap het duidelijk te maken dat iemand crimineel
gedrag had vertoond. Bv. schandpaal. Dus je ziet dat er neiging bestaat om al gauw terug te
vallen op die reflexen van de absolute benadering.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Mgocmen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.22. You're not tied to anything after your purchase.