Class notes
Aantekeningen hoorcolleges Statistiek 3 (BWB317)
- Course
- Institution
Uitgebreide aantekeningen alle hoorcolleges statistiek 3, inclusief ondersteunende afbeeldingen.
[Show more]
Seller
Follow
irisreijntjes
Content preview
Statistiek 3Hoorcolleges
Inhoudsopgave
Hoorcollege 1 – experimentele designs .................................................................................................. 3
Interne validiteit .................................................................................................................................. 4
Herhaald meten (repeated measures) ................................................................................................ 5
History ............................................................................................................................................. 6
Testing ............................................................................................................................................. 7
Groepsvergelijkingen........................................................................................................................... 9
Hoorcollege 2 ........................................................................................................................................ 11
Gemengde designs ............................................................................................................................ 11
Type experimenteel onderzoek......................................................................................................... 11
N=1 designs ....................................................................................................................................... 14
Multiple baseline designs .................................................................................................................. 15
Externe validiteit ............................................................................................................................... 16
Niet experimenteel onderzoek.......................................................................................................... 18
Hoorcollege 3 ........................................................................................................................................ 20
Toetsende statistiek .......................................................................................................................... 20
T-toets als een eenvoudige vorm van variantieanalyse .................................................................... 21
Variantieanalyse en de F-waarde ...................................................................................................... 22
Oneway ANOVA................................................................................................................................. 24
Post hoc tests: Bonferroni ............................................................................................................. 26
Non-parametrische alternatief voor oneway ANOVA....................................................................... 29
Kruskall-Wallis toets ...................................................................................................................... 29
Hoorcollege 4 ........................................................................................................................................ 30
Factorial ANOVA ................................................................................................................................ 30
Independent factorieel design ...................................................................................................... 31
Dependent factorieel design ......................................................................................................... 31
Mixed factorieel design ................................................................................................................. 31
Independent factorial ANOVA in SPSS .............................................................................................. 35
Hoe groot is een effect eigenlijk? ...................................................................................................... 38
Effect size: (partial) Eta-squared ................................................................................................... 38
Contrasten ......................................................................................................................................... 39
Beschrijven van statistische resultaten in een artikel ....................................................................... 41
Hoorcollege 5 ........................................................................................................................................ 42
1
, MANOVA ........................................................................................................................................... 42
Overzicht ........................................................................................................................................... 44
Discriminant-analyse (DA) ................................................................................................................. 45
Statistische conclusievaliditeit .......................................................................................................... 48
Hoorcollege 6 ........................................................................................................................................ 49
Statistische conclusievaliditeit .......................................................................................................... 49
Repeated measures ANOVA .............................................................................................................. 49
Gepaarde t-toets ........................................................................................................................... 50
Herhaalde metingen variantie analyse: wanneer gebruiken ........................................................ 51
Repeated measures ANOVA .............................................................................................................. 51
Non-parametrische toetsing van herhaalde metingen ..................................................................... 56
De Friedman toets ......................................................................................................................... 56
Repeated measures ANOVA in SPSS (een handleiding) .................................................................... 58
Hoorcollege 7 ........................................................................................................................................ 62
Statistische power ............................................................................................................................. 62
Covariantie-analyse (ANCOVA) ......................................................................................................... 66
2
,Hoorcollege 1 – experimentele designs
Een experiment is “Een prospectief, gecontroleerd onderzoek waarbij mensen, systemen of situaties
systematisch gemanipuleerd worden om oorzakelijke relaties in kaart te brengen”.
Er wordt dus gecontroleerd en gemanipuleerd. Dit stelt in staat om oorzaak-gevolg relaties vast te
stellen.
Manipulatie
Onderzoeker die varieert actief en systematisch een aantal relevante zaken in de werkelijkheid
(=manipulatie). Bijvoorbeeld een placebo en medicijn. Hiervan breng je de gevolgen in kaart. Zo kun je
de effecten bekijken.
Je hoeft niet altijd een controlegroep te hebben in een experiment. In veel klinische onderzoeken heb
je wel een controlegroep, maar het hoeft niet.
Een manipulatie is wel een voorwaarde voor een experiment.
Prospectief
Een manipulatie vindt prospectief plaats; met voorbedachten rade (doelgericht).
Voorbeeld – boosheid training
Voorbeeld effect van ‘anger management training’ (AMT) bij geweldsdelinquenten
• Scenario 1: achteraf vaststellen dat in instelling cliënten minder agressief zijn én dat er in die
instelling AMT wordt gegeven (≠prospectief)
• Scenario 2: doelgericht AMT geven aan instelling 1, geen AMT aan instelling 2, daarna de
resultaten vergelijken (=prospectief)
Niet prospectief is als je gebruik maakt van bestaande interventies en maak je een vergelijking tussen
beide groepen. Prospectief manipuleer je doelgericht, dan manipuleer je dus zelf. Dan ga je naar een
kliniek en vraag je manipuleer je een groep en bij een andere kliniek neem je een controlegroep.
Controle
Als je prospectief iets manipuleert heb je controle over de situatie. Andere factoren kan de
onderzoeker controleren. Deze variabelen hebben dan geen effect op de uitkomst. Dan is er dus geen
effect op het verschil dat je onderzoekt.
In experimenten wil je de interne validiteit zo hoog mogelijk houden. Dit is hoe goed je er in bent
geslaagd om allerlei randvoorwaarden te controleren.
Voorbeeld – loopbandtraining
Als de twee groepen sterk verschillen in leeftijd is het niet mogelijk heldere conclusies te trekken.
Controle: zorg ervoor dat de leeftijden gelijk zijn in beide groepen.
Oorzakelijke relaties
Door prospectieve manipulatie van de werkelijkheid en het controleren van andere potentiële
veroorzakers. Dan kunnen oorzakelijke relaties worden vastgesteld.
3
, Onafhankelijke variabelen (OV)
Dit manipuleer je.
Afhankelijke variabele (AV)
Dit wordt niet gemanipuleerd. Dit is wat je meet.
Voorbeeld
Heeft loopbandtraining effect op loopvaardigheid?
• OV: looptraining
• Uitwerking:
o Controlegroep (5 weken standaard looptraining)
o Experimentele groep (5 weken loopbandtraining)
• AV’s: bijv. loopsnelheid, mobiliteit, kracht, etc.
Interne validiteit
Dit is de mate waarin de verschillen die je waarneemt daadwerkelijke het gevolg zijn van de
experimentele manipulatie en kun je alternatieve verklaringen uitsluiten.
Drie vormen:
- Confounders (belangrijkste)
- Effect-modificatoren
- Effect-mediatoren
Confounders
Variabele waarvan de effecten verward kunnen worden met die van de OV. Dit kan worden
veroorzaakt door bijvoorbeeld een verschil in leeftijd. Hier is er een direct effect op de AV.
1. Een confounder heeft invloed op de AV
2. Een confounder correleert met de OV
3. Een confounder wordt niet veroorzaakt door de OV
Effect mediatoren
Effect van een OV verloopt via veroorzaking door een andere variabele (de effect mediator). Het
verloopt dan dus via een derde variabele. Het effect wordt dus gemedieerd door een derde variabele.
Effect modificatoren
Er is een relatie tussen de afhankelijke en onafhankelijk variabele. Het gaat om een interactie situatie.
Bijvoorbeeld fitheid en lichaamsbeweging worden beïnvloed door leeftijd. Hoe ouder je wordt hoe
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller irisreijntjes. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.24. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now