RELIGIE, ZINGEVING, LEVENSBESCHOUWING : ORIENTERING
DEEL 1 : ONZE ROL ALS MENS IN DE WERELD EN IN HET ONDERWIJS VAN VANDAAG
Professionele, normatieve identiteit
= Is zich bewust van de eigen morele opvattingen en beseft dat deze een invloed uitoefenen op het
dagelijks, professioneel handelen in de klas en school.
Leerkrachten beïnvloeden zo het leven van de leerlingen en helpen hen om hun wereldbeelden en
attitudes worm te geven.
= In onze huidige wereld met vele globale uitdagingen en etnische vraagstukken is een professionele,
normatieve identiteit van groot belang.
Als leerkracht kunnen inspelen op complexe situaties en diverse individuen.
Te maken krijgen met moeilijkere normatieve vraagstukken.
= Verbonden met ‘levensbeschouwing’.
Soort leerkrachten dat we in de opleiding willen:
Bijdrage hebben tot een meer rechtvaardige, vreedzame, tolerante, inclusieve en duurzame wereld.
Ze moeten worden toegerust met relevante spirituele vaardigheden, kennis, attitudes en waarden.
Van cruciaal belang dat zij zichzelf met anderen begrijpen en bewust worden van hun individuele en
collectieve invloed op wereld.
= Het gaat niet alleen om wat leerlingen meekrijgen in onderwijs, maar om wat ze er zelf mee gaan doen.
Referentiekader
= Iedereen heeft andere voorgeschiedenis en achtergrond. Je verleden, wat je allemaal hebt meegemaakt, context
waarin je opgroeide, gewoontes die je overnam (BV elke vrijdag frieten)… Alles draagt bij tot je referentiekader.
= Het bepaalt wie je bent, hoe je naar de wereld kijkt, hoe je naar andere mensen kijkt, hoe je je mening
vormt, wat je juist of fout vindt, wat je aanvaardt of kwaad van wordt, hoe je handelt.
= Je mensbeeld en ideeën over een godsbeeld.
Wat buiten ons referentiekader zit, vind je een beetje raar/ vreemd.
Heel je omgeving heeft er een invloed op. BV: je ouders, familie, sociale media
Volgens Van Dale
= Het geheel van waarden en normen binnen een bepaalde groep, het geheel van kennis en ervaring
waaruit iemand kan putten.
DUS: we kijken naar hetzelfde, toch zien we niet hetzelfde.
Verband referentiekader & identiteit
= Referentiekader en identiteit spelen wederzijds op elkaar in.
Wie ik ben (identiteit) bepaalt mee hoe ik kijk naar dingen van de wereld (referentiekader), en welke
dingen ik zie en niet zie.
Hoe ik kijk naar de dingen, vanuit welk perspectief ik de wereld bekijk (referentiekader), is van
invloed op wie ik ben/ wil zijn (identiteit).
= Je dromen, je karakter, je seksuele oriëntatie, je genderidentiteit… maken deel uit van jouw identiteit.
= Identiteit is dus meervoudig en iedereen heeft andere ‘deelidentiteiten’. -> maakt ons uniek.
Vergelijking met taart:
Stel je identiteit is een taart en die snij je in verschillende stukken.
Elk stuk stelt een deelidentiteit voor.
Jij beslist hoeveel stukken jou taart heeft en hoe groot die stukken zijn.
Doel: Kruispuntdenken
Bewust worden van deelidentiteit
Leren herkennen van privileges, machtsfactoren
Je staat een eerste keer stil bij je eigen identiteit en je rol in de wereld.
Assen van kruispuntdenken:
Bij het kruispuntdenken zijn er 14 assen van je identiteitsvorming zoals geslacht, huidskleur en
leeftijd. Het kruispuntdenken is een voorstelling van meervoudige identiteit of hoe die identiteit
gevormd wordt.
Toepassing onze privileges op basis van onze deelidentiteit:
Identiteitsas: financiële situatie
Inhoud: middenklasse, rijk, kansarm,…
Dominante norm: middenklasse
Functies identiteit:
= Onze identiteit geeft ons leven richting. We weten wie we zijn & weten hoe we in de wereld willen staan.
Als we problemen hebben met onze identiteit, lopen we verloren (vergelijking kompas).
Functie 1: belonging (behorende)
= We voelen de nood om tot bepaalde groepen te behoren en zijn op zoek naar samenhorigheid.
Functie 2: Sense (zintuigelijk)
= We willen weten hoe de wereld in elkaar zit en zijn op zoek naar betekenis of zingeving.
Functie 3: Agency (instantie)
= We willen op onze eigen benen staan en verantwoordelijkheid nemen.
Multiperspectiviteit
= Houdt in dat men zich kan losmaken van het eigen perspectief, via verschillende invalshoeken naar zaken
kan kijken en zich kan inleven in het perspectief van degenen met wie men in interactie treedt.
Gebeurtenissen, situaties en personen vanuit verschillende perspectieven bekijken.
