Voeding
Introductiecollege:
Gezonde voeding is voeding die qua samenstelling en hoeveelheid van nutriënten optimaal is voor de
gezondheid.
Geschiedenis voedingsonderzoek:
- 500-300 BC: Oude Griekenland: ‘Levensmiddelen’ – ‘atleten dieet’
- 1753: James Lind: Scheurbuik 1e RCT met citrusvruchten – voeding + ziekte
- +- 1770: Lavoisier/Laplace: Oxidatie voeding: energie lichaamsfuncties
- 1816: Magendie: Dierenexperimenten, eiwitten nodig voor overleving – macronutriënten
- 1827: Prout: Koolhydraten, eiwit, vet
- 1912-1940: Ontrafelen (rol) vitaminen en mineralen, focus op deficiënties, dierexperimenten
– micronutriënten
- Na 1960: Voeding en welvaartziekten – verzadigd vet & hartvaatziekten
- Anno 2021: verbreed voedingsonderzoek, veel linken met gedrag en politiek en
duurzaamheid, er is nog veel wat niet bekend is
Hoorcollege 1:
De voeding, de kwaliteit en de kwantiteit, die je eet bepaalt je lichaamssamenstelling voor een deel.
Waarom willen we lichaamssamenstelling weten?
- Om gezondheidsrisico vast te stellen
- Om veranderingen in lichaamssamenstelling te volgen die geassocieerd zijn met bepaalde
ziekten
- Om de effectiviteit van voedings- of activiteiteninterventies te bepalen
- Om het ideale lichaamsgewicht vast te stellen
- Om voedingsadvies of trainingsadvies te geven
- Om groei en ontwikkeling te volgen
Wat is lichaamssamenstelling?
- Atomair niveau – meest gedetailleerd
- Moleculair niveau
- Cellulair niveau
, - Weefsel niveau
- Lichaamsniveau – relatief grove samenstelling
Wat is samenstelling van een lichaam?
- ‘reference man’:
• Man
• 20-24 jaar
• Gezond
• 1,74M
• 70 kg
Lichaamssamenstelling op atomair niveau:
- Hoeveel calcium zit er in je lijf?
• 1 kg (1,4%)
- Hoeveel zuurstof zit er in je lijf?
• 43 kg (61%)
• In bijna al je weefsels zitten zuurstofatomen
-
Lichaamssamenstelling op moleculair niveau:
- Hoeveel water zit er in je lijf?
• 42 kg (60%)
- Hoeveel eiwit zit er in je lijf?
• 10 kg (14%)
• Zit voornamelijk in je spieren, maar spieren bestaat uit meer dan alleen eiwitten
- Hoeveel koolhydraat zit er in je lijf?
• 0,5 kg (0,6%)
• Klein beetje in je spieren en klein beetje in je lever, er zit suiker in je bloed, er zit ook
glycogeen in je lichaam
-
Essentieel vet is het vet dat je echt nodig hebt en zonder dat vet kan je niet leven.
- Je kan nooit een vetpercentage lager dan 1,5-2% krijgen
Niet-essentieel vet is ook best belangrijk.
, - Het is je energiereserve
- En het is een soort buffer om je organen te beschermen en tegen kou te beschermen
Verdeling lichaamseiwit:
-
Lichaamssamenstelling op weefsel niveau:
- Hoeveel bloed zit er in je lijf?
• 5,5 kg (8%)
- Hoeveel bot zit er in je lijf?
• 5 kg (7,1%)
- Hoeveel spier zit er in je lijf?
• 28 kg (40%)
-
Meest gebruikte niveaus:
-
- Moleculair niveau
- Weefselniveau
- 2-componentenmodel
Methoden voor het meten van de lichaamssamenstelling:
- Directe methoden
• Gouden standaard methoden
- Indirecte methoden (gebaseerd op directe methoden)
• Methoden die we veel in onderzoek gebruiken en veel in het medische circuit worden
gebruikt
, • Meten vrij nauwkeurig maar hebben veel toeters en bellen (geen huis-tuin-en-keuken-
apparaten)
- Dubbel indirecte methoden (gebaseerd op indirecte methoden)
• De huis-tuin-en-keuken-apparaten
• Worden veel gebruikt
• Goed beseffen wat je er wel en niet mee kan
Directe methoden – kadaver analyse:
- Oorsprong van directe methoden
- Kadaver studies:
• Ontleding en chemische analyse van kadavers
• Veelal uitgevoerd rond 1940
• Bevinding 1: aanzienlijke variatie in hoeveelheid lichaamsvet
• Bevinding 2: samenstelling van botmassa, vet-vrije weefsel en vetweefsel redelijk
constant
- Nadelen:
• Relatief klein aantal humane studies
• Kadavers vaak van oude/zieke personen (Hawes, 1996)
• Samenstelling verandert na de dood
• Niet erg praktisch voor toepassing bij levende personen
Directe methoden – neutronenactivatie analyse:
- In vivo neutronen activatie analyse (IVNAA)
- Wat je uitstraalt zegt iets over wat er in je lijf zit
- Je bestraalt een lichaam bewust, waardoor bijvoorbeeld de natriumatomen isotopen worden
en de natriumatomen vallen terug naar hun normale energieniveau en stralen gammastralen
uit
• Bij veel gammastralen zijn er dus veel natriumatomen en bij weinig stralen weinig
natriumatomen
- Voordelen:
• Meet chemische samenstelling lichaam in vivo
• Gouden standaard
- Nadelen:
• Flinke stralingsbelasting
• Duur
• Zeer beperkt beschikbaar
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller taraloos11. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.42. You're not tied to anything after your purchase.