psychologie: individu is de focus
gedragingen individu impact op het werk werk impact op het individu
Situering van de A&O-psychologie
Starten vanuit focus vanuit individu/ mend
2 complementarie activiteiten:
Mens die consumeert
Mens die produceert wij focussen ons hierop
mens-mens: pure interpersoonlijkhied
mens arbeid
- ergonomie: omgeving aanpassen aan het individu vb.: verlichting, toestellen zodat je
geen rugklachten hebt
- arbeids-psychologie: individu aanpassen aan de omgeving/ de job vb.: opleiding volgen,
personen selecteren
- organisatie-psychologie: bestuderen aan het individu in de organisatie/omgeving
Historische en maatschappelijke evoluties
Filosofie:
Plato:
, beschrijft ideale Staat als plaats waar individuen die taken toegewezen krijgen waarvoor
best geschikt
stelt: geen twee personen exact gelijk geboren; mensen verschillen qua natuurlijke
begaafdheden
stelt militaire geschiktheidstests op om soldaten van ideale Staat te selecteren
Juan de Dios Huarte y Navarro:
grote individuele verschillen
verschillende beroepen vereisen verschillende vaardigheidspatronen
belang van goede professionele diagnostiek door de staat, zodat men jongeren kan
verplichten het kennisdomein te bestuderen waarvoor meest geschikt rol van de
staat: vaardigheden onderzoeken en de mensen dan verplichten om dat te gaan
studeren
voordeel voor staat
voordeel voor individu: geen tijd en moeite verspillen
vandaag de dag: interessetest, onderwijskiezer,…
Natuurwetenschappelijke methode:
observatie hypothese (idee over hoe de zaken werken) toetsing
verwerping/aanvaarding hypothese
Vb. Milgram experiment experiment met elektrische schokken:
1. Observatie: Hoe is iedereen meegegaan met hitler?
2. hypothese: wanneer er een autoriteit is, mensen neiging om die te volgen
3. Toetsing: hij liet mensen naar het labo komen en zeggen dat het een leerexperiment
is persoon moet leraar zijn altijd als de persoon fout antwoord gaf kreeg hij een
schok veel mensen deelden dodelijke schokken uit
4. Aanvaarding hypothese idee: mensen deden dat wanneer er een autoriteit
aanwezig was.
(https://www.youtube.com/watch?v=xOYLCy5PVgM)
1901: Walter Dill Scott
- Voor het eerste economische activiteit gaan linken aan psychologische inzichten
- Toespraak over psychologie en reclame (hoe mensen gaan overtuigen?)
- Voor eerst commerciële activiteit linken aan psychologische inzichten
1912: Hugo Münsterberg
- Boek geschreven: Psychology and industrial efficiency
- Natuurwetenschappelijke testen toepassen op selectie
- Toepassen van empirisch – natuurwetenschappelijke methode op selectie
- Vb.: Trambestuurders testen, zo snel mogelijk reageren als er een lichtje gaat
branden (hoe snel reageren ze in gevaarlijke situaties?
Differentiële psychologie:
Galton, Pearson:
- Had sterke interesse in individuele verschillen
- Experimentele methode
- Ontwikkelen van statistische technieken (gemiddelde,
standaardafwijking, correlatie) liet toe om groepen en
individuele verschillen te beschrijven
- Basis voor selectiepsychologie
- labo galton Vb.: verschillen van oogkleur, hoe lang armen
zijn
-
Guilford, Cattell:
- Individuele verschillen in persoonlijkheid
Evolutie van maatschappelijke beeld over de mens in een arbeidssituatie
Hoe is het beeld op de werkende mens doorheen de jaren?
, < 20 eeuw
Werknemer volgt slaafs instructies en heeft geen eigen mening
Ook kinderen tewerkgesteld
De rationeel-economische mens
Mensen zijn lui en we moeten ze overhalen met rationeel-economische redenen
Werknemer heeft vooral rationeel - economische motieven
Taylor, scientific management
Productie verhogen + betere werknemers
Werkmethoden moeten gebaseerd zijn op wetenschappelijke principes
bestuderen hoe we de job beter kunnen uitvoeren
Case studie: 1 iemand bestuderen (smith) ik ga zeggen hoe gij moet werken
productiever en meer verdienen vb.: je moet uw wagen zo vasthouden, je moet
uw pauze dan nemen productie steeg conclusie: we moeten zeggen wat ze
moeten doen
Selecteer, train en ontwikkel elke werknemer op een wetenschappelijke manier
Zorg ervoor dat de geplande werkmethode gevolgd wordt
Managers analyzeren en plannen, werknemers voeren uit
Zo worden mensen geselcteerd door te kijken in welk taakje mensen het beste
zijn
Vb.: 1 iemand gaat de deuren maken, 1 iemand de sleutels, 1 iemand … =
taylorisme
Waarom werkte dat toen? Omdat er toen een zeer moeilijke economische
situatie was, smith was heel arm
Gilbreths, time and motion studies (was een Koppel)
Doorgedreven voor van taylorisme
Op micro-niveau te gaan kijken hoe ze bewegingen kunnen optimaliseren vb.:
gaat het sneller om jas van boven naar onder of omgekeerd open te doen?
Alfabeth heel snel noteren wat anders moest minder tijdverlies door het
alfabeth
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jannesomers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.14. You're not tied to anything after your purchase.