College 1
Sociologie = wetenschap die zich bezighoudt met het verklaren van gedrag van individuen en
groepen van mensen vanuit de maatschappelijke invloeden die ze ondergaan.
Het recht = een weergave van normen uit de samenleving.
Opdracht van de sociaal werker: (global definition)
1. Sociaal werk is een praktijk-gebaseerd beroep en een academische discipline die
sociale verandering en ontwikkeling, sociale cohesie, empowerment en bevrijding
van mensen bevordert.
2. Principes van sociale rechtvaardigheid, mensenrechten, collectieve
verantwoordelijkheid en respect voor diversiteit staan centraal in het sociaal werk.
3. Onderbouwd door sociaalwerktheorieën, sociale wetenschappen,
menswetenschappen en inheemse en lokale vormen van kennis, engageert sociaal
werk mensen en structuren om levensuitdagingen en problemen aan te pakken en
welzijn te bevorderen.
Perspectieven op sociaal werk:
1. Rehabilitatie = herstel. Vorm van hulpverlening aan mensen met (langdurige)
psychiatrische problemen. Het doel is mensen te ondersteunen in hun herstelproces
en bij hun deelname aan de samenleving.
2. Sociaal-collectivisme = benadering die zich richt op het verbeteren van de
maatschappelijke positie van de meest onderdrukte en achtergestelde groepen. (Bijv.
door groepen te helpen emanciperen of door de samenleving te veranderen)
3. Individueel-reformisme = benadering waarbij sociaal werk wordt gezien als een vorm
van dienstverlening aan de cliënt. Gericht op aanbod (weinig vraaggericht). Het
veranderen van de maatschappij is niet aan de orde, meer gericht op behoud.
4. Lebensweltorientierung = stelt de leefwereld van de cliënt centraal. Welke
problemen doen zich voor in het alledaagse bestaan? Stimuleert de zelfredzaamheid
van de cliënt, zodat deze goed kan functioneren in het leven van alledag.
5. Mensenrechtprofession = drie centrale opdrachten voor het sociaal werk.
1. Bescherming van personen tegen schendingen van hun rechten.
2. Verzetten tegen systematische schendingen van mensenrechten.
3. Mensenrechteneducatie en ervoor zorgen dat instanties rechten waarborgen.
Mensbeelden = idee, voorstelling van het mens-zijn.
2 overheersende mensbeelden:
1. Autonoom mensbeeld mensen zelfstandig en vrij zijn en over hun eigen leven
kunnen beslissen. Vrijheid belangrijker dan solidariteit. Mensen verantwoordelijk
voor hun handelen. Grootste bedreiging voor mensen met een autonoom
mensbeeld: inmenging in de bestaansvrijheid.
, 2. Zorgend mensbeeld mensen zijn sociaal en relationeel. Ze zijn betrokken bij
elkaar. De zorg voor jezelf en voor elkaar staat centraal. De context is essentieel. De
grootste bedreiging is: verlaten worden. Afhankelijk van elkaar.
Compromis:
3. Relationele autonomie mens is zelfstandig individu. Moet zelf kunnen
ontwikkelen. Wel belangrijk om zorg te bieden aan elkaar en om te kijken naar
elkaar.
Mensbeeld van Thomas Hobbes (1588-1679)
- De mens is van nature slecht.
- Jaloezie, strijd en streven naar zelfbehoud in combinatie met schaarste leiden tot een
oorlog van allen tegen allen.
- We worden elkaars vijanden, door de gelijke kans onze doelen te verwezenlijken.
- Niemand is te vertrouwen.
- Oplossing: sociaal contract (om veiligheid te garanderen)
Mensbeeld van Jean-Jacques Rousseau (1712-1778)
- De mens is van nature goed.
- De oorspronkelijke mens is vrij (van regels), onafhankelijk van anderen. Er is geen
maatschappelijke ongelijkheid.
- De maatschappij verpest de mens (bezit, regels en wetten).
- De mens is een (sociaal) gevoelswezen. Medelijden is een ‘oorspronkelijke deugd’.
Van nature gericht op elkaar om te helpen.
- Oplossing: de algemene wil, garantie van vrijheid.
, College 2
Maatschappelijke opdracht sociaal werker middeleeuwen: mensen moeten niet
doodgaan.
Paradigma’s
Paradigma = een complex geheel van opvattingen, methoden en vraagstellingen, dat de
gemeenschap van een bepaald tijdvak een idee geeft van wat de belangrijke vragen zijn, en
hoe die opgelost moeten worden. Het is een referentiekader van waaruit wij de
werkelijkheid interpreteren.
Defectparadigma: Verstandelijke gehandicapten vroeger
- Mensvisie: mens met beperkingen
- Status: patiënt
- Begeleiding: verzorgen/behandelen
- Plaats: instituut
- Maatschappelijke houding: segregatie = mensen blijven alleen binnen hun groep en
vormen zich niet met de rest. Tegenovergestelde is integratie.
Ontwikkelingsparadigma: Verstandelijke gehandicapten na defectparadigma
- Mensvisie: mens met mogelijkheden
- Status: leerling
- Begeleiding: trainen/ontwikkelen
- Plaats: speciale voorzieningen in de samenleving
- Maatschappelijke houding: normalisatie
Burgerschapsparadigma: Verstandelijke gehandicapten nu (na 1990)
- Mensvisie/beeld: mens met rechten en plichten
- Status: burger
- Begeleiding: ondersteunen
- Plaats: gewone voorzieningen in de samenleving
- Maatschappelijke houding: integratie/inclusie
Paradigmashift = paradigmaverschuiving = een ontwikkeling die leidt tot een volstrekt ander
beeld van de werkelijkheid. Vaak ontstaat bij zo’n ontwikkeling een grote tegenstelling
tussen de voor- en tegenstanders van het nieuwe paradigma.
Zorgmodellen
1. Medisch model:
- Verstandelijke handicap is een ziekte.
- Ontstaan in 17e eeuw met opkomst van wetenschap:
- Eind 19e eeuw, ‘zwakzinnigen’ werden genezen door rust en arbeidstherapie.
2. Ontwikkelingsmodel/ pedagogisch model:
- Beperking is aangeleerd gedrag dat veranderd kan worden.
- ’60/’70, visie emancipatie
- Carel Muller, doorbraak IQ test: mensen zijn ontwikkelbaar/leerbaar.
3. Interactioneel/ relationeel model:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller daniquewikkers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.47. You're not tied to anything after your purchase.