Het perspectief van andere kunnen begrijpen en verklaren.
Getuigenis Chimanda (wie zie gie?)
,PISA test
= Grootschalige internationale vergelijkende onderzoeken vanuit OESO (wisk & lezen)
=Focussen zich niet alleen op ‘cognitieve vakken’ zoals wiskunde en taal. Ze hebben ook aandacht voor ‘soft
skills’ en ‘globale competenties’.
Globale competentie
Kritisch kijken naar globale ontwikkelingen
Kritisch en verantwoordelijk omgaan met digitale informatie en sociale media
Interculturele gevoeligheid aanmoedigen
De eigen plek ontdekken in de samenleving en de wereld en actie ondernemen
Een stereotype
= Een vaststaand beeld van bv een groep mensen dat niet overeenkomt met de werkelijkheid. Dit vormt
dan een vooroordeel en dat kan leiden tot discriminerende denkbeelden en gedragingen.
1.1ONZE HUIDIGE WERELD
1.1.1 Globale uitdagingen
‘We leven in een uitzonderlijke tijd met gigantische technische kennis en mogelijkheden; en tegelijkertijd
zijn we getuige van een nooit geziene destructie van het leven.’
Moderniteit heeft het westen aan de ene kant veel geboden:
Waarden van vrijheid en gelijkheid
Democratie als bestuursvorm
Waardigheid van elke mens
Technologische vooruitgang
Aan de andere kant zijn de grenzen van onze bloei bereikt:
= Vele uitdagingen waarvoor we vandaag staan.
Klimaatopwarming
Verlies biodiversiteit
Menen op de vlucht
Oorlog
Psychisch lijden
Wat is de aard van deze crisis? Is het economisch, politiek of maatschappelijk? Is het moreel, intellectueel
of technologisch?....
De crisis waarbij wij te maken mee hebben, zijn vanuit het perspectief van Roek verbonden met een zingevingscrisis.
Levensbeschouwing ligt in het hart van ecologische crisis/ levensbeschouwelijke crisis/ zingevingscrisis:
Manier waarop mensen omgaan met bezit, invulling van geluk, economie, natuur.
Groot probleem
Levensbeschouwelijke levensvragen die globale crisissen oproepen:
Wanneer is het genoeg?
Wat hebben we nodig om gelukkig te zijn?
Waarom de drang naar meer?
In welk economisch systeem willen we deel uitmaken?
, Jason Hickel
= Schreef een boek ‘Minder is meer’
= Volgens hem niet de mensen als ‘mens’ die het probleem veroorzaken.
= Oorzaak ligt in het economische systeem, het kapitalisme.
Kapitalistische systeem
= Alles draait rond ‘groei’.
= Die groei wordt aangejaagd door toename industriële grondstofwinning, massaproductie, afvaltoename en consumptie.
= Vastgelegd in groeicijfers
Hoe meer kapitaal, hoe meer macht en ander kapitaal die kon verwerven.
Grote kloof in samenleving tussen degene die kapitaal hadden & meerderheid die moest werken.
Kapitalisme streeft steeds naar meer groei.
Territorium moest uitgebreid worden
Nationale gebieden, hulpbronnen, uitbuiten eigen bevolking was niet meer voldoende.
Hele planeet werd onderworpen aan de logica van de kapitaalaccululatie.
Groei is niet de oplossing, groei zorgt voor een probleem
DOEL: zoveel mogelijk produceren, zo weinig mogelijk betalen voor arbeid en grondstoffen.
ERVOOR: De productie was afgestemd op de gebruikswaarde. (kocht en maakte enkel wat nodig was)
Zorgt voor een nieuwe levensbeschouwelijke crisis.
De eerste kapitalisten moesten de manier veranderen waarop de mens naar de levende wereld keek.
Jason Hickel schreef in zijn boek:
Het gaat over een ‘dualistische ideologie’.
= De mens en de natuur kwamen in het westerse denken tegenover elkaar te staan.
= De natuur was ter exploitatie, ter ontginning.
= De natuurwetenschappen gingen in denken en doen het wereld- en mensbeeld vorm geven.
= Het lichaam werd een werktuig waarmee geld werd verdiend.
Volgens Hickel vond er een omslag plaats van collectieve samenwerking naar een individualisering.
= Het denken werd gekoloniseerd.
We moeten naar een hogere vorm van bewustzijn om uit de trance die de groei ons oplegt, te
doorbreken.
o Het gaat om een hoger bewustzijn van wat we hier doen op aarde en waarom.
o Bv door meer schulden te maken, onze milieuwetgeving te versoepelen, werkweek te verlegen
en te snoeien in sociale bescherming.
Gevolgen agressief nastreven van economische groei van onze maatschappij:
Economische instabiliteit
Ondermijnt onze democratieën
Buit een groot deel van de wereldbevolking uit
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LageronderwijsArtevelde. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $15.57. You're not tied to anything after your purchase.