Historische geschiedenis:
Het is een vrij jong vakgebied (jaren 70’ vorige eeuw). Echte stamt het nadenken over de
hersenen en mentale functies als uit de klassieke oudheid, een aantal opvattingen waren:
● Hippocrates: hersenen spelen belangrijkste rol
● Artisoteles: hart is zetel van de ziel
● Celtheorie
● Decartes (1596-1650): ziel in pijnappelklier/epifyse
Na verloop van tijd werd er meer aan lokalisatie en gevalsbeschrijving gedaan:
● Gall (1785-1828): de buitenzijde van de hersenen (cortex). Hij maakte hiervan als
het ware een map, waarop hij verschillende functies aan verschillende delen van de
cortex toewees.
● Phineas Gage (1848): had een beschadiging aan de prefrontale cortex, wat leidde
tot problematiek omtrent impulsiviteit en emotieregulatie.
● Broca (1828-1880): Beschreef patiënt Tan die een beschadiging had in het broca
gebied, hierdoor had hij geen spraakproductie (kon alleen Tan zeggen), maar had
wel taalbegrip
● Wernicke (1848): beschreef een patiënt met een beschadiging in het wernicke
gebied, waarbij het tegenovergestelde beeld zal dan bij Broca.
Meer actuele geschiedenis:
● Voorheen was dit vooral een vakgebied bij neurologen en psychiaters. Sinds WOII is
in toenemende mate een vakgebied van psychologen
● 1967: oprichting International Neuropsychological Society
● 1976, eerste editie Neuropsychological Assessment, Lezak
● Vanaf 1980; locatie van hersenbeschadiging kan worden vastgesteld
● 1970 Nederlandse Vereniging voor Neuropsychologie
Experimentele psychologie: Objectieve, gestandaardiseerde methoden voor kwantitatieve
metingen van cognitieve functies, individuele verschillen en normgroepen.
Eerste testen: Werden vooral ontwikkelde voor het voorspellen van schoolsucces of
geschiktheid voor militaire dienst.Ontwikkeling eerste neuropsychologische tests o.a. door
Benton en Warrington
vb Binet (1857): ontwikkelde de eerste intelligentietest.
Neuropsychologisch onderzoek belangrijk om de gevolgen van de hersenbeschadiging in
kaart te brengen
● Geen 1 op 1 relatie: Een beschadiging in een hersengebied hoeft niet perse uitval
van de bijbehorende functie aangeschreven te worden.
● Netwerkmodellen: Er ontstaat ook uitval als er een beschadiging is in de een
hersengebied, waardoor ook achterliggende gebieden minder goed kunnen
functioneren
, Luria: integratie van zowel holistische als lokalisatie theorieën. Hersenen zijn als geheel
verantwoordelijk voor gedrag, maar er zijn wel gelokaliseerde deelfuncties te onderscheiden
Doorloop tot een klinische neuropsycholoog
● Master neuropsychologie
● 2 jarige opleiding tot gezondheidspsycholoog
● 4 jarige opleiding tot klinische neuropsycholoog
● Big registratie
Klinische neuropsychologie: bestudeert de relatie tussen hersenen en gedrag, bij
gezonde mensen en bij patiënten. De klinisch neuropsycholoog is een science-practitioner
(klinische praktijk en wetenschappelijk onderzoek)
Werkvelden van de klinische neuropsycholoog en voorbeeldcasussen
● Ziekenhuis: man, 68 jaar, CVA links temporaal doorgemaakt, opgenomen op de
kliniek, komt verward over, aanwijzingen voor cognitieve stoornissen? Verantwoord
om naar huis te gaan?
● GGZ: vrouw, 45 jaar, al jaren bekend met depressies, tevens sprake van
persoonlijkheidsproblematiek. Recent gevallen van trap. Kunnen de cognitieve
klachten toegeschreven worden aan psychiatrische beeld of aan hersentrauma?
● Revalidatie: man, 38 jaar, bekend met hersentumor links frontaal, enkele maanden
na operatie nog veel last van prikkels, vraagt zich af of werkhervatting mogelijk is. Is
er sprake van cognitieve stoornissen? Vaak multidisciplinair!
● Langdurige zorg: vrouw, 72 jaar, bekend met FTD, woont in verpleeghuis, wordt
vaak boos bij verzorging. Kunnen we gedrag begrijpen? Zijn er omgangsadviezen
voor het personeel?
● Forensische zorg: man, 47 jaar, meerdere ernstige misdrijven begaan. Is patiënt
toerekingsvatbaar? Wat is het intelligentieniveau? Zijn er aanwijzingen voor
cognitieve stoornissen die mee hebben kunnen spelen bij het begaan van de
misdrijven?
N=1: Wetenschappelijke methode toepassen op het individu
● Hypotheses formuleren: medisch dossier. Wat verwacht je van het cognitief
functioneren
● Literatuur review
● Studie design: opstellen testbatterij. Welke testen wil je gebruiken voor het in kaart
brengen van de cognitieve functioneren en het verwerpen/bevestigen van
vooropgestelde hypotheses
● Dataverzameling: testonderzoek afnemen
● Conclusie
Neuropsychologisch onderzoek: bestaat uit Vraagstelling, Dossieronderzoek.
Hypotheses, Anamnese(zelfrapportage)/heteroanamnese(rapportage door anderen),
Testonderzoek, Observaties, Conclusies en Adviezen. Is dus een compleet hypothese
toetsend diagnostisch model/cyclus dat je doorloopt.
● voorbeeld figuur van Rey: Er wordt gevraagd een complex figuur eerst na te
tekenen terwijl ze het voorbeeld er naast houden. Vervolgens wordt er na een halfuur
gevraagd het figuur uit herinnering te hertekenen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller yaraclaassen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.68. You're not tied to anything after your purchase.
