Een handige en samenvatting van het vak Encyclopedie der Rechterwetenschap II (rechtsfilosofie). De samenvatting bevat de hoofdlijnen van de hoorcolleges en werkgroepen. Ook staan er handige schema's in die kunnen helpen de stromingen te onderscheiden. Deze samenvatting heb ik geschreven voor het v...
Waarom is er recht?
Rechtszekerheid
Rechtvaardigheid
Doelmatigheid
Basisfuncties kunnen botsen
Antwoord 1: rechtspositivisme accent op rechtszekerheid
Recht is wat in de rechtsbronnen staat. Met behulp van rechtsbronnen kunnen we
identificeren wat geldend recht is. Lagere regels ontlenen hun gelding aan hogere regels
Er is een conceptuele scheiding tussen recht en moraal.
De rechter moet volgens de (letter van de) wet recht spreken, niet zijn eigen subjectieve
voorkeur volgen.
Antwoord 2.a: natuurrecht accent op rechtvaardigheid
Recht is wat correspondeert met wat onveranderlijk goed en rechtvaardig is. Universele
normen die gewoon gelden, ongeacht of men deze ooit heeft vastgesteld absolute
maatstaven.
Het positief recht vormt een uitwerking van het natuurrecht naar tijd en plaats.
Een onrechtvaardige (menselijke) wet is geen geldend recht.
Antwoord 2.b. constructivisme accent op rechtvaardigheid
Er is meer recht dan in de rechtsbronnen staat; ook achterliggende waarden, idealen en
beginselen behoren tot het geldende recht.
Recht is een dynamisch fenomeen: de idealen van de samenleving ontvouwen zich in het
veranderende recht.
Rechters zijn actief betrokken bij de rechtsontwikkeling; interpreteren vanuit de bedoeling
van regels en vanuit achterliggende beginselen.
Rechters doen niet aan politieke rechtspraak , maar baseren zich op ongeschreven beginselen
en idealen die aan het rechtssysteem zelf ten grondslag liggen.
o Theologisch: naar bedoeling van de regels rechtspreken.
Antwoord 3 juridisch pragmatisme accent op doelmatigheid
Rechtens juist is de beslissing die per saldo het meeste geluk oplevert en de minste
hoeveelheid pijn.
De rechter moet efficiënt beslissen, met het oog op de maatschappelijke behoeften van de
samenleving van vandaag.
, Werkgroep – De grotverkenners
Rechter Kernargument Waarde Oordeel Stroming
Truepenny We moeten de wet volgen want er zijn geen Rechtsze Veroordelen Rechtspositivisme
uitzonderingen, maar als rechters kunnen we wel kerheid
het gratieverzoek steunen
Waar de wet duidelijk is en voor het geval in kwestie
geen relevantie uitzonderingen kent, moet hij
gewoon toegepast worden.
Zouden we uitzonderingen toelaten dan zouden we
mensen aanmoedigen de wet te overtreden; niet
nodig op die manier inbreuk te maken op de letter
en geest van de wetten, want de president (chief
executive) kan alsnog rechtvaardigheid realiseren
door clementie te tonen
Foster Totaal onbegrip t.a.v. de positie van Truepenny: Rechtva Niet Foster 1:
positieve rechtsorde wordt zelf veroordeeld in het ardighei veroordelen natuurrecht
‘tribunaal van het gezond verstand’. d
construc Foster 2:
Foster 1 Het recht van Newgarth is niet van tivisme constructivisme
toepassing natuurrecht geldt.
De veronderstelling van het positief recht is
dat er sprake is van vreedzaam samenleven.
In de grot was er geen situatie van
vreedzaam samenleven, maar van
overleven.
Foster spreekt als eerst over een staat van
natuur. Ten eerste was er geen positief recht
van toepassing, maar een natuurtoestand.
Daarna had hij het over een nieuw sociaal
contract, namelijk de dobbelovereenkomst.
De overeenkomst om samen te dobbelen
voor leven was het begin van een nieuwe
rechtsorde. In deze rechtsorde was het dus
geoorloofd om een van hen op te eten.
Foster 2 Het recht van Newgarth is wel van
toepassing wanneer de wet teleologisch (redelijk)
wordt geïnterpreteerd, wordt duidelijk dat de
grotonderzoekers niet wederrechtelijk hebben
gehandeld.
We moeten kijken naar het doel van de wet.
Strafrecht heeft 1 doel, namelijk afschrikken.
Als mensen die aangevallen worden zichzelf
verdedigen, kan de strafwet niet
afschrikwekkend werken en kan er een
beroep worden gedaan op de
strafuitsluitingsgrond, waardoor de strafwet
niet van toepassing is en de grotverkenners
, vrijuit gaan.
Tatting Tegenover elke overweging betreffende deze zaak - Geen Rechtsrealisme +
staat een andere overweging die precies in de oordeel critical legal
tegenovergesteld richting wijst het is onmogelijk studies
om te beslissen.
Kritisch t.a.v. foster 2: Tatting stelt dat het strafrecht
meerdere doelen heeft, namelijk vergelding,
leedtoevoeging, rehabilitatie. Wat doe als de
meerdere doelen met elkaar in tegenspraak zijn?
Andere uitleg over zelfverdediging: de
strafuitsluitingsgrond bij zelfverdediging kan je
alleen inroepen als je niet willens en wetens hebt
gehandeld. Bij de grotverkenners hebben ze er
dagen de tijd over gehad om na te denken om een
van hun op te eten. Hierdoor kunnen de
grotverkenners geen beroep doen op ‘noodweer’.
Keen De rechter moeten alleen de puur juridische vraag Rechtsze Veroordelen Rechtspositivisme
beantwoorden. kerheid
Scheiding tussen recht en moraal + suprematie van
wetgevende macht (bestuur) heel belangrijk.
Keen vindt dat je naar de letter van de wet moet
worden gekeken, omdat het maken van de wet de
taak van de wetgever is en niet die van de rechter.
Trouw aan de wet is geboden uit respect voor
beginsel van suprematie van wetgever en houdt in
dat letter van de wet gevolgd moet worden ook wel
de verplichting van de rechterlijk macht om getrouw
de geschreven wet te handhaven.
Keen was tegen het gratieverzoek. Gratieverzoek
(kan een minister doen ook wel uitvoerende macht),
terwijl de rechters de rechtsprekende macht is. Als
je de wet opvolgt geef je een signaal af dat het geen
goede wet is.
Handy Good government’ is maatstaf voor rechter. De Doelma Niet Juridisch
rechter moet een good administrator zijn in plaats tigheid veroordelen pragmatisme =
van per se the rule of law volgen de rechter moet richt op de nut en
de heersende opinie volgen. bruikbaarheid
Gebruik wetten als instrumenten om de juiste
resultaten te bereiken. Alleen zo is de flexibiliteit te
waarborgen die nodig is om het handelen van de
rechter in overeenstemming te laten zijn met de
gevoelens van de massa.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rue2015. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.95. You're not tied to anything after your purchase.
