100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Notities/samenvatting Cross-culturele Psychologie $10.74
Add to cart

Summary

Notities/samenvatting Cross-culturele Psychologie

 36 views  2 purchases
  • Course
  • Institution

Lesnotities/samenvatting van alle lessen die gegeven zijn voor het vak Cross-culturele Psychologie. Dit houdt alle theoretische lessen, gastcollege's, teksten, gastcolleges etc. in. Met enkel dit document te blokken, heb ik zelf 17/20 behaald.

Preview 4 out of 127  pages

  • February 19, 2023
  • 127
  • 2021/2022
  • Summary
avatar-seller
CROSS-­‐CULTURELE  PSYCHOLOGIE
LES  1:  CROSS-­‐CULTURELE  PSYCHOLOGIE  (H1  &  H2)
WAT  IS  CROSS-­‐CULTURELE  PSYCHOLOGIE?
Crossculturele  psychologie  =
-­‐   Bestudeert  het  gedrag  van  het  individu  in  wisselwerking  met  zijn  culturele  omgeving
-­‐   Is  de  kritische  en  vergelijkende  studie  van  culturele  effecten  op  menselijk  gedrag
-­‐   Bestudeert  psychologische  diversiteit  en  de  onderliggende  redenen  voor  deze  diversiteit
-­‐   Is  de  wetenschappelijke  studie  van  de  variatie  in  het  menselijk  gedrag,  daarbij  rekening  houdend  met  het  feit
dat  het  gedrag  beïnvloed  wordt  door  een  culturele  context


àDOEL/GEMEENSCHAPPELIJKE   DELER   =   cultuurverschillen   én   gelijkenissen   onderzoeken   in   psychologische
fenomenen:  ons  voelen,  denken  en  doen.


BELANG
Veel  psychologisch  onderzoek  is  WEIRD:
-­‐   White
-­‐   Educated
-­‐   Industrialized
-­‐   Rich
-­‐   Democratic


à   Een   enorm   deel  van   de   kennis   waarop   onderzoeken   en   onze   studies   gebaseerd   zijn,   zijn   afgenomen   bij   witte,
hoogopgeleide  mensen  en  die  wonen  in  rijke  landen  met  een  democratie.


Voorbeeldstudie:  onderzoek  van  een  tijdspanne  van  twintig  jaar  bekeken.
-­‐   95  procent  van  de  deelnemers  in  deze  studie  komt  uit  Amerika,  Europa  of  Engelsprekende  landen.  Dat  is  maar
12  procent  van  alle  landen  die  van  de  wereld  deel  uitmaken.
-­‐   68  procent  zijn  van  de  VS  en  2/3de  zijn  bachelor  studenten
Op  wie  is  dit  dan  juist  van  toepassing?  Op  ouderen/jongeren/laagopgeleiden/…?  Vraagtekens  bij  stellen.


à  Cross-­‐culturele  bevindingen  zeggen  dat  die  WEIRD  gemeenschappen  de  minst  representatieve  populaties  zijn  om
conclusies  over  de  mensheid  te  trekken  maar  dit  is  wel  waarop  ons  onderzoek  momenteel  op  gebaseerd  is.  Daarom  is
cross-­‐cult  een  belangrijke  discipline  om  te  gaan  kijken  of  we  de  bevindingen  kunnen  generaliseren  naar  de  mens  zijn
psychologie  in  het  algemeen.  Is  het  wel  universeel?


Voorbeeld:  Muller-­‐Lyer  illusie.  Twee  lijnen  die  even  lang  zijn,  maar  de  hoekjes  maken  dat  je  de  ene  lijn  als  langer  dan
de  andere  ziet.  Hoe  sterk  komt  die  illusie  voor  bij  verschillende  mensen  over  heel  de  wereld?  Antwoord:  Amerikaanse
bachelor  studenten  hebben  de  sterkste  afwijking.  Misschien  zijn  zij  wel  de  vreemde  in  de  groep  die  we  moeten  gaan
verklaren,  in  plaats  van  al  de  anderen.  Redenering:  Ze  leven  in  een  wereld  waar  we  veel  rechte  hoeken  kennen.  Veel
gebouwen  met  recht  hoeken  en  we  zien  vaak  hoeken  van  90°  in  perspectief.  We  zien  die  hoeken  van  die  lijnen  van
Muller-­‐Lyer   en   dan   denken   we   dus   de   ene   lijn   een   muur   is   die   dichtbij   staat   en   de   ander   staat   verder   weg.   We
corrigeren   al   in   ons   hoofd   voor   dat   verschil   en   voor   de   lengte   van   de   lijn/hoogte   van   de   muur.   Of   je   dergelijke
gebouwen  in  je  dagelijkse  leven  vaak  ziet,  hangt  ook  af  van  je  cultuur  (sommigen  leven  meer  in  de  natuur).


