Complete samenvatting over alle gevraagde boeken van geo voor het VWO examen. Globalisering, Systeem aarde, Zuid-Amerika en Wonen in Nederland. Per paragraaf van elke boek is er een samenvatting. Begrippen en processen die je moet weten voor het examen staan beschreven :)
Zuid-Amerika
Hst 1 Zuid-Amerika continent van extremen
1) Wat zijn de topografische kenmerken van Zuid-Amerika?
- Het continent bestaat uit 13 zelfstandige staten
- Het continent heeft eilanden in Atlantische en grote oceaan.
2) Welke natuurlijke regio’s zijn er in Zuid-Amerika en wat zijn hun kenmerken?
Aan de zuidkant Andes gebergte met veel werkzame vulkanen en een trog
In het noorden Hoogvlaktes
3) Hoe kun je het voorkomen van de verschillende klimaten en El Niño in Zuid-
Amerika verklaren?
Zuid-Amerika ligt in de tropische zone op aarde. De warme lucht stijgt op en er is een
lagedrukgebied. De opstijgende lucht koelt af, condenseert en vormt wolken met neerslag.
Normale situatie: Passaatwind waait tussen 0 - 30 graden zuiderbreedte en koudwater bij
Zuid-Amerika komt omhoog. Het water wordt de kant van Australië opgeblazen door de
passaten. Door het Andes gebergte is er droge lucht aan de lijzijde van Zuid-Amerika.
Daarom kan er een hogedrukgebied ontstaan en is er een woestijn. Bij Australië zal deze
lucht opwarmen en verdampen en condenseren dus veel neerslag (lagedrukgebied).
Dus:
Droogte aan de westkust door koude zeestroom en droge lucht
Veel neerslag aan de oostkust door warme zeestroom en vochtige lucht
Indonesische en Australië veel stijgingsregens
,Hogedrukgebied = koud en droge lucht
Lagedrukgebied = warmen en vochtige lucht
El niño: De passaten worden minder sterk waardoor er minder koud water omhoogkomt en
het warme water meer kans krijgt om naar Zuid-Amerika te stromen waardoor dit
hogedrukgebied een laag drukgebied wordt. En Australië en Indonesië een hogedrukgebied.
In Zuid-Amerika is er dan minder voedselrijk water beschikbaar. Waardoor er minder
visvangst is. En door de droge gebieden komen er modderstromen.
4) Welke natuurlijke vegetatie vind je in Zuid-Amerika en welke samenhang is er met
het klimaat?
Het grootste deel van Zuid-Amerika bestaat uit tropisch regenwoud, ook wel selva genoemd.
Het is er altijd warm en er valt veel neerslag.
- Er is een tropische bodem en deze heeft vaak maar een dun laagje humus. Door het
warme en vochtige klimaat zetten bacteriën dood bladafval om in mineralen. Voor
een deel wordt dit direct weer opgenomen door de planten.
- Veel neerslag zorgt voor veel uitspoeling, waardoor er weinig humus en mineralen op
de bodem achterblijven. De grond is daardoor onvruchtbaar.
- Door het ontbreken van humuszuren lossen ijzer- en aluminiumverbindingen niet op.
De roestvorming geeft de grond een rode kleur. Dit wordt latosol genoemd.
5) Wat is de samenhang tussen de kenmerken van de grote rivierbekkens en het
klimaat?
In Zuid-Amerika liggen 3 grote stroomgebieden. Orinoco, de Amazone en de Paraguay. Ze
stromen naar de Atlantische oceaan toe. De eerste 2 hebben een hoge afvoer. De Paraguay
veel minder omdat deze door een droog gebied stroomt.
Het smelten van het smeltwater uit de Andes speelt een rol.
6) Welke landschappen zijn door de platentektoniek ontstaan en hoe kun je dat
verklaren?
Schilden en rift: Alleen nog maar afbraak, graniet en metamorf gesteente.
Andes gebergte = Door de subductie van de oceanische nazca plaat en de continentale Zuid-
Amerikaanse plaat. De oceanische plaat duikt dan onder de continentale plaat. De twee
platen zitten goed aan elkaar vast. Door de hoge snelheid van de convergentie, weinig
sedimentatie en vlakke subductie kunnen er bergen ontstaan.
, Vulkanisme: Aan de westkust is een subductiezone, de oceanische korst smelt samen met
sediment wat meegetrokken wordt.
De volcanic gap: want het is heel jonge oceanische plaat waardoor er niet tot bijna niet op
elke plek subductie plaats vindt
Galapagoseilanden: De eilanden liggen op een hotspot: Bij een hotspot komt magma vanuit
de mantelpluim naar boven door de lithosfeer Er ontstaat een schildvulkaan. De
magmahaard zit op een vaste plek in de aardmantel + de verschuiving van de Nazcaplaat
naar het oosten ontstaat er een rij van vulkanen steeds meer richting het oosten.
Aardbevingen:
7) Wat is het verband tussen het voorkomen van ertsen, olie, gas en de geologie in
Zuid-Amerika?
1) Erts: Door heet water en gassen kan de druk in de magmahaard erg hoog worden en
ontstaan er scheuren waarin veel metalen en zilver stollen (ertsen)
2) Olie en gas: Aardolie ontstaat uit plankton wat bezinkt in de zee. Na hoge druk en
een laag sediment wordt dit omgezet in aardolie-en gas. In Zuid-Amerika in Brazilië
voor de kust Er was een diepe slenk waar veel plankton kon bezinken.
8) Hoe verliep het proces van verstedelijking in Zuid-Amerika?
Er snelle toename van de urbanisatie. 1950 en 2015 van 50% 78%. Eerst was de oorzaak
door armoede op het platteland en aantrekking van de nieuwe industrie. Ook veel
baankansen in de steden, Gevolg: Filevorming en vervuiling.
9) Hoe zijn de tegenstellingen tussen arm en rijk zichtbaar in de megasteden in Zuid-
Amerika en hoe probeert men ze te verminderen?
Er is in Zuid-Amerika grote polarisatie (Groepen komen steeds meer tegenover elkaar te
staan) dit leidt tot grote sociale verschillen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sofiedejonge. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $17.78. You're not tied to anything after your purchase.
