• Bestaan België in vraag gesteld
o 2006: misverstand: Vlaams parlement roept onafh uit
▪ Snel geloofd! -> mogelijk geacht?
o Kans groot: BE X?: NEE
▪ Walen: unitair land ipv federaal
▪ Vlamingen & Bxl: géén splitsing
o Tegenstellingen, maar toch samenwerken
▪ BXL = symbool teamwork
• Breuklijnenmodel
o Seymour Martin Lipset & Stein Rokkan (jaren ’60)
▪ Toepassing op België: Luc Huyse
o Thematische kampen -> maatschappelijke debatten & dynamieken
▪ Algemeen model: kapitaal – arbeid, kerk – staat, stad- platteland
o Breuklijnen België: ontstaan dr moderniseringsprocessen na 1750
▪ Levensbeschouwelijke breuklijn
• Klerikalen – antiklerikalen
• Katholieken – liberalen
• Rol kerk in staat? Onderwijs: schoolstrijd, schoolpact
▪ Sociaal-economische breuklijn
• Kapitaal – arbeid
• K rekening houden met A: hoeveel?
• Marxisme: socialistische arbeidersbeweging
• Na WO2: verzoening & welvaarsstaat: Sociaal Pact
• Nu: discussie uit neoliberale hoek
▪ Communautaire breuklijn
• Frans – Vlaams
• Nederlandstalige Belgen / Vlamingen – verfranste Belgische staat
• Vlaamse Beweging, Waalse beweging
• Sociale tegenstelling, nu geografisch
• 20e eeuw: staatshervormingen
o Nieuwe breuklijnen België
▪ Ecologische breuklijn
• Materieel – immaterieel
• Financiële zekerheid - levenskwaliteit
▪ Etnische breuklijn
• Allochtoon – autochtoon
• België avant la lettre?
o Was er al een België vóór 1830?
▪ Henri Pirenne
• JA: nationalistisch gevoel vóór ontstaan staat
• Terwijl andere landen: eerst staat, erna gevoel
1
,Sofie Vandermarliere BA2 Geschiedenis
▪ Jean Stengers
• Proto-nationalistisch gevoel: niet voor 1795!
• Pas vanaf aanhechting Frankrijk
▪ Onderzoek naar nationalisme
• Essentialisme
o BE altijd al bestaan, in 19e staat geworden
▪ Klopt niet!
▪ 19e eeuw: leiders idee nodig, bevolking moet staat <3
• Constructivisme
o Historische momenten herinterpreteren
o Nationale tradities met opzet uitvinden
▪ -> Natie staat ondersteunen
o Natie dus niet eeuwig bestaan
o Geen rechte lijn naar huidige situatie
o X teleologie: ‘meant to be’: gesch bekijken van waaruit t naartoe
moet gaan
▪ Geschiedenis = contingent: complexe gebeurtenissen die
toevallig zijn
o 1: De ‘oude’ Belgen
▪ Caesar: De Bello Gallico: De Belgen zijn de dappersten van alle Galliërs
• Belgen ≠ wij + grondgebied Belgae ≠ België
• Uitgeroeid door Caesar
• Culturele erfenis Belgae?
o Gemaakt door 19e eeuw: geconstrueerde helden
o Ambiorix: leider Eburonen (Germanen)
▪ ≠ Belg: nooit in Tongeren geweest
• Link Oude Belgen: bestaat niet & niet belangrijk
o 2: De Romeinse stempel
▪ Instellingen
• Romeins recht, infrastructuur, kunst, taal, cultuur
• Godsdienst in Rome
▪ Taalgrens
• Onze regio = grens germaans & geromaniseerd Europa
o Later veel conflicten
o BE = invloed beide modellen
o Taalgrens = grens tussen germ en gerom
o 3: Merovingen & Karolingen
▪ Clovis
• Samenspel Kerk & Staat, door doopsel 496
▪ Karel de Grote
• Karolingische Rijk -> invloed op evolutie van onze regio
• Territoriaal
o Zoon KDG = Lodewijk de Vrome -> rijk over 3 zonen
o Verdrag van Verdun
▪ West-Francië -> Karel de Kale
2
,Sofie Vandermarliere BA2 Geschiedenis
▪ Middenrijk -> Lotharius I
▪ Oost-Francië -> Lodewijk de Duitser
o Wij: grens met west & oost (middenrijk): later tussen 2
grootmachten: Frankrijk & Duitsland
o Middenrijk: streefdoel bij latere heersers = grote impact op onze
regio’s
• Feodaliteit
o Grondregels AR
o Feodaal systeem
▪ Leengoed = stuk land voor adel van vorsten, in ruil voor
leenhulde (trouw & bijstand in oorlog + som geld bij
overerving)
▪ Inkomsten koning = kroondomein: leenmannen soms
machtiger dan leenheer!