TWEE  TEGENSTRIJDIGE  VISIES
UNIVERSALISME
Universalisme  =  Psychologie  is  universeel:  er  is  één  psychologie  die  geldt  voor  alle  mensen.  Wij  moeten  zoeken  naar
elke  basisprocessen  gelden.  Dat  is  de  ware  psychologie  (machinekamer,  de  hardware  die  onze  psychologie  bepaald)
à  Cultuurverschillen  bestaan,  maar  zijn  hierbij  maar  een  vertekening  (ruis),  het  is  niet  de  kern  van  de  zaak
Veel  vakken  gaan  hier  impliciet  vanuit:  we  leren  hoe  de  mens  in  elkaar  zit  en  er  wordt  niet  gesproken  van  culturele
variatie  daarop.


KRITIEK:
-­‐   Vaak  enkel  op  heel  abstract  niveau  te  vinden.
-­‐   Wat  met  vele  betekenisvolle  culturele  variatie?  Die  inhoud  kan  juist  heel  belangrijk  zijn
-­‐   Het   idee   van   de   menselijke   machinekamer   (hardware)   gaat   ervan   uit   dat   ons   brein   vaststaat   MAAR   wordt
beïnvloed   door   onze   (culturele)   ervaringen   à   Brein   is   heel   plastisch.   Voorbeeldstudie:   hersenen   van
taxichauffeurs.  Je  moet  drie  jaar  studeren  hiervoor  en  een  zwaar  examen  doen  dat  je  toont  dat  je  alle  straten
vanbuiten  kent  en  zo.  Studie  wijst  uit  dat  als  je  voor  en  na  vergelijkt,  dan  zijn  bepaalde  regio’s  van  het  brein
1

, wordt  veel  groter  en  sterker  geconnecteerd  (het  geheugen),  zelfs  als  je  controleert  voor  bepaalde  factoren
zoals  interesse.
à   Als   de   invloed   van   het   vanbuiten   leren   van   bepaalde   straten   al   zo’n   invloed   heeft,   dan   kan   je   je   wel
voorstellen  hoe  groot  de  impact  van  cultuur  is,  waarvan  je  vanaf  moment  1  van  je  leven  mee  in  aanraking
komt.


RELATIVISME
Relativisme  =  er  bestaat  geen  contextvrije  psychologie,  iedereen  maakt  deel  uit  van  één  of  meerdere  culturen.  Je  kan
psychologie  enkel  begrijpen  als  je  de  context  en  inhoud  ook  weer.
à  Cultuurverschil  is  geen  vertekening,  maar  betekenisvol  (géén  ruis)


KRITIEK
-­‐   Als   we   allemaal   verschillende   psychologiën   hebben,   zijn   we   dan   té   verschillend   om   met   elkaar   te   kunnen
interageren?
-­‐   Als   alles   relatief  is,  bestaan  er  dan  geen  morele  standaarden  en  wetgevingen  meer  waar  we  het   overeen
kunnen  zijn?  Jawel:  rechten  van  de  mens.


à  De  CCP  is  een  beetje  de  scheidsrechter  tussen  de  twee.  Gaat  onderzoeken  wie  wanneer  meer  of  minder  gelijk  heeft.
De  ene  studie  is  eerder  in  de  richting  van  relativisme  en  de  andere  studie  meer  in  universalisme.


