Samenvatting Toepassingsvoorwaarden Straf- en strafprocesrecht
82 views 3 purchases
Course
Straf- En Strafprocesrecht (C02B9A)
Institution
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Book
Strafrecht en strafprocesrecht voor bachelors (veertiende editie)
Dit document zijn toepassingsvoorwaarden voor het vak straf- en strafprocesrecht. Ze hebben mij enorm geholpen tijdens het studeren. Het omvat de volledige cursus. Alles staat per deel en hoofdstuk georganiseerd. Hierdoor ben ik geslaagd.
Functies van het strafrecht
1. Kanaliseren van vergeldingsbehoeftes
2. Het intomen van ongebreidelde overheidsmacht
3. Strafrecht als beleidsinstrument (een instrument van gedragsbeheersing, als een werktuig om
normconform gedrag af te dwingen)
Dimensies van het strafrecht
1. Instrumentele dimensie: een instituut van maatschappelijke ordening en van sociale controle
2. Rechtsbeschermingsdimensie: rechtsnormen leggen deze ordenings- en controlebevoegdheid aan
banden
(Positief) strafrecht
(Positief) strafrecht is het geheel van rechtsregels die;
1. Bepalen onder welke voorwaarden de overheid voor specifieke gedragingen (misdrijven) specifieke
sancties (strafrechtelijke sancties) mag opleggen en uitvoeren;
2. Omschrijven waaruit deze gedragingen en sancties bestaan; en
3. Voorschrijven op welke wijze de daartoe bevoegde (publiekrechtelijke) instanties hun recht (en soms
plicht) om voor deze gedragingen sancties op te leggen en uit te voeren moeten uitoefenen
Dit strafrecht in ruime zin bevat zowel materieel als formeel strafrecht.
Materieel strafrecht= geheel van rechtsregels die bepalen onder welke voorwaarden handelingen of
onthoudingen als misdrijven kunnen worden beschouwd (wat straffen?), die bepalen met welke strafrechtelijke
sancties daarop gereageerd kan worden (hoe straffen?) en die de tijdelijke, de ruimtelijke en de personele
toepassingssfeer van de betrokken normen vastleggen.
Formeel strafrecht= het geheel van de rechtsregels m.b.t. de vaststelling van misdrijven, de opsporing, de
vervolging en de berechting van de personen die ervan verdacht worden een misdrijf te hebben gepleegd en de
rechtsregels m.b.t. de organisatie, de bevoegdheid en werking van publiekrechtelijke instellingen en organen
die daarmee belast zijn (het gerechtelijk apparaat).
Procedure voor de vonnisgerechten
1. Mondeling
2. Openbaar
3. Contradictoir
Deze kenmerken zijn niet meer in absolute vorm
Hfst 3: Situering van het strafrecht tussen andere rechtsdisciplines
Relatieve autonomie van het strafrecht t.a.v. andere rechtstakken
1. Functionele autonomie van het strafrecht
a. Autonome rechtsvormende functie
b. Autonome rechtshandhaving
2. Conceptuele autonomie van het strafrecht
= Strafrechters hoeven bij de interpretatie van de strafwetten en bij de toepassing van de
strafbepalingen, aan de begrippen, definities en instellingen die afkomstig zijn uit andere rechtstakken,
niet noodzakelijk dezelfde betekenis of draagwijdte geven als in deze rechtstakken.
a. Bescherming van de fundamentele maatschappelijke waarden
b. Andere belangen wil veiligstellen of op een andere wijze dan in de betrokken rechtstakken
3. Autonomie van het strafprocesrecht t.a.v. het gerechtelijk recht
Hfst 4: Indeling van het strafrecht
Indeling van het strafrecht
1. Algemeen strafrecht (boek I)
2. Bijzonder strafrecht (boek II)
3. Toepasselijkheid van de beginselen van het algemene strafrecht op het bijzonder strafrecht (art. 100
Sw)
a. Algemene regel
= De bepalingen van boek I Sw zijn van toepassing op de misdrijven die in de bijzondere
wetten en verordeningen strafbaar zijn gesteld.
b. Uitzonderingen
i. Andersluidende bepalingen
ii. Strafbare deelneming (Hoofdstuk VII Sw, art. 66-69 Sw)
iii. Verzachtende omstandigheden bij wanbedrijven (art. 85 Sw)
2
, Internationaal strafhof – ISH – bevoegdheden
1. Berechting van fysieke personen, verdacht van zwaarwichtige misdrijven tegen de internationale
gemeenschap (genocide, misdaden tegen de mensheid of oorlogsmisdaden)
a. Sommige landen ook internationale agressie bijgekomen
2. Bevoegd voor andere internationale misdaden (terrorisme en internationale drughandel)
DEEL II: De strafwet
.
Hfst 1: Het legaliteitsbeginsel
Legaliteitsbeginsel
1. Rechtsbeschermingsbeginsels
a. Reactie op overheidswillekeur, nauw verbonden met het ontstaan en het functioneren van de
democratische rechtsstaat
2. Rechtszekerheid van burgers waarborgen tegen rechterlijke willekeur
3. Materieel strafrecht enkel: het beginsel fungeert als een strafrechtspolitiek ontradingsbeginsel.
Hfst 2: Het legaliteitsbeginsel en de bronnen van het strafrecht
Tweevoudige reglementerende bevoegdheid koning
1. Art. 108 Gw; de uit te voeren wet zal zelf bepalen welke straffen kunnen worden opgelegd bij
overtreding van de voorschriften van het uitvoeringsbesluit.
2. Een zelfstandige verordenende bevoegdheid; algemene besluiten nemen die nodig zijn voor de
handhaving van de openbare orde, de rust, de veiligheid en de gezondheid.
Hfst 3: Het legaliteitsbeginsel en de interpretatie van de strafwet
Bronnen van interpretatie
1. Wetgeving
a. Authentieke interpretatie
b. Contextuele interpretatie
2. Rechtspraak
a. Jurisprudentiële interpretatie
3. Rechtsleer
a. Doctrinale interpretatie
Interpretatiemethoden
1. Taalkundige interpretatie
2. Teleologische interpretatie
3. Interpretatie kan extensief zijn
a. Er is zekerheid over de bedoeling om de betwiste feiten strafbaar te stellen
b. De mogelijkheid bestaat erin om de feiten onder te brengen onder de wettelijke
omschrijvingen
4. Progressieve of evolutieve interpretatie (variant)
3
, 5. GEEN analogische interpretatie
a. Uitzonderingen
i. Gronden van strafvermindering, toepassingsgebied verruimen
ii. Gronden van strafopheffing, toepassingsgebied verruimen
Hfst 4: Het misdrijf en zijn constitutieve elementen
Constitutieve elementen gemeenschappelijk aan ALLE misdrijven
1. Materieel element
2. Moreel of schuldelement
Onvoldoende verfijnd waardoor we vier andere bestaansvoorwaarden of constitutieve elementen benoemen
voor een misdrijf als rechtsgrond voor bestraffing
1. Delictstypiciteit
= een delictstypische gedraging is een gedraging waarbij alle constitutieve bestanddelen die de
wetgever voor een specifiek misdrijf noodzakelijk acht, voorhanden zijn.
2. Wederrechtelijkheid
3. Schuld
4. Strafwaardigheid
Delictstypiciteit functies in een democratische staat
1. Een rechtspolitieke beschermingsfunctie (garantie tegen willekeurig overheidsoptreden)
2. Een crimineel-politieke waarschuwingsfunctie (ontrading van delictueel gedrag)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller josephine987. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.97. You're not tied to anything after your purchase.