o Rol Kerk
▪ Dubbele legitimering (macht gegeven door god)
• Leenheer = soevereine vorst
▪ Kroning KDG door paus in 800
• Traditie Rom keizers verdergezet
• Bevestiging: Christendom = staatsgodsdienst
• Sociale groepen
o Kerk (regulier + seculier)
o Adel (eigenaar grond, landbouw belangrijkste eco activity AR)
o 3e stand (meer m8, steden ontwikkelen, handel & nijverheid)
▪ Belangrijkste motor = stedelijke bgij veranderingen ->
einde AR
▪ Ontwikkeling steden: w kapitaal kr8ig: 14e eeuw Brugge,
15e eeuw Gent, 16e eeuw Antwerpen, 17e eeuw
Amsterdam
o 4: 10 -14 eeuw: feodale machtsstrijd
e e
▪ Leenmannen: 2 leenheren mogelijk (FR koning & Duitse keizer: grens = later BE)
• Buren: trouw aan andere leenheren
• Graafschap Vlaanderen -> Franse kroon (w&o vl + deel fr)
• Hertogdom Brabant -> Duitse kroon (Vl&waals brabant, a’pen, nd brab)
• Prinsbisdom Luik -> Duitse kroon
• Wallonië -> Duitse kroon
• Grens DU-FR = Schelde
• Middeleeuws vl ≠ huidig vlaanderen
▪ Volk = loyaal aan lokale heerser, niet aan FR/DU koning
• -> PROBLEEM: volk niet loyaal aan koning + weinig inkomsten koning
• -> OPLOSSING: leenheren try kroondomein groter maken
o Oorlog
o Huwelijk (bv dochter graaf huwen -> graafschap voor koning)
▪ Taal ≠ belangrijk ivm loyaliteit
• Bv. Guldensporenslag – 11 juli 1302
3
, Sofie Vandermarliere BA2 Geschiedenis
o Feodaal conflict
▪ FR koning wil Vlaanderen aanhechten bij kroondomein
(Want Brugge & Gent welvarend)
▪ Vlaamse graaf werkt tegen & wint
▪ Nord en Pas-de-Calais toch verloren
o Mystificatie
▪ 19e-20e eeuw: uitgevonden traditie
▪ Mythe: overwinning door Belgische graaf van VL tegen FR
koning
▪ Tegen expansiedrift Frankrijk 19e eeuw (FR wil BE
aanhechten, mr BE toont: al geprobeerd, zal nt lukken..)
▪ Mythe: Vlaams nationalisme; taalkwestie ‘VL tegen FR’,
klopt niet, VL adel sprak Frans & taal was geen issue
o Géén nationaal conflict, gwn feodaal: ging om bezit, géén strijd
om onafh BE/vlaamse emancipatie
o 5: Eenmaking in de Nederlanden
▪ Onze regio: territoriaal 1, maar niet echt 1 groep (heel divers en complex)
▪ Dynastieën: eenmakingspolitiek
▪ Contingentie: complex samenspel van factoren & veel toevalligheid
▪ Lokale heersers: keep onafhankelijkheid (wel leenrechtelijk verbonden met DU
keizer/ FR koning
o 6: De Bourgondische Nederlanden (middenrijk KDG) 15e eeuw
▪ Zijtak van familie Valois (via oorlogen & dynastieke pol.: controle over
middenrijk!)
• Filips de Stoute = jongste zoon koning FR, met Margaretha van Male,
dochter Graaf van Vlaanderen
▪ Eenmakingspolitiek -> samenhorigheidsgevoel
▪ Uniformering pol. Instellingen: Staten-Generaal oprichten (3 standen
vergadering)
• Filips de Goede: sticht nieuwe ridderorde: Gulden Vlies
▪ Geloof beschermen
▪ Eigen dynastie meer aanzien
▪ Hertog <3 edellieden (dubbele pol. Invloed)
o Heel exclusief: max 60 leden
o Ter ere van huwelijk met Isabella van Portugal
▪ Problemen Hertogdom Bourgondië
• Oorlog met FR & DU vorsten
• Intern particularisme: plaatselijke graven & heersers blijven nog +- onafh
▪ Filips de Goede – Karel de Stoute – Maria van Bourgondië <3 Max van Oostenrijk
– Filips de Schone – Keizer Karel (Karel V) = begin Habsburgse Nederlanden
o 7: Habsburgse Nederlanden 16e-18e eeuw
▪ Karel V: Erft enorm rijk (BG Nederlanden, DU gebieden, Spanje, zuid-¢raal
Amerika)
• Rijk waar zon nooit onderging
• Bestuur gemoderniseerd (feodale banden FR & DU X)
• Pragmatieke Sanctie = 17 Provinciën: land ondeelbaar, ook na erfenis
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sofie7. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.37. You're not tied to anything after your purchase.