Samenvatting Rechtsfilosofie
als onderdeel van de cursus
Recht en Samenleving
Boek: Mens en Mensenrechten, basisboek rechtsfilosofie van Thomas Merkens
HBOrechten, Hogeschool Utrecht
1
, Hoofdstuk 1, 2, 3
Mensenrechten
Natuurrecht en Rechtspositivisme
______________________________________________________________________
2 visies op het recht
● Natuurrecht: samenhangend verband tussen recht en moraal
→ onrechtvaardig recht = geen recht (ondraaglijkheidsformulering Radbruch)
4 kenmerken:
er bestaan morele criteria
die zijn kenbaar
recht dient hiermee overeen te komen
indien niet: geen recht
● Rechtspositivisme : geen verband recht en moraal; gelding berust op handhaving
○ Normatief rechtspositivisme : wet is wet, hier moet je aan gehoorzamen
(beveltheorie Austin)
○ Beschrijvend rechtspositivisme : Wet is wet, maar er aan houden is een
tweede(Hart)
→ termen ‘wettelijk onrecht’ en ‘bovenwettelijk recht’ zijn in interne tegenspraak volgens
rechtspositivisten, omdat er niets naast of boven de wet bestaat. Deze termen impliceren dat
er wel iets naast of boven de wet geldt.
→ VB: ‘De rechtvaardigheid van een wet speelt ook mee’ is iets wat een rechtspositivist
nooit zou zeggen; het is een uitspraak voor een natuurrecht denker.
Een goede wet bestaat uit 3 waarden(op volgorde van belangrijk naar minder belangrijk):
rechtvaardigheid
rechtszekerheid
doelmatigheid
Volgens Radbruch geldt een positieve wet altijd, ook al is hij onrechtvaardig
→ liever onrechtvaardige wet, dan geen wet (, want het geeft wel rechtszekerheid)
→ tot op zekere hoogte! ondraaglijkheidsformulering: als kloof tussen rechtvaardigheid en
rechtszekerheid ondraaglijk groot wordt, dan moet rechtszekerheid wijken voor
rechtvaardigheid en is het geen wet
Verloocheningsformulering : wanneer de wetgever niet de rechtvaardigheid nastreeft
→ Dit is moeilijk bewijsbaar, wordt NIET gebruikt!
(!) Neurenberg en muurprocessen: nazi’s veroordeeld ogv. natuurrechtelijke argumenten
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Nienootje. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.59. You're not tied to anything after your purchase.