VIER  ANALYSENIVEAUS
1.   Is   een   bepaalde   psychologische   functie
beschikbaar  in  verschillende  culturen?
a.   Nee:   nonuniversal   =   gedrag
bestaat  niet  in  andere  culturen  à
een   uitvinding   die   maar   in   een
bepaalde  cultuur  bestaat  (cultural
invention).
b.   Voorbeeld:   Redeneren   met   een
telraam.   In   een   aantal   culturen
leer  je  zo  tellen  en  dat  maakt  dat
je   heel   anders   leert   tellen.   Dat
bestaat   maar   in   een   aantal
cultuur.   Het   is   niet   overal
cognitief  beschikbaar.
2.   Heeft   hij   hetzelfde   nut/functie   in
verschillende  culturen?
a.   Nee:  existentiële  universal  =  gedrag  bestaat  in  andere  culturen  maar  niet  noodzakelijk  zelfde  functie
of  betekenis  (variation  in  function)
b.   Voorbeeld:   ‘Tie   breaking’   rituelen.   Als   iemand   overleden   is,   zijn   er   bepaalde   rituelen.   Sommigen
verbranden  meteen  het  persoon,  anderen  hebben  de  overleden  persoon  nog  jaren  in  hun  huis.  DUS:
komen   voor   in   veel   culturen   maar   verschil   in   hoe   helpend   (functie)   en   centraal   (frequentie)   in
rouwproces.
3.   Is  die  even  beschikbaar/frequent  in  verschillende  culturen?
a.   Nee:  functionele  universal  =  gedrag  bestaat  in  andere  culturen  met  gelijkaardige  functie  of  betekenis,
maar  niet  noodzakelijk  even  toegankelijk  of  frequent  (variation  in  accessibility)
b.   Voorbeeld:   Autonome   motivatie.   Zelfdeteminatietheorie.   Drie   fundamentele   psychologische
basisnoden:   autonomie,   competentie,   relatedness.   Die   autonomie   is   een   basisnood   die   over   all
culturen  bestaat,  maar  die  verschilt  in  hoe  belangrijk  ze  in  de  cultuur  is  (individu  als  onafhankelijke
persoon  <-­‐>    relaties  tussen  mensen  en  afhankelijkheid  van  elkaar).
4.   Accessibility   universal   =   gedrag   bestaat   in   andere   culturen   met   gelijkaardige   functie   (betekenis)   en
toegankelijkheid  (frequentie)  (no  variantion)
a.   Voorbeeld:  Objectpermanentie.  Het  besef  dat  een  persoon/object  nog  bestaat,  ook  wanneer  het  uit
je  zicht  is.  Tot  een  bepaalde  leeftijd  heb  je  dat  besef  nog  niet.
b.   Hoe  meer  je  naar  dat  universele  gaat,  hoe  meer  je  zit  in  functies  en  psychologische  gedragingen  of
dingen  die  van  jongs  af  aan  al  bestaan  bij  mensen.


à  niveaus  gaan  van  meer  relativisme  (lage  vergelijkbaarheid)  naar  meer  universalisme  (hoge  vergelijkbaarheid)




2

,Oefening:  Anorexia  à  hogere  prevalentie  in  Westerse  culturen  à  uithongering  komt  in  verschillende  culturen  voor,
maar  reden  waarom  verschilt  (bv.  religie)  en  vertekend  lichaamsbeeld  is  niet  overal  aanwezig  =  existenial  universal


BELANG  VAN  CCP
1.   Kijken  of  kennis  representatief  is  voor  de  hele  wereldbevolking
2.   We  zitten  in  een  wereld  waar  we  connecties  hebben  met  mensen  van  over  de  hele  wereld  (internet,  reizen,
migratie,…).  Het  is  dus  belangrijk  om  te  weten  hoe  cultuur  van  invloed  is  op  de  psychologie
o   Etnocentrisme   (=   andere   culturele   groepen   beoordelen   vanuit   de   eigen   cultuur   als   maatstaf   of
standaard)  tegengaan.  Voorbeeld:  TEDtalk  “The  danger  of  a  single  story”  à  We  hebben  vaak  één  bril
op  van  waaruit  we  naar  de  wereld  kijken  en  we  hebben  al  een  beeld  van  mensen  en  geen  ander  beeld
hebben  dan  dat  wij  kennen.
§   ‘Wij’   zijn   normaal.   ‘zij’   zijn   afwijkend   (culturele   stereotypen)   à   Vaak   ook
machtsverhoudingen
o   Door  CCP  ga  ja  meer  besef  krijgen  van  andermans  cultuur,  maar  ook  van  de  eigen  cultuur
§   CCP  is  belangrijk  om  te  zien  hoe  cultuur  van  invloed  is  ook  op  ons  (cultuur  beïnvloedt  anderen
en  eigen  cultuur  is  onzichtbaar)
§   Voorbeeld:  kast  om  baby’s  buiten  te  laten  slapen  à  normaal  in  Finland,  maar  hier  en  in  Spanje
bv  niet.


