Dit document bevat een samenvatting voor het vak mediageschiedenis () aan de VUB. Het is een zelfgemaakte samenvatting die me heeft doen slagen op dit vak.
Zie ppt voor de inhoud, doelstellingen, assumptie, plaats in het criterium en evaluatie
- Contingentie? → het kan een bepaald iets in de geschiedenis constant van richting gaan
laten veranderen
➢ Bv: Coronacrisis → niet veel mensen hebben die crisis kunnen voorspellen en op korte
termijn heeft men alles moet herorganiseren; nieuwe vocabulaire
➔ Het heeft de geschiedenis een onverwachte wending gegeven
➢ De toekomst is nooit zoals we denken dat het zal zijn, het neemt een andere wending
Slide 22: uitspraken die elkaar tegenspreken
Continuïteit en verandering → opdracht (zie opnamen)
- Dingen die grondig zijn veranderd
➢ Meer aandacht voor diversiteit op beeld (maar nog steeds veel racisme en discriminatie)
➢ Films nu op cd/dvd’s en online en minder op cassetten
➢ Minder stereotypering
Reader
De academische teksten zijn leerstof en daar kunnen vragen worden gesteld op het examen → te
lezen voor de les
➔ Kunnen linken met hedendaagse situaties
, Module 1: Journalistiek
1. Wat is journalistiek?
Wanneer ‘ontstaat’ de journalistiek?
- Afhankelijk van wat als ‘journalistiek’ wordt gezien → Wat journalistiek is, is vrij relatief
- ‘Nieuws’ en verspreiding daarvan heeft altijd bestaan (roddels, militairen en spionage, …)
- Maar ‘journalistiek’ is specifieker dan verspreiding van nieuws
1.1 Wat voor iets is journalistiek?
• Het is een
activiteit
• Het is ook een
product van dit
activiteit
- Het komt uit het Frans journalisme
- De term journalisme is nog niet heel erg oud
- Het is een meer gedetailleerde definitie
- Het doel van journalistiek wordt hier ook
meegegeven
- Het gaat om een bepaalde manier van schrijven en
schrijfstijl die typisch is voor gedrukte uitgaves
- Principes staan centraal
- Journalistiek gezien als ideologie/bepaalde ethiek
- Wat er niet wordt belicht zijn de achterliggende
motieven
- De definitie van journalistiek is een definitie dat
moet worden geproblematiseerd
Journalistiek in het Frans
➢ Het concept ‘deontologie’ wordt direct in de eerste zin al naar voren gebracht
➢ Journalistiek is een statuut die door het wet wordt bepaald
➢ Het verspreiden van media = eenvoudiger
Zowel in het Engels als Frans worden standaarden en de statuut v/d journalist naar voren gebracht
,Algemene definitie ‘Journalistiek’
- Journalistiek als product
- Journalistiek als genre
➢ Bepaalde manier van schrijven, presenteren van gegevens, …
- Journalistiek als beroep / discipline
➢ Geheel aan normen, procedures, standaarden om journalistiek (als product) te
produceren (professionalisering en journalistieke professionele ideologie)
➢ Journalistiek als autonoom veld/beroep (opleidingen, statuut)
- Een activiteit
- Het belang van de bepaalde vorm van journalistiek → kranten, radio of tv
- Het journaal, de krant → journalistieke producten
- Verzamelen, schrijven, bewerken en presenteren van nieuws voor een wereldwijde
distributie voor de luisteraar te informeren
- Journalistiek heeft een bepaalde stijl en schrijfkarakters → kolommen, grote titel,
gestructureerde lay-out, tussentitels afbeelding met uitleg van de afbeelding, inleiding (=
lead)
- Journalistiek is gebaseerd op waarheid, precisie en juistheid
1.2 Via etymologie naar de geschiedenis van de journalistiek
Etymologie = vanwaar het woord vandaan komt
Oefening
- Lijst van Belgische kranten die vandaag bestaan
➢ Het Nieuwsblad
➢ De Standaard
➢ Het Belang van Limburg
➢ De gazet van Antwerpen
➢ De metro
➢ Het Laatste Nieuws
➢ De streekkrant
➢ Le Soir
➢ De morgen
➢ De Tijd
- Verdwenen Belgische krantenartikelen
➢ De Vooruit
➢ De gazet van Mechelen
➢ Het Volk (Gent)
- Buitenlandse krantenartikelen
➢ The New York Times
➢ The Guardian
➢ Le Monde
➢ Der Spiegel
➢ Le Parisien
➢ Wall Street Journal
➢ Economics
➢ La gazetta dello sport
, Het groeperen van de kranten volgens termen die voorkomen in de titels
- Gazetta (Venetië, 1556) (gaza = klein muntstuk met een gaai (i.e. vogel) op) → gazette, gazet
➢ Link met de betaalmiddel wordt naar voren gebracht
- Coranto / courant (actuele berichten) (NL → rol Amsterdam als handelscentrum) → krant
- Dagblad, journal, (cf. ‘het journaal’)
- Nieuwsbrief (newsletter)
- Broadsheet (vel papier met nieuws, satire, …)
- Newspaper (term 1670)
- Zeitung / tijding (bericht, “berichten uit ….”)
- Corriere, post, mail, telegraaf, …
➢ Verwijzen naar bepaalde dragers
- Verschijningsmoment: Le Soir, Le Matin, De Morgen, …
- Il Mundo, Le Monde, …
➢ Door het lezen van die krant heb je een zicht op de wereld
- Rol krant: observer, guardian, …
- Politieke kleur krant: Le Peuple, Het Volk, Vooruit, Libération
‘Journalistiek’ pas echt doorgedrongen als term in 19e eeuw → term is nu pas 2 eeuwen oud
2. De vroege ontwikkeling van de journalistiek: Handel, religie,
politiek, technologie
Wat is een krant?
- De krant verschilt van andere (en oudere) gedrukte vormen van nieuws en debat (bv.
nieuwsballade, pamflet en vlugschrift)
- Vier voorwaarden
➢ Regelmatig en vast verschijningsritme (→ nieuws wanneer er nieuws binnenkomt
(postkoets), naar aanleiding van belangrijke gebeurtenis, …)
➔ Belangrijkste eerste voorwaarden om te spreken van een krant
➔ Wekelijks, later dagelijks
➔ Spreken we nu nog v.e. krant als het online staat? Of als het 24h nieuws plaatst?
➢ Continuïteit en herkenbare identiteit (titel, formaat, rubrieken, inhoud, …)
(→ bundeling van brieven, spontaan of onregelmatig publiceren van pamfletten als
reactie op gebeurtenis, …)
➢ Focus op actualiteit
➔ Vraag stellen → Wat is actualiteit?
➔ Is een hedendaagse reflectie nog actualiteit, of moet actualiteit gaan over wat er
gisteren of vandaag is gebeurt?
➢ Gericht op (relatief) breed aantal thema’s
➔ Niet enkel over de eco of over sport bijvoorbeeld
= Onmogelijk om te spreken van een ‘plotse ontstaan’ van een krant, maar eerder trage ontwikkeling
vanuit verschillende voorlopers, en door verschillende bredere ontwikkelingen (economisch,
cultureel, economisch, religieus, politiek …)
= Evolutie naar online nieuws met gedeeltelijk andere productie en consumptie → wat met deze
voorwaarden?
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller imanecharrat. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.32. You're not tied to anything after your purchase.