Summary
samenvatting sociale en politieke leerstelsels (geslaagd 1ste zit)
- Course
- Institution
volledige leerstof, cursus, notities en powerpoints
[Show more]
Seller
Follow
marietourlousse
Reviews received
Content preview
SOCIALE EN POLITIEKELEERSTELSELS
INLEIDING
Elke samenleving ziet zich gedwongen de daarin bestaande ongelijkheid te rechtvaardigen:
er dienen redenen voor te worden gevonden, want zo niet, dan dreigt het politieke en
sociale bouwwerk in te storten. Zo brengt elk tijdperk een aantal met elkaar tegenstrijdige
discoursen en ideologieën voort met het doel de bestaande of gewenste ongelijkheid te
legitimeren, en om de economische, politieke en sociale regels te beschrijven die nodig zijn
om het geheel te structureren (Thomas Piketty)
Ongelijkheid
Emancipatie = heeft te maken met de menselijke betrachting om een volwaardige plaats in
de samenleving te krijgen
Individuen en groepen krijgen steeds meer grip op de eigen levensomstandigheden, wat
vooruitgang impliceert
Vooruitgang
Wanneer groepen zich voor verandering mobiliseerden, waren er altijd andere groepen die
streefden naar behoud
Emancipatiegeschiedenis verbonden met machtsconflicten = ideologische strijd
IDEOLOGIE
= een geheel van ideeën en opvattingen dat aan de sociaal-politieke verhoudingen vorm wenst
te geven. Het omvat dus opvattingen die zowel descriptief als normatief zijn : het is een
poging om vat te krijgen op de sociopolitieke omgeving zoals die is en zoals deze hoort te zijn
Ideologische strijd
Verschillende ideologieën gebruiken verschillende centrale concepten
Verschillende ideologieën gebruiken sterk afwijkende definities voor hetzelfde begrip
Een ideologie is dynamisch
Dynamiek afwezig wordt een doctrine
Marxisme-wetenschap-ideologie
Volgens Marx is de werkelijkheid niet zomaar zichtbaar -> sociale wetenschap is daarom
de zoektocht naar kennis over de verborgen ware aard van de maatschappij
Voor Marx was ideologie dus datgene wat de tegenstrijdigheden van de
maatschappelijke werkelijkheid verbergt
1
,WETENSCHAPPELIJKE THEORIE EN IDEOLOGIE
GELIJKENISSEN
1. Bevat een set van aannames en startpunten
2. Legt uit hoe de sociale wereld eruit ziet
3. Legt uit hoe en waarom de wereld verandert
4. Reikt een systeem van concepten en ideeën aan
5. Verduidelijkt relaties tussen concepten
6. Verschaft een gerelateerd systeem van ideeën
VERSCHILLEN
Ideologie Sociale theorieën
Geeft absolute zekerheid Conditioneel, onderhandeld begrijpen
Alle antwoorden op alle vragen Incompleet, aanvaarde onzekerheid
Vast, gesloten, af Groepend, open, proces, uitbreidend
Blind voor alternatief bewijsmateriaal Verandering gebaseerd op bewijs
Opgesloten in een bepaald moraal systeem Ontdaan van sterke moraliserende
standpunten
Vooringenomen Neutraal, neemt alle kanten in acht
Interne contradicties en incosistenties Zoekt sterk naar logische consistentie
Vastgeroest in specifieke positie Overstijgt sociale posities
2
,HOOFDSTUK 1 : DE ONTRAFELING VAN DE MIDDELEEUWSE ORDE (1450-1650)
Impact van de wetenschappelijke revolutie mag niet overschat worden intellectuele
veranderingen in het denken bedreigden de leer van de Kerk
Renaissance : na een lange periode van verval (donkere middeleeuwen) verkeerde Europa in
een fase van wedergeboorte
Feodaal systeem verdwijnt
Nieuwe economische verhoudingen = kapitalisme (begon in Engeland)
Geleidelijke ontvoogding van wetenschap en politiek!
Periode van hegemonie : opstand van het protestantisme
Leidt tot contrareformatie = einde van de katholieke hegemonie (=katholieke kerk als
centrale speler vh politieke gebeuren in Europa)
Koloniale ontmoetingen : door technieken van mobiliteit en communicatie
Nieuw soort denken : individu speelt belangrijkere rol en de mens komt centraal te staan
(we willen zaken rondom ons begrijpen)
Mens niet langer ondergeschikt aan de macht van de Kerk
1. WETENSCHAPPELIJKE VOORUITGANG EN DE GELEIDELIJKE EMANCIPATIE VAN DE
POLITIEK
LEONARDO DA VINCI (1452-1519)
Het logische en experimentele
Rede gebruiken om inzichten te verwerven -> kijken naar natuur en kunnen ontrafelen
Experimenten : iets nabootsen om daaruit te leren
Veranderende economische verhoudingen in een verdeeld Italië mercantilisme
De concentratie van de macht in het verdeelde Italië lag tijdens de Renaissance bij de
stadstaten
- Elke stadstaat hier belastingen nefast voor de prijs van product
- Gevolg : dit vormde een rem op de ontwikkeling van het mercantilisme
Mercantilisme : de vorst had de taak het inkomen van de natie te ontwikkelen
- Steunen op de macht van handelaars koning kon zo commerciële ontwikkeling
van de natie vergroten en zijn eigen macht verder uitbouwen
In die structuren zie je de ontvoogding van de politiek
= mensen beginnen nadenken over een oplossing , willen een grotere entiteit Italië politiek
statement
Langzaam proces van secularisering begon
3
, NICOLLO MACHIAVELLI (1469-1527)
Il Principe : eerste moderne politieke tratkaat
Brak met traditionele vorstenspiegels
Leerboek voor toekomstige vorsten, waarin de idealen van het koningschap werden
opgesomd zodat de toekomstige vorst een geïdealiseerde spiegel werd voorgehouden
waarop hij zijn beleid kon enten
Verwerpen van deze moraal als basis van een reflectie over politiek
- Hij baseerde zich op het empirisme dat ervan uitging dat kennis voortkwam uit
ervaring
Belangrijkste uitgangspunt : menselijke natuur altijd en overal hetzelfde
Menselijke natuur tegelijkertijd goed en slecht
- Voor politiek ervan uitgaan dat de mens van nature slecht was
Debat Rousseau en Hobbes
- Hobbes : mens met rust laten zonder overheid iedereen zal elkaar bevechten,
mens is egoïstisch
- Rousseau : mens is sociaal en zal willen samenwerken om doelen te bereiken
Secularisme impliceerde geen antireligieuze houding
Religie niet vermengen met het politieke = secularisering van de politiek (religie is iets
persoonlijks)
De staat moest niet gelegitimeerd worden obv religie, traditie of geschiedenis, maar
enkel obv resultaten!!
De staatsrede (la raison d’état) werd een doel op zich en om die uit te bouwen, waren alle
middelen heilig
Pleitte voor het oprichten van een leger, bereid te vechten omdat ze iets te verliezen hadden
, niet omdat ze een beloning krijgen
Met vrijheid bedoelen de mensen = zekerheid
Zekerheid = orde & onaantastbaarheid van het privaat bezit
Staatsorde -> geen willekeur
Populair machiavellisme
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marietourlousse. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.17. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
76799 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now