Architectuur van het wonen
Les 1:
Introductie: Niet te Kennen!
Wat is wonen?:
‘Een huis is niet direct een thuis’
‘Alle huizen zijn woningen, maar niet alle woningen zijn huizen’
1. ‘Woningentekort bestaat niet op de eerste plaats uit het tekort uit woningen, maar uit maar
uit het thuis voelen’
Huis-Thuis → sociologie.
- Het fysieke huis: materiele cultuur
- Het gebruik van het huis: behandeling en rituelen
- De mentale thuis: betekenisgeving
Relatie tussen fysieke en sociale ruimtes:
- Ruimte als neutrale achtergrond (decor)
- Ruimte als instrument: binnen de planning
- Ruimte als podium voor verandering: wisselwerking tussen ruimtes
Het huis verteld over wie je bent (wonen: blijven, tevreden zijn)
Wonen als interdisciplinair
Introductie op het Vlaamse woonbeleid
2 Visies:
- Katholiek (dominant):
o Privé
o Landelijk (meest geliefde woonvorm: fermette)
o 1 gezins eigendom
o Wet Taeye (1948): (Christelijke Volkspartij) subsidies voor het bouwen van een eigen
woning, baksteen in de maag licht gestuurd door de overheid
- Sociaal:
o Nationaal georganiseerd
o Vooral in de stad: hoogbouw
o Sociale huisvestiging
o Wet Brunfaut (1949)
Impliciet woonbeleid: bouwsubsidies om woningen te bouwen, nu belastingvermindering.
- Matheus effect: rijken worden rijker, armen worden armer
1
,De spelers (verzuiling of mutualiteiten)
Organisatie die dienstverleningen verschaffen (jeugdbeweging, sportclubs, ziekenhuizen,
bejaardenhuizen,…)
- Boerinnenbond (katholieke zuil: uit vss landen, vss dienstverleningen)
o Voor privé woningen, voor het familieleven, versterking van het platteland
o Wooncultuur educatie (maakten woonvoorbeelden, gingen bezoeken,…)
o Steunen particulier initiatief
o Publicaties, workshops, tentoonstellingen
- Boerenbond (katholieke zuil: uit vss landen, vss dienstverleningen)
o Advies over stallen, machines,… technisch advies
o Juridisch advies
- Socialistische vooruit staande vrouwen en socialistische partij
o Promoten sociale huisvestiging (Jules de Roover)
- NHM (nationale huisvestigingsmij) gericht op architecten en ambtenaren: hoe wonen
- NMKL (nationale mij voor kleine landeigendommen)
2
,De Keuken (techniek en comfort)
Typologische evolutie van de keuken:
- (19e eeuw):Keuken onder de grond (kelderverdieping) of achter de trap: er is een
goederenlift om de eetkamer te voorzien vanuit de keuken.
- Modernisering: 20e eeuw: dienstmeiden moeilijk: keuken meer efficiënt om zelf te koken:
rationalisering (US)
- Frankfurter Kuche (1926): pionier van de rationele keuken
- Cubex keuken (1929) 60x60 cm: normale maten: efficiënte werkmaten (vrouw) (De Konink:
voorstel tijdens CIAM in Brussel).
- Rationele keuken (Interbellum), middenklasse., lagere klasse in woonkeuken
- Vanaf 50-60: bij iedereen rationele keuken
- Braem: kleuren van de stijl in de keuken
- 70-90: grotere keukens (keukeneiland) open keuken en eetkamer (dampkap, wasmachine,
diepvriezer,… ‘sociale keuken’, openstaand voor het gezin)
- Efficiënte sociale keuken:
o Efficiënte sociale keuken: vrouwen sneller buiten huis werken: emancipatie!
o Efficiënte katholieke keuken: vrouw meer tijd voor het gezin
- Woonkeuken= meest efficiënt, contact met gezin (multi tasken)
- Keuken → frontstage: moet netjes zijn. (komt bij het takenpakket van de vrouw
Samengevat:
1) 19e eeuwse bediende keuken
2) Arbeiderswoonkeuken/leefkeuken
3) Rationele keuken
4) Open keuken/eetkeuken
De keuken verloor haar monopoly: Net bij alle comfort kwam de BBQ (vaak abstracte modernistische
vormen). Mannenwerk!: Tuin, buiten= Man, binnen= vrouw.
Vrouwelijke emancipatie?: Nee!: vrouwen doen vaak nog de voorbereidingen
Bespreek de verandering van de Keuken doorheen de tijd
3
, Les2: Frontstage
Frontstage: inkomhal, voorkamer, woonkamer (podium voor de bezoekers van de
woning)
(tekst Dieter Lesage)
Eethoek
2 Tafels: 1 in keuken (altijd gebruikt), 1 in woonkamer (gebruikt bij gelegenheden en bezoek: de
beste kamer).
Problematiek de beste kamer (men wil er van af): nutteloos
Eerst wordt de beste kamer de ontvangstruimte.
Later werd deze kamer een kamer met meerdere doeleinden.
Wat als geen beste kamer? 1960: ‘Waar gaat ge u geliefde opbergen bij zijn dood? Kamer werd
gebruikt om afscheid te nemen van dode geliefde. (tot 1970)
- Ruimte tussen leven en dood, tussen binnen en buiten (tegen voorkant van het huis).
- Gesloten luiken: sterfgevel
- Spiegels weggehaald, klok stilzetten (tijd heeft geen zin meer)
- Veranda als informele eetplaats
De beste kamer is gereduceerd tot een zogenaamde ‘beste tafel’. Nu dus eten in keuken en allen bij
bezoek ‘beste tafel’.
Hoe tafels en zetels plaatsen?
- Tafel niet meer centraal (vroeger voor bediende: bedienen)
- Tafel tegen de muur: meer circulatie ruimte.
- Nieuwbouwen: geen beste kamer meer, ook de haard wordt weggewerkt.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller evertvoets. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.40. You're not tied to anything after your purchase.