Pyschologie  als  wetenschap  is  niet  immuun  voor  etnocentrisme  à  Kritische  blik  opzetten  op  die  studies
-­‐   Populatieset
-­‐   Etnocentrische  keuze   van   onderzoeksvragen.   Voorbeeld:  veel  onderzoek  verricht  naar  overgewicht  en  zo,
maar  niet  naar  psychologische  gevolgen  van  ondervoeding
-­‐   Etnocentrische  concepten/metingen.  Voorbeeld:  vertekende  maten  van  ‘autonomie’  of  ‘intelligentie’
-­‐   Etnocentrische  interpretatie  van  bevindingen.  Voorbeeld:  positive  parenting  als  norm

WAT  IS  CULTUUR?
Cultuur  =
-­‐   Elk  type  van  info  dat  men  doorkrijg  van  andere  leden  van  dezelfde  soort  via  sociaal  leren,  dat  het  gedrag  van
een  individu  kan  beïnvloeden  (wat  we  aangeleerd  krijgen  i.p.v.  aangeboren  à  cultuur  vs  natuur)
-­‐   Een  groep  mensen  die  in  een  gedeelde  context  bestaan


à  Brede  en  smalle  definities  (bv.  westerse  cultuur,  bedrijfscultuur,…)
à  Cultuur  is  dynamisch
à  Er  is  ook  veel  variatie  binnen  een  cultuur!


CATEGORIEEN
1.   Artefacten   &   symbolen   (expliciet):   zichtbare   elementen   van   de
cultuur
2.   Normen  en  waarden:  wat  wordt  er  van  jou  verwacht
3.   Basis  assumpties  en  gedragingen  (impliciet)


HET  SOCIALE  BREIN  VAN  DE  MENS
IS  CULTUUR  UNIEK  MENSELIJK?
Nee:
-­‐   Groepen  chimpansees,  duiven  en  dolfijnen  leren  unieke  manieren  om  voedsel  te  verzamelen
-­‐   Orka’s  en  vogels  leren  verschillende  dialecten
-­‐   MAAR:  de  mens  blijkt  uitzonderlijk  goed  in  cultuureel  leren  omwille  van  ons  grote  en  sociale  brein


ONS  GROTE  BREIN
-­‐   4  à  5  x  meer  hersenmassa  dan  zoogdier  met  zelfde  lichaamsgewicht  en  1,9  x  in  vergelijking  met  gemiddelde
primaat
-­‐   Onze  hersenen  verbruiken  16%  van  ons  metabolisme  i.v.m.  3%  bij  gemiddeld  zoogdier


à  Twee  fysieke  aanpassingen  groter  brein
-­‐   Minder  energie  naar  verteren  door  bereide  voeding  (gekookt  &  gesneden)  à  meer  energie  dat  naar  brein  kan
gaan
-­‐   Minder  spiermassa  dan  primaten,  dus  zwakker  fysiek



3

, ONS  SOCIALE  BREIN
-­‐   We   imiteren   anderen   (vooral   zij   hoog   in   status,   gelijk   aan   ons   of   gedragingen   die   veel   voorkomen   (=
descriptieve  norm))
-­‐   We  tonen  meer  interesse  in  elkaar  activiteiten  en  kunnen  mentaliseren,  perspectief  nemen
o   Theory  of  minds:  vroeg  bewustzijn  van  het  feit  dat  anderen  ook  ‘minds’  hebben.  Voorbeeld:  kind  wijst
om  aandacht  van  moeder  te  vestigen  op  object  in  de  omgeving  à  kind  beseft  dat  die  de  moeder  haar
gedachte  kan  veranderen  =  accessibility  universal  à  functies  die  al  op  jonge  leeftijd  beginnen,  zijn
vaak  gelijkaardig  tussen  culturen.  Chimpansees  doen  dat  niet  (tenzij  ze  daarop  getraind  worden)
-­‐   We  delen  onze  doen  en  ervaringen  met  anderen
-­‐   We  kunnen  meer  en  sneller  leren.  Voorbeeld  studie:
o   Participanten:  drie  soorten  primaten  (chimpansees,  orangoetans,  kinderen)
o   Mentaal  leervermogen:
§   A  taken  =  fysiek  domein  (stuk  eten  en  je  hebt  een  stok  waarmee  je  dat  eten  bij  jou  kan  krijgen)
§   B  taken  =  sociaal  domein  (je  ziet  eerst  iemand  anders  de  stok  gebruiken  om  dat  eten  tot  bij
jou  te  krijgen  =  kijken  naar  imitatie)
o   Resultaten:
§   Fysiek:  Geen  sign  verschil  tussen  de  drie  groepen
§   Sociaal:  groot  verschil  tussen  apen  en  kids


à  Conclusie:  we  zijn  enorm  goed  in  sociaal  leren.  Dat  kan  maken  dat  we  meer  cultuur  kunnen  opbouwen  en  verder
geraken  in  kennis  en  ons  kunnen.


TWEE  TYPES  VAN  LEREN
Mensen  leren  niet  alleen  meer  en  sneller;  ze  leren  ook  anders  dan  primaten.  Twee  types  van  leren:
1.   Imitatief  =  door  sociale  modelering  (mensen)
2.   Emulatief  =  door  gebruik  van  objecten  (chimpansees)


Voorbeeld  studie:  een  kind  vs  een  aap  die  iemand  met  een  hark  een  speelgoedje  zien  tot  zich  toetrekken.
Onderzoeksopzet
-­‐   Conditie  1:  punt  van  de  hark  naar  beneden  (minst  efficiënt)
-­‐   Conditie  2:  punt  van  de  hark  naar  boven  (meest  efficiënt)


Resultaten
Kids  doen  exact  hetzelfde  als  wat  ze  gezien  hebben.  apen  gaan  zelf  nadenken  over  hoe  ze  het  het  beste  kunnen  doen
door  uit  te  testen,  dus  ze  gaan  niet  enkel  imiteren.  In  dit  geval  is  de  emulatieve  versie  het  beste,  maar  als  je  nadenkt
over  complexe  cases,  dan  is  imitatie  beter.


GROEPSGROOTTE
Onze  groepsgrootte  is  één  van  de  factoren  die  ervoor  hebben  gezorgd  dat  we  zoveel  cultuur  hebben.  Mensen  leven
in  grotere  groepen  dan  andere  primaten
-­‐   Meer  kans  op  sterke  voorbeelden  à  grote  groepen  komen  vaak  tot  betere  manieren  om  een  taak  uit  te  voeren
omdat  mensen  geneigd  zijn  om  de  beste  manier  te  imiteren.  Als  je  een  grote  groep  hebt,  heb  je  meer  kans  tot
iemand  die  goed  de  taak  kan  uitvoeren.
-­‐   Noodzaak  sociaal  brein  om  goed  te  functioneren  in  groep


Sterke   connecties   tussen   leden   van   de   groep   à   We   hebben   taal   om   info   door   te   geven   (gesproken,   geschreven,
geluid...)  à  overdracht  info  gaat  vlotter


SOCIAAL  CULTURELE  EVOLUTIE
Als   mens   hebben   we   een   sterke   sociale   focus,   we   kunnen   imitatief   leren   waardoor   we   op   elkaar   kunnen   verder
bouwen  en  we  hebben  de  groepsgrootte  in  ons  voordeel  én  de  gesofisticeerde  communicatie  (rijke  taal).  Daardoor
kunnen  we  culturele  kennis  doorgeven  en  daarop  verder  bouwen  (=  cumulatieve  culturele  kennis)








4

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller manouswinnen. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $10.74. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

52510 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now

Start selling
$10.74  2x  sold
  • (0)
Add to cart
Added